استقبال بورس از بهار

آرزو علی‌مدد:گویی بازار سرمایه هم می‌خواهد روزهای واپسین امسال را به هر ترتیبی که هست، مثبت سپری کند. این تغییر مسیر، گاه با معاملات بلوکی انجام می‌شود و گاه به مدد تبادلات معامله‌گران بازار. اما هر آنچه هست، سعی دارد تا با مثبت‌شدنش سهامداران وفادارش را خوشحال به استقبال بهار بفرستد. هرچند امسال بورس ما با فرازونشیب‌های عجیبی عجین شد که شاید نشیب‌هایش از فرازهایش پیشی گرفت اما در این روزهای واپسین معاملات 92، امیدوار است با سربلندی به سال پایان دهد. هفته گذشته بازار سرمایه دو عضو جدید داشت. 10درصد شرکت سرمایه‌گذاری اعتلای البرز با سرمایه 18میلیاردتومان در بازار دوم فرا بورس و 10درصد شرکت کی‌بی‌سی با سرمایه شش‌میلیاردتومان در بازار عادی فرا بورس عرضه شدند. اعتلای البرز سه‌هزارو800ریال و کی‌بی‌سی نیز هزارو200ریال کشف قیمت شدند تا عنوان آخرین عرضه‌های اولیه سال را از آن خود کنند. از سوی دیگر به نظر می‌رسد مسوولان قصد دارند با خانه تکانی محدودیت‌ها، روال عادی را به بورس برگردانند. در این راستا، محدودیت فروش نیز که چندی است بازار با آن درگیر است، لغو شده و معاملات به روال سابق برگشته است. امید است این اولین قدم در راه تغییر رویه و عملکرد بازار باشد و سال جدید شاهد بازگشت مسیر صعودی به بازار باشیم.
نیاز به تعدیل پی‌به‌ای
کامیار فراهانی فرد با اشاره به این نکته که در سال 92عوامل فاندامنتال تاثیرگذار بر بازار سرمایه نظیر نرخ ارز و تورم، دولت و سیاست‌های اقتصادی و سیاسی‌اش دستخوش تغییرات زیادی شدند، توضیح داد: «با توجه به این تغییرات شاید نگاهی به روند دو یا سه‌ماه گذشته بازار راهنمای بهتری برای تحلیل آینده باشد. از حدود سه‌ماه پیش، قیمت سهام در بازار به سطوحی نزدیک به ارزش تحلیلی‌شان رسیده است چراکه در آن زمان، حجم زیادی از نقدینگی جذب بازار سرمایه شده بود اما به‌دلیل ناآگاهی سرمایه‌گذاران جدید با سازوکار این بازار، جملگی آنها به دنبال کسب بیشترین بازدهی در کوتاه‌ترین زمان بودند. در واقع می‌توان مدعی شد سرمایه‌گذاران نوورود، به دنبال کسب بازدهی چندده‌درصدی در بازه‌های زمانی یک تا دوماهه بودند. اهمیت این مساله زمانی دوچندان می‌شود که به این مهم برسیم که همین سرمایه‌گذاران، رقم قابل‌توجهی از نقدینگی سیال بازار را در اختیار گرفته بودند. به این ترتیب با آغاز ریزش، هم روند منفی را تشدید کردند و هم بر عمقش افزودند.»فراهانی فرد ادامه داد: «به این ترتیب، بازاری که شاید باید 10درصد می‌ریخت بسیار بیشتر از 20درصد ریزش را به ثبت‌رسانید. از سوی دیگر، مسوولان بورس هم که متوجه این وحشت در بازار شده بودند، با اعمال محدودیت در فروش که بررسی آن نیاز به صرف چندین ساعت گفت‌وگوی کارشناسی دارد، سعی کردند از شدت فروش‌ها بکاهند.»این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به نرخ سود اوراق مشارکت به‌عنوان یکی از فاندامنتال‌های بازار خاطرنشان کرد: «در همین مدت، نرخ اوراق مشارکت نیز 15درصد رشد کرد و از 20درصد به 23درصد رسید. از لحاظ تئوریک در چنین شرایطی نرخ «پی‌به‌ای» قطعا باید بیشتر از 10درصد تعدیل شود.»وی در ادامه درخصوص ارتباط نرخ بهره و پی‌به‌ای توضیح داد: «فرض کنید که شرکت الف سالانه 40 تومان سود می‌دهد که تا بی‌نهایت بدون تغییر باقی می‌ماند. حال اگر از مبحث ریسک بازار صرف‌نظر کنیم، که البته به‌سادگی امکان ندارد، زمانی که نرخ بهره 20درصد است، قیمت این سهم باید صد تقسیم بر 20ضربدر 40 شود که رقمی حدود 200تومان می‌شود. البته این محاسبه اشکالاتی نیز دارد و خیلی ساده‌انگارانه است. اما زمانی که نرخ بهره به 23درصد افزایش پیدا می‌کند، قیمت همان سهام، برابر با صدتقسیم بر 23ضربدر 40 می‌شود که رقمی حدود 174تومان خواهد شد. به این ترتیب با همین محاسبه ساده می‌بینیم که ما افتی حدود 10درصد در قیمت داریم. حالا کنار هم قرار گرفتن این عوامل یعنی وحشت سرمایه‌گذاران، نیاز به تعدیل پی‌به‌ای و بالابودن سطح قیمت‌ها سبب روند کاهشی در دو،سه‌ماهه گذشته شد. اما چند گاهی است که از شدت کاهش قیمت‌ها کاسته شده و اکثر سهام در محدوده قیمتی خاصی در نوسان‌ هستند.»
