وضعیت صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی چگونه است؟

به گزارش بورس‌نیوز، باتوجه‌به شرایط این روز‌های بازار اکنون بهتر است به عملکرد یک‌ماهه صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی حال حاضر بازار سرمایه نگاهی بیندازیم. بررسی وضعیت یک‌ماهه صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی تا پایان ۱۴۰۳/۰۵/۲۶ است و به ۱۰ صندوق برتر اشاره شده است.

اما در ابتدا بهتر است با توضیحی مختصر متوجه شویم که صندوق اختصاصی بازارگردانی چه صندوقی است؟ صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی یکی از تجربه‌های موفق دنیا در حوزه سرمایه‌گذاری است که در کشور‌های مختلف اجرا می‌شود. هدف این صندوق جمع‌کردن سرمایۀ سرمایه‌گذاران حقوقی و خریدوفروش اوراق بهادار در چارچوب آن اوراق و مطابق با امیدنامه است.

صندوق‌های بازارگردانی برای دور کردن بازار سرمایه از نوسانات شدید به وجود آمده‌اند تا سهام را متعادل نگه دارند و مانع از ایجاد صف خریدوفروش شوند و درعین‌حال ارزش سهام را به ارزش ذاتی آن نزدیک کنند؛ بنابراین صف‌های خریدوفروش بی‌مورد از بین می‌روند و به روان شدن معاملات کمک می‌کنند که در نتیجه آن، قدرت نقدشوندگی سهام بالا می‌رود و از دست‌کاری قیمت سهام توسط برخی سودجویان بازار جلوگیری می‌شود.

صندوق‌های بازارگردانی مقداری از سهام شرکت‌هایی که در بازار سرمایه فعال هستند را در اختیار دارند و با آن‌ها خریدوفروش انجام می‌دهند. البته هدفشان از این خریدوفروش، متعادل نگه‌داشتن ارزش سهام آن شرکت و جلوگیری از قفل‌شدن بازار آن به‌وسیله ایجاد صف خریدوفروش است. به همین دلیل کارمزد معاملات این صندوق‌ها بسیار پایین است و سازمان بورس برای حمایت از آن‌ها، در کارمزد معاملاتشان ۸۰ درصد تخفیف داده است.

این صندوق‌ها اصولاً توسط خانواده‌ای از سهام که مرتبط به هم هستند ایجاد و توسط خود آن‌ها اداره می‌شوند. به‌عنوان‌مثال گروه سهام شرکت‌های زیر نظر بانک ملت، یک صندوق بازارگردانی ایجاد می‌کند تا با بازارگردانی سهام این شرکت‌ها، ارزش سهام آن‌ها را حفظ کند و همچنین سودجویان نتوانند در تغییر ارزش ذاتی سهام دخالت داشته باشند. این صندوق‌ها باهدف سوددهی ایجاد نمی‌شوند؛ اما نتیجه‌ای که به دنبال دارند، سوددهی سهام شرکت‌های حاضر در صندوق خواهد بود. 

در حال حاضر در بازار سرمایه ایران ۱۰۵ صندوق اختصاصی بازارگردانی در حال فعالیت هستند.

اما ازآنجایی‌که بازار در ماه‌های اخیر یا به‌نوعی بیشتر از یک سال گذشته شرایط مناسبی نداشته است باید گفت که تعداد زیادی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم به درد بازار دچار شدند و بازدهی‌های مناسبی نداشته‌اند. چرا که صندوق‌ها هم همسو با بازار شده‌اند.

در یک ماه گذشته و تا پایان ۲۶ مردادماه سال جاری، صندوق اختصاصی بازارگردانی رابین سهم بالاتر از ۱۰۴ صندوق دیگر اختصاصی بازارگردانی موفق شد که بازدهی خود را در حدود ۱۶.۸۷ درصد ثبت کند. در رتبه بعدی صندوق اختصاصی بازارگردانی هدف مسکن آتی با بازدهی ۱۲.۶۴ درصدی در جایگاه دوم قرار دارد.

از نکات جالب‌توجه این است که تنها این ۲ صندوق توانستند بازدهی بیشتر از ۱۰ درصد را کسب کنند؛ و تنها این ۱۰ صندوق بودند که موفق به بازدهی مثبت شدند.

ثبت میانگین بازدهی ۵.۶۴ درصدی ماهانه بین این ۱۰ صندوق و عملکرد ضعیف تعداد زیادی از صندوق‌های دیگر، گویای شرایط بد و نامناسب بازار سرمایه در ماه گذشته است.

در انتهای لیست نام صندوق اختصاصی بازارگردانی سپنتا به چشم می‌خورد که نزدیک به ۰.۱۶ درصد در یک ماه گذشته بازدهی داشته است. اما اگر نگاهی به بازدهی هفتگی صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی بیندازیم متوجه خواهیم شد که صندوق اختصاصی بازارگردانی ملل، صندوق اختصاصی بازارگردانی رابین، صندوق اختصاصی بازارگردانی هدف مسکن آتی و صندوق اختصاصی بازارگردانی شهر تنها صندوق‌هایی بودند که در یک هفته موفق به بازدهی بیش از یک درصد شدند.

بیشترین بازدهی هفتگی به صندوق اختصاصی بازارگردانی ملل اختصاص دارد که نزدیک به ۲۰ درصد بازدهی داشته است و پایین‌ترین بازدهی مربوط به صندوق اختصاصی بازارگردانی امید بها بازار با بازدهی ۰.۱۵ درصدی است.

با نگاهی به ارزش خالص دارایی‌های این صندوق‌ها می‌بینم که صندوق اختصاصی بازارگردانی شهر با مبلغ یک هزار و ۵۷۴ میلیارد تومان در رتبه نخست قرار دارد؛ همچنین صندوق سرمایه گذاری اهرمی نارنج که بیشتر از یک ماه از پذیره نویسی آن میگذرد با ۳ میلیارد و ۹۱۵ میلیون تومان ارزش خالص دارایی در رتبه دهم این جدول قرار گرفته است.