آیا کارگران از پرداخت مالیات معاف می‌شوند؟

به گزارش بورس‌نیوز، مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران از پرداخت مالیات معاف هستند و به نظر می‌رسد این معافیت از سال ۱۳۸۷ تا کنون اجرا شده باشد. با این حال، تا پیش از اواسط بهمن‌ماه ۱۴۰۳، سازمان امور مالیاتی کشور به پذیرش این حقیقت تمایلی نداشت و در سال‌های طولانی، مالیات از مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران اخذ می‌شد.

به تازگی، رای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که در تاریخ نهم مردادماه ۱۴۰۳ صادر شده، بار دیگر مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران را از پرداخت مالیات معاف اعلام کرده است.

جزئیات رای

در این رای آمده است که: «هر نوع پرداختی تحت عنوان حق، حق عائله‌مندی و رفاهیاتی نظیر ایاب و ذهاب، مهدکودک و غیره که به شاغل پرداخت می‌شود، صرف‌نظر از اینکه در زمان پرداخت مشغول به کار بوده یا در مرخصی استعلاجی یا استحقاقی باشد، از شمول مالیات حقوق خارج و به عبارتی معاف از مالیات حقوق است».

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پیش از این نیز آرا و دادنامه‌هایی در خصوص معافیت از مالیات مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران صادر کرده بود، اما سازمان امور مالیاتی به اجرای این آرای قانونی توجهی نداشت.

طبق آرای مکرر دیوان عدالت، تمامی مزایای رفاهی و انگیزشی که در ازای انجام کار پرداخت می‌شود، از شمول مالیات بر حقوق خارج و سازمان امور مالیاتی باید پس از کسر این مزایا، مالیات بر درآمد کارگران را محاسبه کند. در واقع، تنها «مزد ثابت» در کارگاه‌های فاقد طرح طبقه‌بندی مشاغل و «مزد مبنا» در کارگاه‌های دارای طرح طبقه‌بندی مشمول مالیات هستند.

تبصره ۳ ماده ۳۶ قانون کار نیز مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران را به این صورت تعریف کرده است: «مزایای رفاهی و انگیزشی از قبیل کمک هزینه مسکن، خواربار و کمک عائله‌مندی و پاداش افزایش تولید و سود سالانه جزو مزد ثابت و مزد مبنا محسوب نمی‌شوند». با این حال، معافیت مالیاتی این مزایا تا پیش از این رعایت نمی‌شد.

بازگرداندن مالیات اضافی و مسائل آن

رویه غیرقانونی سازمان امور مالیاتی و اخذ مالیات از مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران سال‌ها ادامه داشت تا اینکه در میانه بهمن ۱۴۰۳، رئیس سازمان امور مالیاتی به ادارات کل استان‌ها دستور داد تا مالیات اضافی از حقوق را مسترد کنند.

سیدمحمدهادی سبحانیان در یک بخشنامه به مدیران کل امور مالیاتی، دستور داد که اضافه برداشت‌های مالیاتی از حقوق کارکنان بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم برگشت داده شود.

طبق این بخشنامه، حقوق‌بگیر باید درخواست خود را به اداره امور مالیاتی محل سکونت خود ارائه کند و مهلت ارائه درخواست از پایان تیرماه سال آینده تا پایان همان سال خواهد بود. همچنین، استرداد مالیات‌های اضافی پس از کسر بدهی‌های مالیاتی متقاضی انجام خواهد شد. اگر اداره امور مالیاتی محل سکونت متقاضی ظرف ۳ ماه از زمان ارائه درخواست اقدام به واریز مبلغ اضافی نکند، علاوه بر مبلغ محاسبه شده، باید خسارت نیز پرداخت کند.

البته مبلغ استردادی به ارزش ریالی زمان برداشت است و بهره یا ترمیم بدهی در نظر گرفته نخواهد شد. برای مثال، اگر مالیات اضافی در سال ۱۳۸۰ مبلغ ۵۰ هزار تومان بوده، پس از گذشت بیش از بیست سال، همان ۵۰ هزار تومان به کارگر بازگردانده می‌شود.

«این اصلاً عادلانه نیست»؛ علیرضا خرمی، فعال کارگری، با بیان این مطلب تصریح می‌کند که اگر آن زمان مالیات اضافی از کارگران اخذ نمی‌شد، این مبلغ می‌توانست به معیشت خانواده‌های آنها کمک کند، اما اکنون این رقم چه فایده‌ای دارد؟

او پیشنهاد می‌دهد که به جای پرداخت ریالی اضافی، به کارگران سهام داده شود؛ چرا که سود این سهام می‌تواند تا حدی زیان انباشته سال‌های گذشته را جبران کند و به عدالت نزدیک‌تر شود.

به گفته این فعال کارگری، کاهش ارزش مطالبات مالیاتی کارگران و پیچیدگی‌های کاغذی برای بازستانی آن، بازگرداندن مالیات اضافی را بیشتر شبیه یک «امر تشریفاتی» کرده است. او تأکید می‌کند که در این روش پرداخت، چیزی عاید کارگران نخواهد شد.

انتهای پیام/