پلتفرم‌های طلا، حقه‌ای جدید برای خالی کردن جیب مردم!
بورس نیوز:
یعنی در این کشور یک نهاد نظارتی نیست که بساط این پلتفرم‌های خالی فروش را جمع کند؟ از یک طرف پلتفرم‌های معاملاتی، وام دهی و سایت‌های پانزی، ایرانی‌ها را خانه خراب میکند، از یک طرف هم داخل کشور طرح‌های کلاهبرداری مثل قارچ رشد کرده و هزاران میلیارد پول را به سرقت میبرند. میدانید قسمت دردناک ماجرا کجاست؟ حداقل کلاهبرداران خارجی ادعای قانونی بودن، رسمی بودن و تحت نظارت بودن نمیکنند، اما پلتفرم ها، فروشگاه ها، سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی ایرانی در قالب رسمیت و اعتبار به صورت مستقیم و غیرمستقیم، چه اختلاس‌ها که نمیکنند!
کلاهبرداری صرافی بزرگ FTX و هات بیت و سقوط پروژه لونا را فراموش کرده‌اید؟ میدانستید ماجرای کلاهبرداری این پروژه‌ها باعث خودکشی چند نفر و نابودی میلیارد‌ها دلار از سرمایه کاربران شد؟ یک مرد تایوانی به دلیل سقوط ارز دیجیتال لونا و از بین رفتن ۲ میلیون دلار پول با پرت کردن خود از آپارتمانش خودکشی کرد؛ اوکراینی‌هایی که در بحبوحه جنگ با روسیه و ویرانی کشورشان، خبر صفر شدن دارایی خود را شنیدند و بسیاری از اتفاقات ناگواری که در اثر کلاهبرداری طرح‌های اقتصادی افتادند. شما بهتر میدانید؛ چند نفر بعد از سقوط قیمت سهام در ایران، خود را جلوی درب سازمان بورس آتش زدند؟ سایت‌های طلا که بدون پشتوانه و با کارمزد‌های سنگین به فکر پر کردن جیب خود هستند، میتوانند بسیاری از ایرانی‌ها را یک شبه خانه خراب کنند و از هیچ کسی هم کاری ساخته نیست؛ چون با یک آدرس کانترکت، میلیون‌ها دلار سرمایه به خارج از کشور منتقل میشود؟!
هر کاری تخصصی میخواهد، چارچوب استانداردی میخواهد، مگر به همین سادگی میتوان یک سایت زد و با ادعای رسمی بودن و پشتوانه داشتن با پول مردم بازی کرد؟ البته بیش از این هم از نهاد‌های نظارتی انتظار نمیرود؛ سازمان بورس و فرابورس به راحتی مجوز پذیرش شرکت‌ها را میدهد، بانک مرکزی با اقدام خودسرانه درگاه پرداختی صرافی‌های معتبر را مسدود میکند، هر نهادی در اوج کاپیتولاسیون بازار سرمایه هر روز یه صندوق پذیره نویسی میکند و بدون توجه به میزان بازدهی، دارایی، امنیت و اعتبار فقط از مردم سرمایه جذب میکنند و کارمزد خود را میگیرد. آن وقت ما انتظار داریم یک نفر یا نهاد پیدا شود، به فکر مردم باشد و لایه‌های مختلف سایت‌های معامله طلا را بررسی کند.
الان نه مردم و نه دولت، متوجه ریسک‌های وحشتناک پلتفرم‌های طلا نیستند و غرق تبلیغات و تخفیفات شدند؛ اما ۶ ماه، یک سال یا دو سال که بگذرد، همین پلتفرم‌های طلا کلاهبرداران ارز دیجیتال را روسفید خواهند کرد! هیچ وقت به ادعا و تبلیغات این پلتفرم‌ها اعتماد نکنید؛ همیشه مدت فعالیت، خدمات پس از فروش، تعرفه و کارمزد ها، پشتوانه و دارایی مشهود، شخصیت توسعه دهندگان و میزان بازدهی تعیین کننده امنیت و اعتبار است. فقط ارزچی‌ها و کارشناسان حوزه امور مالی غیرمتمرکز (Defi) عمیقا درک میکنند که چه کلاهبرداری‌های وحشتناکی در پروتکل ها، استخر‌های نقدینگی دکس ها، سایت‌های پانزی و پروژه‌های دیفای دائو اتفاق افتاده است و همین کلاهبرداری‌ها در قالب معاملات طلا در کمین مردم ایران است.
پلتفرم خرید و فروش طلا یا کوره پول سوزی؟
عزیزان، بار‌ها گفته شده گول تبلیغات فیک و از روی هیجان این پلتفرم‌ها را نخورید؛ پلتفرم‌های طلا با سرمایه امانتی مشتریان به تبلیغات میپردازند و پاداش دعوت میدهند! شگرد جدید برخی از سودجویان به این شکل است که با قایم شدن پشت طلا به عوان بهترین گزینه سرمایه گذاری با روش‌های مستقیم و غیرمستقیم، سرمایه مردم را جذب کرده و برنامه‌های خود را پیاده کنند. کارمزد معامله صندوق‌های طلا در بورس فقط یک هزارم (۰.۰۰۱) است، آن وقت بلاگر‌ها در تبلیغات خود صحبت از کارمزد پایین پلتفرم‌های طلا میکنند! این مردم آنقدر از دست دولت، پکیج فروش ها، سبدگردان ها، شرکت‌های بورسی و سایت‌های پانزی ضرر کرده‌اند که خوب میدانند، معامله در پلتفرمی نامعتبر با کارمزد ۵ درصدی اصلا توجیه اقتصادی و عقلانی ندارد.
پلتفرم‌های طلا، خالی فروش و البته گران فروش
نکته جالب اینجاست که بعضی از این سامانه‌های آنلاین، یک ترفند عجیب به کار میبرند و کارمزد معاملات طلا را میانگین نیم درصد و تا سقف ۱ درصد اعلام میکنند تا مشتری جذب کنند؛ دقیقا مثل سایت‌های اهرمی و پانزی که رفرال گیری و پاداش دعوت دارند، اما وقتی نوبت به تحویل طلای فیزیکی میرسد، ناگهان یک کارمزد ۳ تا ۵ درصدی از کاربر دریافت میکنند! کارمزد ۳ تا ۵ درصدی میدانید یعنی چه؟ خالی فروشی که گران فروشی هم میکند و فرضا برای معامله ۱ میلیون تومان طلا، حدودا ۵۰ هزار تومان کارمزد از جیب مشتری برمیدارد و با هزار دردسر طلای فیزیکی را تحویل میدهد.
پلتفرم های طلا، مشابه سایت پانزی نیوسنتری!
به نهاد های مالی بازار سرمایه که هزاران میلیارد تومان دارایی تحت مدیریت (AuM) و انواع اقسام مجوز ها از طرف ارگان های بزرگ دولتی دارند، اعتمادی نیست، چه برسد به سایت و پلتفرمی که ادعا میکند دقیقا به اندازه حجم معاملات، طلای فیزیکی در انبار خود دارد! الان هیجانات بسیار بالا بوده و تبلیغات به قدری گسترده هستند که مشتری زیادی جذب این پلتفرم ها میشود، اما این دقیقا همان روش جذب سرمایه ایست که سایت های پانزی مثل نیوسنتری و صرافی هایی مثل هات بیت و داریکس به کار میبردند. داستان های افسانه ای که این سایت پانزی برای مردم ایران و ترکیه میبافت و با نشان دادن یک مزرعه ماینر به کاربران میگفت با پول آن ها ترون استخراج میکند، در حالیکه با یک بررسی ساده متوجه خواهید شد ترون از الگوریتم اثبات سهام تبعیت میکند و قابل استخراج نیست!
