کاهش بار مشکلات فروش طلای سیاه/ ترس خصوصیها از ایجاد «ب.ز»ها
حسن کاظمی رییس کمیسیون صادرات انجمن سازندگان تجهیزات نفت در گفت‌وگو با بورس نیوز در خصوص تأثیر عرضه نفت خام در بورس‌انرژی بیان کرد: اگر عرضه نفت خام در بورس انرژی با مکانیزم صحیحی انجام شود، این شیوه می‌تواند از بار مشکلات فروش نفت ایران بکاهد.
وی افزود: البته برای جلوگیری از بروز مشکلاتی همچون ظهور مجدد امثال بابک زنجانی، باید تجربه گذشته را چراغ راه آینده کرد.
کاظمی در رابطه با تأثیر تحریم‌ها بر صنعت تولید تجهیزات نفتی اظهار داشت: با توجه به محدودیت‌های بانک مرکزی در تخصیص ارز کافی و به‌موقع و نیز محدودیت‌های نقل‌وانتقال ارز، صنعت تولید تجهیزات نفتی دچار مشکلاتی شده و توقف چرخ صنعت، مشکلات عدیده‌ای به دنبال خواهد داشت بنابراین انتظار می‌رود در شرایطی که تحریم‌ها، تولیدکنندگان را تحت‌فشار قرار داده، سیاست‌های داخلی به نحوی تدوین شود که موانع تولید به حداقل برسد.
وی اضافه کرد: تحریم‌ها فرصت مناسبی است تا تولیدکنندگان داخلی بتوانند جای پای خود را در بازار مستحکم‌تر کنند؛ باوجودآنکه صنعت داخلی توان تولید بخشی از تجهیزات موردنیاز تولید نفت و فرآورده‌های نفتی را دارد، در طی این سال‌ها معمولاً تولید داخل مورد بی‌مهری قرارگرفته است.
کاظمی افزود: به‌رغم بیش از دو دهه تجربه تولید تجهیزات نفتی و خلاقیت‌ها و پتانسیل‌های صنعت تولید تجهیزات نفتی، در مورد خرید تجهیزات صنعت نفت معمولاً سلیقه‌ای عمل شده و طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس کمتر ۲۵ درصد تجهیزات موردنیاز صنعت، از تولیدکنندگان داخلی خریداری می‌شده و مابقی از طریق واردات تأمین می‌شده است.
وی اضافه کرد: خوشبختانه با اعمال تحریم‌ها، فروش آن بخش از تجهیزات صنعت نفت که قابلیت تولید آن در کشور وجود داشته و مواد اولیه آنها داخلی بوده است، رونق گرفته و واردات آن بخش از تجهیزات که ارزبری بالایی داشته تقریباً متوقف‌شده است. درمجموع می‌توان گفت تحریم‌ها، فرصتی برای صنعت تولید تجهیزات نفت فراهم کرده است.
رییس کمیسیون صادرات انجمن سازندگان تجهیزات نفت افزود: نکته حائز اهمیت آن است که برای استفاده از این فرصت ضروری است تا روند تأمین ارز موردنیاز تولیدکنندگان شفاف شود؛ در حال حاضر برای تأمین ارز موردنیاز برای واردات از طریق سامانه نیما با مشکلاتی مواجه هستیم که بیش از تحریم‌های دولت آمریکا محدودیت ایجاد کرده است.
فعال صنعت تولید تجهیزات نفت در رابطه با میزان وابستگی صنعت به واردات اظهار داشت: برای تأمین بخشی از تجهیزات های‌تک و سیستم‌های کنترل و... به واردات نیازمندیم. به لحاظ ارزشی حدود 25 از تجهیزات موردنیاز صنعت وابسته به واردات بوده و امکان تولید آن در داخل وجود ندارد. این تجهیزات در کل چرخه تولید نفت از مرحله استخراج تا تولید فرآورده‌های نهایی کاربرد دارد. توقف واردات این تجهیزات ممکن است روند تولید را مختل کند؛ اما می‌توان این تجهیزات را با هزینه بالاتر از طریق کشورهای دیگر تأمین کرد.
کاظمی ضمن تأکید بر لزوم کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی گفت: واقعیت این است که به درآمدهای نفتی وابسته‌ایم و یکی از دلایل عدم شکوفایی اقتصاد، تکیه‌بر درآمد فروش نفت بوده است. باید در این چند دهه در راستای کاهش وابستگی به درآمد فروش نفت اقدامات لازم انجام می‌شد و بهترین اقدام، ایجاد و تقویت صنایع پایین‌دستی برای تبدیل نفت خام به محصولات دیگر بود. در این صورت هم اقتصاد شکوفا می‌شد و هم محدودیت‌هایی همچون تحریم، اقتصاد را چنین متلاطم نمی‌کرد. اگر امروز از بازار سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی تا کالاهای صنعتی دچار مشکل شده، به دلیل همین وابستگی بوده است.
وی اضافه کرد: البته در حال حاضر صنایع پالایشی در حال انجام طرح‌های افزایش ظرفیت تولید هستند؛ ولی این موضوع زمان‌بر خواهد بود؛ اما توسعه شرکت‌های پتروشیمی و صنایع مینی ریفاینری راحت‌تر انجام خواهد شد. امیدواریم به تقویت این حوزه توجه بیشتری شود. تمرکز بر تقویت و توسعه صنایع پالایشی و پتروشیمی و مینی ریفاینری به پیدا کردن روش‌های دور زدن تحریم ارجحیت دارد.
رئیس هیئت‌مدیره گروه پارت سازی مشهد در رابطه با راهکارهای بهبود اوضاع صنعت تولید تجهیزات نفت بیان کرد: یکی از راهکارهای کاهش مشکلات ناشی از وابستگی به بانک مرکزی و ارز دولتی، صادرات است. صنعت تجهیزات نفتی مترصد ورود به بازارهای منطقه بوده و اقداماتی هم در این زمینه انجام داده است که امیدواریم به نتیجه برسد.
وی در خاتمه تصریح کرد: تعامل با دنیا لازمه دستیابی به تکنولوژی روز و ارتقا صنایع تولیدی است؛ ولی انتظار می‌رود اگر درزمینهٔ روابط بین‌المللی مشکلاتی داریم که تولید را تحت‌فشار قرار داده، حداقل سیاست‌های داخلی به نحوی تدوین شود که ایجاد وحدت و انسجام در صنایع کند.
