البته شرکت ترکیهای در شرایطی از ارائه سوخت به شرکتهای هواپیمایی ایرانی ماهان، آتا، قشم و آسمان و... خودداری کرده است که به صورت میانگین هفتهای 200 پرواز بین ایران و ترکیه از سوی ایرلاینهای دو کشور انجام میشود و حالا ندادن سوخت به ایرلاینهای ایرانی میتواند به یک چالش در روابط دو جانبه فرودگاهی و حتی اقتصادی تبدیل شود. هم اکنون بسیاری از ایرانیها پروازهای ترکیهای را به عنوان ترانسفر به بسیاری از نقاط جهان انتخاب میکنند و شرکتهای هواپیمایی ترکیهای سالانه درآمدهای فراوانی به دنبال جا به جایی مسافران ایرانی به دست میآورند. همچنین طبق آمارهای رسمی ترکیه هر سال حدود 2.5 میلیون ایرانی برای گردشگری به ترکیه سفر میکنند که بخش مهمی از آنها با استفاده از ایرلاینهای ایرانی جا به جا میشوند و هر گونه مشکل برای تردد هواپیماهای ایرانی به ترکیه و برعکس میتواند درآمدهای گردشگری این کشور را که یکی از مهمترین منابع اقتصادی آنهاست، به خطر بیندازد. باتوجه به این تبعات به اعتقاد کارشناسان مسئولان دولتی ترکیه باید هرچه سریع تر مشکل سوخترسانی به شرکتها و ایرلاینهای ایرانی را بر طرف کنند.
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی مقصود اسعدی سامانی با اعلام اینکه ممانعت از سوخترسانی به هواپیماهای ایران در ترکیه غیرقانونی است، اعلام کرد:« شرکت فعال در سوخترسانی به هواپیماها در ترکیه در اقدامی خلاف اصول همکاریهای مشترک، از پنجشنبه سوخترسانی به هواپیماهای ایران را متوقف کرده است. شرکت ترکیهای که در تمامی فرودگاههای اصلی این کشور وظیفه سوخترسانی به هواپیماها را در اختیار دارد، در اقدامی هماهنگ با تحریمهای آمریکا از اول نوامبر (پنجشنبه) سوخترسانی به هواپیماهای ایرانی را متوقف کرده که این مسئله برای ایرلاینهای ما مشکلاتی را به وجود آورده است.» او با اشاره به اینکه هفتهای 200 پرواز به صورت میانگین بین ایران و ترکیه صورت میگیرد و اقدام شرکت ترکیهای خلاف «حسن نیت» میان دو کشور است، گفت:«این حجم از پرواز مشترک برای فرودگاههای ترکیه و اقتصاد این کشور امکانات و امتیازهای قابل توجهی ایجاد کرده است و قطعا هر گونه اقدامی که این همکاری مشترک با ابهام روبرو کند، میتواند شرایط را برای همکاریهای آینده دشوار کند.»
عدم ارائه سوخت به ایرلاینهای ایرانی در حالی اتفاق افتاده است که مقامات آمریکایی هشت کشور عمده خریدار نفت از ایران که ترکیه هم یکی از آنهاست، به صورت موقت از تحریمهای نفتی معاف کردهاند. ترکیه برای تامین انرژی به شدت وابسته به واردات است و ایران به خاطر نزدیکی، کیفیت نفت خام و قیمت مناسب یکی از اصلیترین تامینکنندگان نفت این کشور، محسوب میشود.
البته به اعتقاد کارشناسان در این بین آن چه باعث نگرانی میشود، ترس شرکتهای خصوصی در کشورهای مختلف از جمله ترکیه برای ادامه همکاری با شرکتهای ایرانی است. طبق پیشبینیهای کارشناسان باتوجه به شروع دور جدید تحریمهای آمریکا که نقل و انتقال مالی و بانکی را شامل میشود، شرکتهای بینالمللی خصوصی به دلیل ترس از تنبیههای مالی آمریکا ممکن است اقدام به قطع روابط خود با شرکتهای ایرانی کنند. در بسیاری از کشورهای جهان دولتها تنها نقش حاکمیتی و سیاستگذاری را دارند و کارها به بخش خصوصی واگذار شده است و همین موضوع میتواند شرکتهای ایرانی را با چالش رو به رو کنند و ما از این پس شاهد اتفاقاتی مانند عدم سوخترسانی یک شرکت خصوصی ترکیهای به ایرلاینهایمان باشیم.