به گزارش خبرنگار اقتصادیخبرگزاری فارس، امروز مطلبی با عنوانبحران بانکی با 80 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق/ سوت پایان روزهای خوش شبکه بانکی ناکارآمددر گفت‌وگو با یک کارشناس بازار سرمایه منتشر شد که در آن به ابعاد مختلفی از جمله اهمیت توجه موضوع معوقات و راهکارهای خروج از آن اشاره شده بود.
در این خصوص عباسعلی حقانی‌نسب در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادیخبرگزاری فارس، با اشاره به اینکه در این مطلب دلایل ایجاد چنین معوقاتی در سیستم ناکارآمد بانکی اشاره نشده است اظهار داشت: بابت انتشار گزارشخبرگزاری فارسدرباره معوقات بانکی و حساسیتی که وجود دارد، تشکر می‌کنم، اما مشخص نیست چرا درباره عمده و مهم‌ترین دلایل معوقات بانکی آن طور که باید و شاید اطلاع‌رسانی نمی‌شود.
وی افزود: طبق آمارهای کاغذی معوقات بانکی 87 هزار میلیارد تومان است، اما وزیر اقتصاد در نشستی آن را 150 هزار میلیارد تومان اعلام کرد که به دلیل استمهال بخشی از آن طبق گفته برخی مراجع و آمارهای کاغذی به 87 هزار میلیارد تومان رسیده است.
این مدیر سابق سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه ریشه‌های اصلی ایجاد چنین معوقاتی بازار گران زمین و ساختمان است، گفت: با توجه به لابی سنگینی که سیستم بازار زمین و ساختمان در دولت، مجلس و نهادهای عمومی غیردولتی وجود دارد اجازه داده نمی‌شود که حباب آن بترکد و منابع به طور کامل آزاد شود.
حقانی‌نسب با بیان اینکه مسئله مطالبات معوق بانکها را نباید در خود بانکها جستجو کرد، بلکه تزریق منابع به بازار گران زمین و ساختمان این بحران را به وجود آورده است، گفت: بانکها به روش‌های مستقیم و غیرمستقیم به نام تولید تسهیلاتی را پرداخت کردند که صرف بازار گران ملک شده است.
وی افزود: باید شرایطی را ایجاد کنیم که منابع از بازار ملک، زمین و ساختمان آزاد شود؛ به جرأت می‌توان گفت 60 درصد منابع بانکها به سمت بازار گران مسکن رفته است و انتشار پول جدید راهکار آزادی منابع نیست.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اشخاص با دریافت منابع بانکی به طور مستقیم و غیرمستقیم در بازار ملک و مسکن سرمایه‌گذاری کردند گفت: افرادی که وارد ملک گران‌قیمت شده‌اند، حاضر به ترکاندن حباب قیمتی در این بازار نیستند و به همین دلیل بانکها هم برای دریافت معوقات تسامح می‌کنند.
* 6 روش توزیع منابع بانکها به سمت بازار گران مسکن/ باید حباب بازار بترکد تا منابع آزاد شود
وی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی قابلیت وصول نقدینگی با توجه به بازار رکود مسکن برای بانکها فراهم نیست درباره 6 روش توزیع منابع در بازار گران مسکن گفت: ایجاد بنگاه برای ساختمان‌سازی در کلانشهرها، پرداخت تسهیلات در قالب مضاربه و مشارکت در ساخت، تزریق منابع تخصیص داده شده به تولید در بازار مسکن، ورود به صورت اعتباری و پیمانکاری و خرج منابع حاصل از تسهیلات بازرگانی در ملک از جمله این 6 روش هستند.
حقانی‌نسب با ارائه آماری در این مورد تأکید کرد: اکنون 22 هزار شعبه در کشور توسط بانکها ایجاد شده‌اند که 12 هزار شعبه در تهران و عمده شعبه‌ها در شمال شهر تهران مستقر هستند، بنابراین تخصیص منابع در بازار گران مسکن موجب ایجاد اشکال در آزادسازی منابع شده است.