او در پاسخ به این سوال که آیا نزول بازار تمام شده و روند صعودی در پیش است، ابراز کرد: «متاسفانه قضیه به این سادگی‌ها نیست. هرچند سهام به قیمت منطقی‌شان رسیده‌اند، اما برای رشد، ما نیاز به فاکتورهای خوش‌بینی در بین سرمایه‌گذاران داریم که اصلی‌ترین آنها، رشد سودآوری است. در حال حاضر، بسیاری از صنایع بازار ما با ابهامی به نام طرح تحول مواجهند. بسیاری از صنایع پایه ما، مساله سوخت و انرژی در سودآوریشان تاثیر بسزایی می‌گذارد. بنابراین بنده بعید می‌دانم تا زمانی که این ابهامات مرتفع نشود، در صنایع انرژی بر شاهد صعود چندانی باشیم. از سوی دیگر در بسیاری از صنایع مانند فولاد و سایر فلزات اساسی نیز بازار فیزیکی ما با رکود مواجه است که این امر خود می‌تواند مانعی برای رشد قیمت باشد.» فراهانی‌فرد درباره آینده بازار اینچنین پیش‌بینی کرد: «به‌نظر من این سوال برای چند ماهه آینده، چندان مناسب نیست چرا که ممکن است بخشی از بازار شاهد صعود باشد، بخشی دیگر تنها در جا بزند و قسمتی هم با نزول مواجه باشد. در حال حاضر، چشم‌اندازی که برای صنعت مخابرات و همراه اول می‌بینم، متفاوت از صنعت سیمان یا بانکداری یا صنایع فلزی است.» وی درخصوص صنایع پر پتانسیل و پیشرو بازار اظهار کرد: «سه‌گروه می‌توانند پرچم‌دار صعود بازار در ماه‌های آینده باشند. اولین گروه بانکداری و لیزینگ است چراکه حجم زیادی از نقدینگی جامعه احتمالا از سکه و دلار به سوی بانک‌ها حرکت خواهد کرد. حتی سرمایه‌ای که امروز از بورس خارج می‌شود، مسیر بانک‌ها را در پیش خواهد گرفت. ضمن اینکه نسبت پی‌به‌ای این گروه به گونه‌ای است که حتی اگر سودشان با رشد چندانی همراه نشود، باز هم خرید سهامشان به اوراق مشارکت صرفه دارد. مقایسه سود سال‌جاری و آتی بانک‌ها نیز مبین این اظهارات است.» فراهانی‌فرد ادامه داد: «صنعت مخابرات را می‌توان به عنوان دومین صنعت پیشرو نام برد زیرا هم نسبت پی‌به‌ای آن مناسب است و هم در عمل بازار فروششان تضمینی است.»
فراهانی‌فرد درخصوص صنعت دارو گفت: «قطعا گروه دارو، یکی از صنایع ارزشمند بورسی به‌شمار می‌آید که در حال حاضر من تحلیل جامعی درخصوص آن ندارم.» این تحلیلگر، بازار فولادی‌ها را اینچنین واکاوی کرد: «شرکت‌های فولادی و سنگ‌آهنی‌ها، قطعا با نرخ‌های کنونی، شرکت‌های ارزشمندی هستند. متاسفانه رکود بازار فیزیکی ممکن است سودآوری آنها را مدتی با چالش مواجه کند اما قطعا خرید این سهام در بازه بلندمدت، سود مناسبی را عاید سرمایه‌گذارانش خواهد کرد. هرچند حرکت کوتاه‌مدت قیمت سهام این صنایع، ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با بازار فیزیکی‌اش دارد. از سوی دیگر برخی از شرکت‌های این گروه، آثار طرح تحول را به وضوح در پیش‌بینی‌هایشان ندیده‌اند. البته با توجه به اینکه طرح تحول خود به نوعی بلاتکلیف است، نمی‌توان در این حوزه به آنها خرده گرفت.