تحرک حقوقی‌ها در نماد‌های پر معامله

آنچه در بازار دیروز گذشت
به گزارش بورس نیوز، روز گذشته شاهد ثبت یکی از سنگین‌ترین ریزش‌های روزانه بازار سرمایه در سال جاری بودیم. شاخص کل بیش از ۳.۵ درصد کاهش را تجربه کرد و با افت سنگین ۵۵ هزار و ۸۳۴ واحدی به یک میلیون و ۴۲۸ هزار واحد رسید تا به این ترتیب و با منفی‌های محتمل بازار کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی نیز در آستانه از دست رفتن باشد.

شاخص کل هم وزن نیز بیش از ۲.۳ درصد کاهش داشت و به ۴۴۱ هزار واحد رسید. 

با توجه به صف‌های فروش سنگین بازار سرمایه که می‌توان گفت در بیش از ۷۰ درصد از نماد‌های بازار سرمایه شاهد آن بودیم منجر به سقوط سنگین ارزش معاملات شد و جمع ارزش معاملات بورس و فرابورس با ۵۰ درصد کاهش نسبت به دوشنبه به ۱۰۰ هزار میلیارد ریال رسید.

عوامل مختلفی منجر به سقوط روز گذشته بازار شد. با این حال نگارنده بر این اعتقاد است که مهم‌ترین ریسک فعلی بازار سرمایه رفتار‌های هیجانی و به دور از منطق اقتصادی فعالان بازار بوده و نمونه واضح آن را می‌توان در تشکیل صف خرید گروه پالایشگاهی در معاملات روز یکشنبه مشاهده کرد که بدون هیچ گونه درکی از مصوبه تخفیف خوراک نفت به واحد‌های پتروپالایشگاهی و احتمال سایر طرح‌ها (و نه مجتمع‌های در حال فعالیت جاری این حوزه) نداشتند و صرفا با تکیه به رفتار‌های هیجانی تمامی نماد‌های گروه پالایشگاهی را از قیمت‌ها منفی به صف خرید رساندند و در حال حاضر طی دو روز کاری صف فروش سنگین تشکیل داده اند.

همچنین حرکت یکنواخت تمامی گروه‌ها و تکیه صرف بر عوامل سیستماتیک در بازار و همچنین لیدری گروه‌های زیاندهی مثل خودرویی‌ها از مهم‌ترین ریسک‌های دیگر بازار سرمایه ما محسوب می‌شود.

در بازار سرمایه‌ای که روند حرکتی شرکت فولاد مبارکه به عنوان یکی از چند شرکت صنعتی پر ارزش کشور و با سود‌های چند هزار میلیارد تومانی متکی به روند و جهت حرکت و معاملات شرکت‌های با زیان انباشته چند ۱۰هزار میلیاردی ایران خودرو و سایپا باشد، انتظار حرکت منطقی و عقلانی اقتصادی وجود نخواهد داشت و کوچک‌ترین شایعات که همگان با تحلیلی حداقلی بر بی گمان بودن آن‌ها پی خواهند برد، منجر به تشکیل صف‌های خرید و یا صف‌های فروش خواهد شد و این روند ریسک‌های سرمایه گذاری در بازار را بیش از پیش افزایش خواهد داد.

مدل معاملات بازارگردان‌ها نیز عامل دیگر رشد نوسانات در روز‌های اخیر بوده و در حالی که وظیفه ذاتی بازارگردان کاهش نوسانات و بهبود جریان‌های نقدشوندگی سهام و همچنین کنترل هیجانات بازار با سفارش گذاری‌های حرفه‌ای و منطقی است، در هفته‌های اخیر شاهد بودیم که با تزریق منابع صندوق توسعه ملی، بخش از کارمزد کارگزاری‌ها وسایر منابع صندوق تثبیت بازار و مجاز شدن مجدد بانک‌ها در خرید سهام، رنج‌های مثبت و سنگینی را در نماد‌های گروه خودرویی و بانکی شاهد بودیم.

بانک‌ها که می‌بایست منابع خود را صرف ارائه تسهیلات به کسب و کار‌ها نمایند در هر قیمتی ولو مثبت و ولو صف خرید به خرید سهام بانک متبوع خود می‌پرداختند و هیچ کنترلی بر نحوه خرج منابع نداشتند و از سوی دیگر از نظر آن‌ها بازارگردان صرفا سمت خرید دارد و سمت فروش ندارد و زمانی که یک بازارگردان یک طرفه معامله نماید، با توجه به محدودیت منابع آن دیر یا زود با مشکل اتمام منابع مالی مواجه خواهد شد واین اتفاقی بوده که در دو روز کاری گذشته در دو گروه بانکی و خودرویی شاهد بودیم و مثال واضح آن نماد "وبصادر" بود که صرفا با معامله کمتر از ۸۰ میلیون سهمی به صف فروش نشست.

سیاست و اقتصاد کلان
روز گذشته شاهد نامه مقام معظم رهبری در خصوص ممنوع شدن برداشت بیش از حد دولت از منابع صندوق توسعه ملی بودیم. به نظر می‌رسد که بی نظمی دولت در عملکرد مالی خود منجر به این تصمیم از سوی رهبری نظام شده است. دولتی که سال آخر خود را سپری می‌کند و بی نظمی خود را در بخش‌های اقتصادی و مالی به حداکثر خود رسانده و نمونه واضح آن لایحه بودجه سال آینده بوده که بنابراعتقاد کارشناسان کسری بودجه در حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی برای کشور ایجاد می‌کند.

در خبری از گروه خودرویی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اگر نیاز‌های واقعی متقاضیان در بازار خودرو پاسخ داده شود و به اندازه‌ای خودرو در بازار عرضه شود که کمبود نداشته باشیم، آزادسازی قیمت‌ها می‌تواند مناسب باشد. در غیر این صورت قطعا با آزادسازی قیمت خودرو موافق نخواهیم بود. این در حالی است که انحصار در این صنعت بسیار واضح و مشخص است و معلوم نیست مسئولین به چه بهانه و با چه ساز وکاری قصد آزاد سازی قیمت خودرو و افزایش مجدد فشار بر اقشار جامعه هستند.

بازار امروز
بازار امروز را نیز با صف‌های فروش سنگین آغاز خواهد کرد. با این حال به نظر می‌رسد که حداقل در گروه‌های اصلی و نماد‌های پر معامله گروه‌های مختلف شاهد تحرکات سهامداران حقوقی و سعی آن‌ها در خصوص جمع کردن صف‌های فروش خواهیم بود. به نظر می‌رسد که نیمه دوم بازار امروز شاهد کاهش فشار فروش و بعضا سبز شدن قیمت‌ها در برخی نماد‌های باپتانسیل در گروه‌های ارز محور و بنیادی باشیم.