وی با تأکید بر اینکه رکود در بازار مسکن منجر به افزایش معوقات بانکی شده است، گفت: بحث معوقات بانکی از تحریم‌های خارجی هم بدتر است چرا که منابع بلوکه شده در آن مشکلات بسیاری را حل می‌کند، در حالی که این خود تبدیل به یک سرطان و بحران در کشور شده است.
وی با بیان اینکه بانکها مفهوم عملیاتی کار خود را از دست داده‌اند تأکید کرد: به شهادت می‌گویم که از 35 مؤسسه و بانک، 30 درصد از آنها 90 درصد منابع خود را در بازار گران ملک و ساختمان بلوکه کرده‌اند که بخشی به صورت مستقیم و بخشی به صورت غیرمستقیم در این حوزه انجام شده است.
این مدیر سابق سازمان بورس و اوراق بهادار با توجه به اینکه بازار سرمایه به این اتفاق روی خوش نشان نمی‌دهد، گفت: به عنوان مثال در صندوق زمین و ساختمان، زمین متری 4 میلیون و 700 هزار تومان شناسایی شد که با در نظر گرفتن هزار مترمربع در 11 طبقه بالای 300 میلیارد تومان نقدینگی را می‌بلعد.
وی افزود: معوقات بانکی در کشور به سرطان بزرگی تبدیل شده که از مجموع کل حقوق به کارمندان، کارگران و خدمات، 50 درصد صرف حوزه ملک می‌شود و نباید به این شرایط دامن بزنیم.
* عدم توازن در مصرف نقدینگی در کشور
مدیر عامل یک شرکت سبدگردانی در بورس با بیان اینکه در ابتدای دهه هشتاد 30 تا 35 درصد نقدینگی در حوزه زمین و ساختمان، 35 درصد در حوزه صنعت و نفت و مابقی در حوزه خدمات بازرگانی بود تأکید کرد: به اعتقاد من توازن در مصرف نقدینگی با توجه به شرایط تحریم، اقتصاد و سوء مدیریت به هم ریخت.
وی گفت: منابع عمده از طریق بانک و پس‌اندازهای خرد مردم به سمتی سوق داده شد که در اختیار داشتیم و این بخش به سرطانی در اقتصاد کشور تبدیل شده است.
این کارشناس ارشد حسابداری با بیان اینکه جدول نقدینگی به طور واقعی منتشر نمی‌شود، گفت: نقدینگی در حوزه زمین و ساختمان از 30 درصد به بالای 60 درصد و مابقی بازارها هم تحلیل رفته و کوچک شده است و بانکها هم در این سایه می‌سوزند.
* قفل منابع بزرگ بانکی در بازار راکد زمین و ملک
حقانی نسب با اشاره به اینکه بازار رکودی مسکن منجر به قفل منابع و محدودیت در آزادسازی نقدینگی بانکها شده است تأکید کرد: با توجه به اینکه بازار مسکن بازار متشکلی نیست حباب آن نمی‌ترکد و به همین دلیل معوقات بانکی روز به روز افزایش می‌یابد.
این مدیر سابق سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه باید برای خروج از شرایط فعلی و آزادسازی منابع بلوکه شده بانکها که به افزایش معوقات بانکی دامن زده است فکری شود گفت: اگر فقط در تهران 500 هزار واحد مسکونی قابل عرضه باشد از قرار متری 4 میلیون و صد هزار تومان باشد، حدود 200 هزار میلیارد تومان به تنهایی نقدینگی نیاز دارد در حالی که کل نقدینگی بانکها به 700 هزار میلیارد تومان هم نمی‌رسد.
وی در پایان تأکید کرد: با توجه به تحلیل‌های مختلفی که همواره ارائه می‌شود، باید ریشه اصلی معوقات در بازار گران زمین و مسکن جستجو شود.
* گفت‌وگو از محمد صادق‌پور
