معاون توسعه بورس تهران از اصلاح و به روزسانی ریزساختارهای بورس اوراق بهادار تهران خبر داد و گفت: مطالعات گسترده‌ای در این زمینه صورت گرفته است و با دریافت نظرات فعالان بازار سرمایه، پیشنهادهایی در ارتباط با چگونگی اصلاح و به روزسانی ریزساختارهای بورس اوراق بهادار تهران به سازمان بورس ارایه کرده است.
به گزارش بورس نیوز، علی عباس کریمی معاون توسعه بورس درباره ریزساختارهای بورس تهران گفت: مواردی همچون سازوکار تعیین دامنه‌ی نوسان قیمت، چگونگی تعیین قیمت‌های مبنا شامل قیمت آغازین و قیمت پایانی، توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی و برگزاری نشست‌های معاملاتی، انواع سفارش‌های خرید و فروش و مواردی از این دست در ادبیات مالی تحت عنوان ریزساختارهای بازار شناخته می‌شوند.
ارسال پیشنهادات بورس تهران برای سازمان در تیرماه 97
وی ادامه داد: بر اساس مطالعات جدید، پیشنهادهای اصلاحی در تیر ماه امسال در هیأت مدیره بورس بررسی و در شش بخش به تصویب رسید. این شش بخش شامل تعیین حداقل تغییرات قیمت، دامنه نوسان، پایان تصادفی حراج ها، برگزاری حراج پایانی، معاملات پایانی و حذف حجم مبنا است.
"حداقل تغییرات قیمت" برای کاهش بار سامانه‌ی معاملات و کاهش زمان کشف قیمت
معاون توسعه بورس تهران در پاسخ به این پرسش که حداقل تغییرات قیمت چیست و آیا تنها برای تغییرات قیمت سهام از آن استفاده خواهد شد؟ گفت: بورسهای اوراق بهادر به منظور کاهش بار سامانه‌ی معاملاتی و کاهش زمان کشف قیمت از محدودیت حداقل تغییرات قیمت استفاده می کنند. برای استفاده از این سازوکار، سهام شرکت‌ها بر اساس قیمت طبقه بندی شده و برای هر طبقه قیمتی، یک واحد مشخص به عنوان حداقل تغییرات قیمت تعیین می شود. به عنوان مثال برای سهمی که دارای قیمت 100 واحد پولی است حداقل تغییر قیمت یک واحد و برای سهمی که دارای قیمت 1000 واحد پولی است این حداقل 5 واحد در نظر گرفته می شود. به عبارت دیگر سهمی که دارای قیمت 1000 واحد پولی است، قیمت بعدی آن 1005 خواهد بود و نمی تواند در رقابت یک واحد یک واحد بر قیمت آن افزوده یا کاسته شود. مطابق بررسی‌های انجام شده، تمامی بورسهای معتبر از "حداقل تغییرات قیمت" استفاده می‌کنند.
چهار طبقه برای "حداقل تغییرات قیمت"
وی با بیان اینکه تعیین "حداقل تغییر قیمت" یک ریالی برای تمامی سهام موجود در بازار سرمایه ایران که دارای طیف قیمتی گسترده‌ای هستند با اصول کارآمدی معاملات و قواعد متعارف بازار سرمایه هماهنگ نیست گفت: این به افزایش بار سامانه‌ی معاملات نیز می‌انجامد. بدین منظور هیأت مدیره بورس تهران پیشنهاد داد تا سهام موجود در بازار در چهار طبقه تقسیم شده و هر طبقه قیمتی دارای حداقل تغییرات قیمت مخصوص به خود باشد. مثلاً طبقه قیمتی از یک تا 2500 ریال دارای حداقل تغییرات قیمت 1 ریال و 2500 تا 10000 دارای تیک سایز 5 ریال باشد.
پیشنهاد برای تغییر دامنه نوسان
کریمی ادامه داد: در تمام بورسهای اوراق بهادار قیمت بدست‌آمده از حراج آغازین، مبنای دامنه‌ی نوسان آن روز معاملاتی قرار می گیرد. در بازار سهام ایران هر چند حراج آغازین به عنوان نخستین مرحله معاملاتی برگزار میشود اما به دلیل تعیین محدوده‌ی قیمت بر اساس قیمت پایانی روز پیشین، این مرحله‌ی معاملاتی از ارایه‌ی کارکرد اصلی خود محروم است.
وی در خصوص پیشنهادات بورس تهران در ارتباط با تغییرات دامنه نوسان اظهار داشت:پیشنهاد شد در آغاز هر جلسه‌ی معاملاتی در مرحله‌ی پیش‌گشایش (سفارش‌گیری) محدوده‌ی قیمت بر اساس قیمت پایانی روز معاملاتی پیشین تعیین شود. پس از آن با کشف قیمت و برگزاری مرحله‌ی گشایش، دامنه‌ی نوسان جلسه‌ی معاملاتی آن روز بر اساس قیمت کشف‌شده از حراج آغازین همان روز تعیین شود.
حراج تصادفی راهکاری برای اصلاح ریزساختارها
معاون توسعه بورس تهران درمورد حراج تصادفی در بورس یادآور شد: بورسهای اوراق بهادار به منظور جلوگیری از دستکاری بازار در دقایق پایانی جلسه‌ی پیش گشایش از زمانی تصادفی برای تطبیق سفارش‌ها استفاده می کنند. این زمان به صورت تصادفی در دقایق پایانی جلسه‌ی پیش‌گشایش توسط سامانه‌ی معاملاتی انتخاب میشود.
