انتقال نقدینگی بازار به گروه‌های کوچک‌تر
آنچه در بازار دیروز گذشت
به گزارش بورس نیوز، روز گذشته نیز شاهد منفی شدن روند معاملات در گروه‌های اصلی و اکثر نماد‌های شاخص ساز در ساعات پایانی بازار سرمایه بودیم. در حالی که در ساعات ابتدایی و میانی بازار سرمایه و در روز‌های اخیر شاهد بوده ایم که تلاش برای مثبت شدن گروه‌ها در حال انجام بود، اما با توجه به ضعف مشهود تقاضا و کاهش قدرت رنج زنی در گروه‌های خودرویی و بانکی! (که مدل جدیدی از بازارگردانی در بازار کشورمان محسوب می‌شود و در پیچیدگی و حرفه‌ای بودن آن تمامی کارشناسان بازار سرمایه در سراسر جهان انگشت به حیرت مانده اند) و با تشکیل صف فروش در گروه خودرویی سایر گروه‌های اصلی بازار همچون پتروشیمی و فلزات نیز روند منفی به خود می‌گیرند و شرکتی همچون ایران خودرو با زیان انباشته‌ای چند ده هزار میلیارد ریالی، به عنوان نماد اصلی و لیدر بازار سرمایه‌ای تبدیل شده که روند معاملات شرکت‌هایی همچون فولاد مبارکه و ملی مس ایران را با چند ده هزار میلیارد ریال سود را عوض می‌کند که این نیز در نوع خود از عجایب فعالیت در بازار سرمایه ایران بوده که سهام شرکت‌های زیان ده بسیار پرطرفدارتر و شارپ‌تر از شرکت‌های سود ده و با پتانسیل رشدسودآوری در سال‌های آتی هستند.
شاخص کل هم وزن علی رغم روند منفی در اکثر شرکت‌های بزرگ به روند مثبت خود ادامه داد و بیش از یک درصد افزایش را تجربه کرد. این موضوع نشان از حرکت جریان نقدینگی به سمت شرکت‌های کوچک و با قدرت شناوری کمتر در جهت کسب سود سفته بازی و کوتاه مدت است.
کسب سود میان مدت و بلندمدت به نظر می‌رسد که در برنامه کاری و مالی فعالین بازار سرمایه تعریف نشده و اوضاع در هم ریخته اقتصاد داخلی در نتیجه‌ی تدابیر و تلاش‌های دولت به اصطلاح تدبیر و امید منجر به تشدید نگاه کوتاه مدت در تمامی بازار‌های مالی شده و به هر حال از فعال اقتصادی و سرمایه گذار در شرایط فعلی که تنها در عرض یک ماه نرخ لاستیک خودرو را با بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت و با آزادسازی قیمت‌ها از سوی دولت امید و تدبیر مشاهده می‌کند، نباید انتظار نگاه بلندمدت و انتظار برای کسب سود معقول و متناسب با پتانسیل شرکت‌ها را داشت.
ارزش معاملات نیز برای سومین روز کاری پیاپی کمتر از ۲۰ هزار میلیارد تومان بود و جمع کل ارزش معاملات بورس و فرابورس به ۱۶۲ هزار میلیارد ریال رسید که در حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال کمتر از ارزش معاملات روز یک شنبه محسوب می‌شود.
سیاست و اقتصاد کلان
یک مقام مسئول در بانک مرکزی از ارسال نامه‌ای از رئیس کل بانک مرکزی به مقام معظم رهبری خبر داد و گفت: در این نامه رئیس کل بانک مرکزی، گزارشی از وضعیت تامین ارز کالا‌های اساسی ارایه کرد. وی که خواست نامش در خبر ذکر نشود، افزود: هدف از ارسال این نامه ارائه گزارش مستند به مقام معظم رهبری بود و اینکه این اطمینان به ایشان داده شود که بانک مرکزی به وظایف ذاتی خود با دقت عمل کرده است.
وی گفت: متأسفانه ظرف ماه‌های گذشته برخی دستگاه‌های دولتی با ایراد اتهام به بانک مرکزی در خصوص عدم تخصیص به موقع ارز کالا‌های اساسی، اشکالات موجود در حوزه ترخیص کالا‌های مانده در گمرک را به بانک مرکزی نسبت داده‌اند. این مقام مسئول در بانک مرکزی بار دیگر تاکید کرد که این بانک با واردات با ارز متقاضی مخالف بوده و معتقد بوده که این تصمیم برای اقتصاد ایران تبعات دارد.
در خبری از گروه خودرویی، جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی امشب در حالی برگزار می‌شود که گفته می‌شود یکی از موضوعات مورد بررسی در این جلسه، آزادسازی قیمت خودرو است. بر این اساس، پیشنهاد شده قیمت گذاری ۴۵ درصد خودرو‌های داخلی آزاد شود و خودروسازان خودشان تعیین کننده قیمت این محصولات باشند. توجیه آن‌ها نیز این است که خودرو‌های مونتاژی داخل رقیبی برای این خودرو‌ها است. همچنین قرار است قیمت ۵۵ درصد خودرو‌ها نیز توسط شورای رقابت تعیین شود. موضوع آزادسازی قیمت خودرو در شرایطی مطرح بود که واردات خودرو به کشور ممنوع است و خودروسازان در شرایطی انحصاری مشغول تولید هستند. با این حال بیرون آمدن تصمیمات عجیب از جلسات مسئولین نظام به ویژه دولت فعلی مسبوق به سابقه است و بعید نیست که با برخی توجیهات شاهد آزاد سازی نرخ محصولات انحصاری شرکت‌های ایران خودرو و سایپا باشیم.
بازار‌های جهانی
در پی شیوع نوع جدید از ویروس کرونا در انگلستان شاهد ممنوعیت سفر از و به این کشور هستیم. در پی این رویداد شاهد برگزاری جلسه فوق العاده دولت بوریس جانسون بودیم. این رویداد در آستانه آغاز تعطیلات سال جدید میلادی بازار‌های جهانی را با افزایش عرضه‌ها و روند‌های منفی مواجه ساخت. قیمت نفت خام برنت در زمان تنظیم این گزارش با بیش از ۳.۵ درصد کاهش به ۵۰ دلار و ۴۸ سنت رسید. قیمت مس نیز با کاهش بیش از ۱.۵ درصدی به ۷ هزا و ۸۶۰ دلار رسید.
شاخص بورس‌های اروپایی و از جمله شاخص دکس آلمان، فوتسی انگلیس و کک فرانسه بین ۲.۵ تا ۳ درصد کاهش را تجربه کردند و شاخص‌های بورس در آمریکا نیز در ساعات ابتدایی معاملات با کاهش در حدود یک درصدی مواجه بودند.
بازار امروز
برای بازار امروز نیز ضعف تقاضا در اکثر گروه‌های اصلی بازار پیش بینی می‌شود. به نظر می‌رسد که بخشی از نقدینگی بازار درحال انتقال به گروه‌های کوچک‌تر بازار و افزایش ریسک سرمایه گذاری در سهام این شرکت‌ها است.
متاسفانه بازار سرمایه کشورمان متکی به روند حرکتی شرکت‌ها و گروه‌های زیان ده بوده و این موضوع در دو سال اخیر به کرات ثابت شده و یافته ریشه این نوع حرکت‌ها و دلایل لیدرشدن گروه‌های زیانده مخصوصا خودرویی‌ها نیاز به بررسی‌های ویژه‌ای دارد که ریشه در برخی فرآیند‌ها و تصمیم گیری‌ها بر اساس ذهنیت سرمایه گذاران عام و همچنین خاص بوده و نیاز به بررسی مالی رفتاری دارد.
امروز نیز برای اکثر گروه‌های بزرگ بازار افزایش نوسانات قیمتی را پیش بینی می‌کنیم و صف فروش یا خرید شدن دو نماد "خودرو" و "خساپا" تکلیف روند اکثر سهام شرکت‌های بزرگ را مشخص خواهد کرد. لیدر شدن این دو شرکت با زیان‌های سنگین همان گونه که اشاره شد از عجایب بورس تهران بوده که پدیده خلق الساعه سرمایه گذاران و سهامداران حاضر در این بازار است و بیان اصطلاح"خود کرده را تدبیر نیست"در این روز‌های بازار ما مصداق خاصی پیدا کرده است.
