خاورمیانه جدید و چالش‌های پیش روی اقتصاد ایران/ پیامدهای غیبت ایران در جلسه انتقال قدرت سوریه چیست؟
پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با رسانه بورس نیوز درباره رشد اخیر بازار سرمایه و پیش‌بینی شرایط آینده اظهار داشت: برای پاسخ به این سؤال، باید به گذشته بازگردیم. روند صعودی بازار سرمایه از روزی آغاز شد که آقای فرزین در مصاحبه‌ای اعلام کرد قصد کاهش نرخ بهره را دارند.
وی افزود: به نظر می‌رسد مادامی که نرخ بهره در وضعیت فعلی باقی بماند، همراه با کاهش تنش‌ها در خاورمیانه طی یک ماه و نیم گذشته، شرایط برای ادامه روند صعودی فراهم باشد. همچنین، صحبت‌های اخیر وزیر اقتصاد، آقای همتی، درباره کاهش فاصله نرخ دلار نیما با دلار بازار آزاد تأثیر قابل‌توجهی داشته است.
الیاس کردی ادامه داد: دلار نیما نیز، هم‌راستا با رشد دلار بازار آزاد، افزایش پیداکرده است. هرچند سرعت رشد دلار بازار آزاد بیشتر بوده، اما کاهش تدریجی فاصله این دو نرخ اتفاقی مثبت است و انتظار می‌رود این فاصله در آینده کمتر نیز شود.
اگر نرخ بهره در همین اعداد فعلی باقی بماند، به نظر می‌رسد بازار سرمایه ریزش چشمگیری نخواهد داشت؛ اما در صورت افزایش ۲ درصدی نرخ اوراق اخزا، احتمال کاهش شاخص بازار وجود دارد.
الیاس کردی در خصوص ارزیابی آینده بازار سرمایه و تحولات منطقه‌ای و جهانی اظهار داشت: تحولات منطقه‌ای نیاز به رصد مداوم دارد. حتی کارشناسان سیاسی و نظامی بین‌المللی نیز نمی‌توانند به‌طور دقیق اتفاقات جاری را پیش‌بینی کنند؛ بنابراین ارزیابی دقیق شرایط کنونی بسیار دشوار است.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین اخبار اخیر، جلسه‌ای در اردن درباره تحولات و آینده سوریه است که ایران و روسیه در آن حضور نداشتند. به نظر می‌رسد مفهوم «خاورمیانه جدید» بیش‌ازپیش مطرح‌شده و احتمال افزایش حملات اسرائیل به زیرساخت‌های یمن نیز وجود دارد.
الیاس کردی خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی، لازم است سهامداران و فعالان بازار رویکردی ریسک گریز اتخاذ کنند، زیرا ما اکنون در خاورمیانه‌ای جدید قرار داریم که شرایط آن روزبه‌روز پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه درباره سازوکار ارز توافقی و تأثیر آن بر شرکت‌های صادرات‌محور توضیح داد: در حال حاضر، در بازار توافقی و سامانه جدیدی که در مرکز مبادله فعال‌شده، هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که این سامانه چه نوع دلاری را پوشش می‌دهد؛ آیا دلار تجاری است یا دلار مبادله‌ای.
وی افزود: به‌هرحال، شرکت‌ها از این شرایط سود می‌برند. البته باید توجه داشت که با افزایش نرخ ارز، هزینه‌های دلاری شرکت‌ها نیز بالا می‌رود؛ اما سودی که از این شرایط کسب می‌کنند، معمولاً بیشتر از هزینه‌ها است. نکته مهم این است که تاریخ نشان داده هر زمان نرخ دلار نیما رشد کرده، بازار سرمایه نیز با شرایط بسیار مطلوبی مواجه شده است.
این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با ناترازی‌های مطرح‌شده اظهار داشت: واژه "ناترازی" کلمه مناسبی در این زمینه نیست. به‌هرحال، زمانی که از ناترازی صحبت می‌کنیم، به این معناست که قصدی برای اصلاح مصرف یا قیمت وجود ندارد و همین امر باعث بروز ناترازی می‌شود.
وی افزود: در حال حاضر، کمبود موجود در حوزه انرژی ناشی از عدم سرمایه‌گذاری کافی در این بخش است که به نظر می‌رسد به‌شدت آسیب‌زا است. متأسفانه، واکنش مناسبی نیز از سمت تولیدکنندگان دیده نمی‌شود. برای نمونه، طی دو هفته اخیر، برق برخی از تولیدکنندگان قطع‌شده و این موضوع می‌تواند بخشی از سال را از دست بدهد. حتی پس‌ازاین دو هفته نیز مشخص نیست که آیا تولیدکنندگان به مدار بازمی‌گردند یا خیر.
این کارشناس تأکید کرد: این شرایط دیگر "ناترازی" نیست، بلکه به معنای واقعی یک کمبود جدی است. به نظر می‌رسد تنها راه‌حل، عرضه بیشتر انرژی باشد. در وضعیت کنونی، به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در بخش انرژی و محدودیت‌های ناشی از شرایط بین‌المللی و تحریم‌ها، امکان سرمایه‌گذاری مناسب فراهم نیست. بازگشت به چرخه سرمایه‌گذاری نیز زمان‌بر است و ممکن است حداقل یک الی دو سال طول بکشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی، شرکت‌ها قادر به تولید نیستند و فقط متحمل هزینه می‌شوند. این وضعیت می‌تواند آسیب‌های جدی به تولید و اقتصاد وارد کند.
پایان مطلب