وی ادامه داد: نه فعالان بازار و نه ناظر بازار از زمان دقیق پایان جلسه پیش‌گشایش اطلاع نداشته و این زمان به صورت تصادفی توسط سامانه معاملات در هر روز تعیین میشود. در این ارتباط بورس تهران پایان یافتن جلسات پیش‌گشایش در پنج دقیقه‌ی پایانی هر جلسه به صورت تصادفی را به سازمان بورس پیشنهاد داده است.
کریمی درپاسخ به این پرسش که آیا به نظر هیأت مدیره بورس تهران تعیین قیمت پایانی با استفاده از سازوکار حراج مناسب‌تر از روش کنونی است؟گفت: بر اساس پژوهش صورت‌گرفته بیش از 95 درصد از 180 بورس مورد بررسی به منظور تعیین قیمت پایانی از سازوکار حراج پایانی استفاده می کنند و تنها تعداد انگشت‌شماری از بورس های اوراق بهادار میانگین موزون قیمت (VWAP) را به عنوان قیمت پایانی در نظر می‌گیرند. توجه به این نکته ضروری است که حتی بورس‌هایی که از روش میانگین موزون قیمت برای تعیین قیمت پایانی بهره می‌گیرند نیز میانگین قیمت در دقایق یا ساعات پایانی بازار را مبنای میانگین‌گیری قرار می‌دهند.
بهره گیری از حراج پایانی برای تعیین قیمت پایانی
معاون بورس افزود: تلاش بورس‌ها بر این است که تصمیم بازار در زمان پایانی یا نزدیک به پایان نشست معاملاتی را مبنای تعیین قیمت پایانی قرار دهند. بر این اساس بورس تهران پیشنهاد کرد به منظور تعیین قیمت پایانی در بورس اوراق بهادار تهران نیز از سازوکار حراج پایانی استفاده شود. در این راستا با پایان یافتن زمان نشست معاملات، مرحله‌ای با شرایط حراج ناپیوسته در دامنه‌ی قیمت همان روز برگزار شده و قیمت بدست آمده از آن به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته میشود.
وی با اشاره به اینکه مطالعات بورسهای خارجی و بررسی‌های صورت‌گرفته در مورد بازار سهام ایران نشان‌دهنده‌ی توزیع U شکل حجم و ارزش معاملات در طول جلسه معاملاتی است.افزود: به بیان دیگر حجم اصلی معاملات در آغاز و پایان جلسه معاملاتی انجام میشود. بدین منظور تمامی بورسهای معتبر اقدام به راه‌اندازی معاملات پایانی کرده‌اند.
وی افزود: در این مرحله‌ی معاملاتی سهام با قیمتی ثابت که همان قیمت پایانی است، مورد معامله قرار می گیرد. این روش معاملاتی ریسک نوسانات قیمت در طول جلسه‌ی معاملاتی را پوشش داده و برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به ویژه صندوق‌های سرمایهگذاری و صندوق‌های شاخصی اهمیت بالایی دارد.
افزایش حجم معاملات با حراج پایانی
کریمی گفت: پیش‌بینی میشود با راه‌اندازی این مرحله حجم معاملات افزایش مناسبی یابد. در این راستا هیأت مدیره بورس تهران پیشنهاد داده است تا مرحله حراج پایانی برای تعیین قیمت پایان روز به مراحل معاملاتی افزوده شود و پس از آن نیز معاملات پایانی با قیمت بدست آمده از حراج پایانی به عنوان آخرین فاز معاملاتی در نظر گرفته شود.
حذف حجم مبنا، سرآغاز اصلاح ریزساختارها
وی با اشاره به اینکه حجم مبنا به عنوان ابزاری برای کنترل قیمت تقریباً از پانزده سال گذشته در بازار سهام ایران مورد استفاده قرار گرفته است،خاطرنشان کرد: این روش محاسبه‌ی قیمت پایانی تنها در ایران به کار می‌رود و بررسی بورسهای دیگر به مشاهده‌ی روشی مشابه آن نیانجامیده است. حجم مبنا به دلیل کند کردن نوسان قیمت به مواردی همچون گره معاملاتی منجر شده و با انتقاداتی از سوی فعالان بازار مواجه است. از دیگر سو اصلاح ریزساختارهای بازار و بکارگیری حراج آغازین، حراج پایانی و معاملات پایانی با وجود حجم مبنا امکان‌پذیر نخواهد بود. بنابراین پیشنهاد شد به منظور تطابق هر چه بیشتر بورس تهران با استانداردهای جهانی و امکان بهره‌مندی از سازوکار حراج آغازین، حراج پایانی و معاملات پایانی حجم مبنا از محاسبات حذف شود.
در پایان معاون بورس تهران تاکید کرد: مصوبات هیات مدیره بورس تهران برای بررسی و تایید به سازمان بورس و اوراق بهادار تهران ارسال شده است. سازمان بورس در حال بررسی تخصصی در ارتباط با پیامدهای احتمالی پیاده سازی و مسایل فنی مربوطه است. در صورت موافقت سازمان، بورس تهران در اسرع وقت این پیشنهادها را اجرایی خواهد کرد.
خاطرنشان می شود: بورس اوراق بهادار تهران اقدام به تهیه گزارش مفصلی به نام "بررسی ریزساختارهای بورسهای اوراق بهادار" کرده است که در آن طور تفصیلی به بررسی عملکرد دامنه‌ی نوسان ایستا و پویا، چگونگی توقف نمادهای معاملاتی، طبقه‌بندی مراحل معاملات و سازوکار تعیین قیمت در بورس اوراق بهادار پرداخته شده است.
در ضمن علاقه مندان برای دسترسی به این گزارش می توانند به تارنمای بورس تهران بخش تحقیق و توسعه یا اینجا را مراجعه کنند.
اخبار مرتبط
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه