سابقه سهامداری سپهر کیش در "خودرو" دستکاری شده ؟

به گزارش بورس نیوز، روز گذشته، برخی فعالان بازار سرمایه به نمایش سابقه معاملات یکی از سهامداران ایران خودرو انتقاد کرده بودند و ادعا داشتند تمام سابقه سهامداری شرکت سپهر کیش در نماد ایران خودرو از اول ۹۹ تا ۴ خرداد پاک شده تا فروش ۱۸ میلیون برگه سهام شرکت در روز ۴ خرداد دیده نشود.

روح الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: در سیستم‌های قدیمی، مفهومی به نام کد‌های سرریز وجود دارد. وقتی دارایی اشخاص حقوقی در یک سهم از تعداد خاصی بیشتر می‌شود، برای نگهداری دارایی کد‌های سرریز ایجاد می‌گردد. شاید یکی از دلایل این موضوع قیمت اسمی هزار ریال برای هر سهم شرکت‌های سهامی عام می‌باشد که با توجه به تورم و افزایش سرمایه‌های مکرر شرکت‌ها تعداد سهام آن‌ها بشدت افزایش یافته است و دارایی اشخاص در کد‌های سرریز نگهداری می‌شود. در چنین شرایطی، سهامداران عمده که سهام قابل توجهی در اختیار دارند دچار مشکل سرریز می‌شوند و برای آنکه دارایی سهامداران عمده حفظ شود، کد‌های بخشی ایجاد شده که به کد اصلی متصل هستند و بخشی از دارایی را در خود نگهداری می کند. به طور مثال شرکت سپهر کیش ایرانیان شرکتی است که تعدادی کد بخشی دارد و بخشی از دارایی این شرکت در این کد‌های بخشی نگهداری می شود. این کد‌های بخشی باید به کد اصلی وصل باشند تا سامانه‌های مرتبط بتوانند اطلاعات سهامداری را کنترل کند.

وی اضافه کرد: اتصال کد‌های بخشی به کد اصلی تا اوایل سال ۱۳۹۸ به صورت دستی انجام می‌شد و کاربری که کد سرریز را ایجاد می‌کرد، به صورت دستی، این کد را به کد مادر یا کد اصلی وصل می‌کرد. اما از سال ۹۸ کد بخشی ایجاد شده به صورت اتوماتیک به کد اصلی متصل می شد. از زمستان سال ۱۴۰۰، توسعه جدیدی در سامانه پس از معاملات انجام شد که کد سرریز ایجاد نمی‌شود و تعداد فیلد‌های دارایی به حدی افزایش یافته که اصولاً سرریزی ایجاد نمی‌شود و تمام دارایی‌ها در یک کد نگهداری می‌شود.

دهقان افزود: فروش روز چهارشنبه شرکت سپهر کیش ایرانیان، از کدی انجام شده که قدیمی بوده و به کد مادر وصل نبوده و به همین دلیل هم به لحاظ سیستماتیک، این فروش روی سایت TSETMC نمایش داده نشده است. برای آنکه به بازار نشان دهیم فروش اتفاق افتاده است، روز شنبه تلاش شد به صورت دستی این فروش روی سایت نمایش داده شود. این تلاش جهت نمایش فروش، به منظور افزایش شفافیت در بازار سرمایه بود، اما به دلیل جدا بودن این دو بخش از دارایی شرکت، نمایش اطلاعات بعضا ممکن است درست انجام نشود. همکاران در شرکت مدیریت فناوری بورس کماکان در حال تلاش جهت یکپارچه سازی داده‌ها هستند تا ایرادات برطرف شود، اما به هرحال فروشی که انجام شده، در سایت TSETMC نمایش داده شده است. در واقع به صورت دستی تلاش شده اطلاعات این دو کد تجمیع شده و مجموع دارایی شرکت سپهر کیش ایرانیان نمایش داده شود. البته با توجه به قدیمی بودن کد معاملاتی باید حجم زیادی از داده‌ها تغییر کند تا بتوان اطلاعات صحیح را در اختیار بازار قرار دارد و به همین دلیل هم شاید سرجمع‌ها در برخی موارد همخوانی نداشته باشد. اما اگر ایراد یا اختلالی در برخی قسمت‌ها مشاهده می‌شود، به مفهوم دستکاری نیست و اگر واگذاری شرکت سپهر ایرانیان از کد بخشی انجام می‌شد که به کد مادر وصل بود اصلاً چنین اشکالی ایجاد نمی‌شد، ولی از آنجا که ارتباط این کد بخشی با کد مادر قطع بوده، هنوز از دید برخی مخاطبان، تناقض اطلاعاتی وجود دارد. اما شرکت سپهر کیش ایرانیان، سهامدار شرکت ایران خودرو بوده و بخشی از دارایی خود را به فروش رسانده و ما هم به صورت دستی این فروش را نمایش داده ایم تا دستورالعمل افشای اطلاعات رعایت شده باشد. به عبارتی برعکس آنچه که در بازار سرمایه مطرح شده، اگر به صورت دستی اقدام به اعمال برخی تغییرات در سایت TSETMC شده، به منظور مخفی کردن اطلاعات نبوده و اتفاقاً قصد ما، افزایش شفافیت و نمایش فروش بوده است.

دهقان در پاسخ به این سوال که "آیا امکان تکرار چنین اتفاقی در سایر نماد‌های بازار هم وجود دارد یا نه" گفت: سیستم پس از معاملات، سیستمی است که حدود ۳۰ سال از فعالیت آن میگذرد و با توسعه بازار سرمایه، این سیستم هم توسعه یافته است. از سال ۹۸ که ارتباط کد‌های بخشی با کد مادر به صورت اتوماتیک انجام شده و از زمستان سال گذشته اصولاً کد سرریز ایجاد نمی‌شود که نیاز به اتصال کد بخشی با خود مادر باشد. اما ممکن است کد‌هایی در سیستم معاملاتی وجود داشته باشند که قبل از سال ۹۷، دچار مشکل سرریز شده و ارتباط بین کد بخشی با کد مادر دچار اختلال شده باشد که البته در حال بررسی این موضوع هستیم تا اگر قطعی و اختلافی وجود دارد، مرتفع شود. اما به هر حال احتمال بروز چنین مشکلی در نماد دیگری هم وجود دارد.

مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس در خاتمه تصریح کرد: اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی توسط شرکت مدیریت فناوری بورس انجام شده و اصولاً دیگر موضوعی به نام کد‌های سرریز نداریم. اما به هرحال در بخشی از کد‌های قدیمی شاید چنین مشکلی هنوز وجود داشته باشد که می‌بایست کد‌های قدیمی مورد پایش قرار بگیرد. پایش کد‌های قدیمی هم در گرو سجامی شدن سهامداران حقوقی می‌باشد. شرکت سپرده گذاری مرکزی هم با انجام فرآیند‌های سجام مجدداً این کد‌ها را کنترل میکند و تمامی کد‌ها یکسان سازی می‌شود.