اهمیت افشای اطلاعات و اثبات ذخایر در ایران
الگوریتم اثبات ذخایر در سال‌های پس از فروپاشی مبادلات پرطرفدار در اوایل دهه ۲۰۲۰ مورد توجه قرار گرفت و به یکی از چالش‌های مهم پلتفرم‌های ارزدیجیتال تبدیل شد. چرا این الگوریتم صرفا به بازار رمزارز ربط داده میشود؟ اگر صرافی‌ها و پلتفرم‌های ایرانی طلا واقعا ادعای سالم بودن و معتبر بودن میکنند، پس باید اطلاعات مالی و اثبات ذخایر خود را افشا کنند تا مردم با خیال راحت پول‌های خود را به این پلتفرم‌ها واریز کنند. در سال ۲۰۲۲ کلاهبرداری ۸ میلیارد دلاری صرافی FTX، تخلیه ۴۰ میلیارد دلاری پروژه LUNA و هک ۱۰۰ میلیون دلاری پل میان زنجیره‌ای هورایزن متعلق به پروژه Harmony در اوج کاپیتولاسیون بازار، وحشت را به جان سرمایه گذاران انداخت! پس از آن، همه متوجه شدیم که افشای اطلاعات مالی و اثبات ذخایر برای هر نهاد و پلتفرمی الزامی بوده و حق مسلم کاربران است که بدانند چه قدر سرمایه در خزانه وجود دارد و میتواند ریسک‌ها را پوشش دهد.
هر کسی از جایش بلند میشود، یک پلتفرم میزند!
قبلا هم گفته شد؛ بدون مجوز و نظارت، هیچ نهادی حق ارائه خدمات ندارد و باید هر چه سریع‌تر پلتفرم‌هایی که بدون پشتوانه و اعتبار ایجاد شده‌اند، از دایره فعالیت در حوزه سرمایه گذاری و خدمات خرید و فروش حذف شوند. یک روز فلان صرافی به بهانه عدم حمایت دولت اعلام ورشکستگی میکند و به کاربران هشدار میدهد دارایی‌های خود را به قیمت ارزان‌تر و با کارمزد بالاتر فول نقد و برداشت کنند؛ یک روز معلوم میشود که فلان صرافی در معاملات، لوریج‌ها و استخر‌های نقدینگی دست درازی میکند. از همه این موارد که بگذریم، کارمزد‌ها و مدت واریز و برداشت کمر مردم را شکسته و مشکلات اقتصادی و معیشت آن‌ها را مجور به استفاده از سایت‌های قمارگونه و ناامن میکند.
عواقب خطرناک اعتماد به پلتفرم‌های طلا
کارمزد‌های سنگین معاملات، نبود هیچ گونه شفافیت و افشای اطلاعات (قبول نداشتن الگوریتم Proof of Reserve)، نداشتن مجوز‌های نیمه معتبر ازگان‌های بزرگ و دولتی، تبلیغات گسترده یک شبه و سکونت مدیران برخی از پلتفرم‌ها در خارج از کشور نشان میدهد طلای کافی در انبار این پلتفرم‌ها وجود ندارد و با تعریف و تمجید‌ها قصد دارند به صورت غیرمستقیم از طریق کازمرد انواع خدمات درآمد قابل توجهی کسب کنند. خدا نکند روزی برسد که خبر کلاهبرداری و اختلاس مدیران پلتفرم‌های طلا در کشور پخش شود و کاربران، مالباخته‌های غیربورسی شوند. دیگر از صرافی اف تی ایکس که بزرگتر نیستند؟ مبلغ ۱۰ میلیارد دلار ارزش معاملات فعال و بیش از ۱ میلیون کاربر داشت که با ارزشگذاری ۳۲ میلیارد دلاری، سومین اکسچنج بزرگ بازار کریپتو کارنسی بود!
پایان مطلب
هادی بهرامی، پژوهشگر بازار سرمایه
