ولی نادی قمی*:بازار سهام در یک سردرگمی قرار گرفته که توجه نکردن به آن و عدم اقدام مناسب در‌خور آن می‌تواند تبعاتی بر اعتماد عمومی داشته باشد. درخصوص اینکه چرا بازار به این وضعیت دچار شده نظریه‌پردازان و کارشناسان زیادی صحبت کرده‌اند.
به نظر می‌رسد شروع ریزش بازار دلایل اقتصادی و بنیادی داشته است اما در حال حاضر جو روانی سرعت و وزن بیشتری نسبت به دلایل اقتصادی دارد. عدم نقش‌آفرینی مناسب سیاست‌گذاران و فعالان بازار سرمایه فراخور کارکرد‌های مورد انتظار از آنها، می‌تواند ضمن تشدید شرایط موجود، دامنه عدم کنترل مناسب تبعات کاهش قیمت‌ها در بازار سهام را به بازار پول (به عنوان مثال سرمایه‌گذاری بانک‌ها در سهام شرکت‌های بورسی و تضمین ابزارها و نهادهای بازار سرمایه) منتقل کند.
در این یادداشت ضمن اشاره کوتاه به دلایل عمده افت بازار (اعم از اقتصادی، سیاسی و جو روانی ناشی از آن) راهکارهای حداقلی و فوری برای خروج از این وضعیت پیشنهاد می‌شود.
دلایل افت قیمت‌ها در بازار سهام: ١- تصمیمات مربوط به افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها و حقوق مالکانه معادن. ٢- وضعیت اقتصاد جهانی و کاهش قیمت برخی مواد خام نظیر مس، فولاد، سنگ‌آهن، متانول و اوره که بسیاری از شرکت‌های بزرگ بورسی تولید‌کننده این مواد و کالا هستند. ٣- فاز دوم هدفمندی‌ها و افزایش قیمت نهاده‌های تولید در شرکت‌ها. ۴- انتظار غیرواقعی بازار نسبت به حل سریع مشکلات روابط بین‌المللی. ۵- بالا بودن نرخ سود سپرده‌های بانکی نسبت به تورم انتظاری. در کمتر کشوری سود سپرده بانکی از نرخ تورم بالاتر است. ۶- موضوعات امنیتی پیرامون مرز‌های کشور و در ارتباط با همسایگان (داعش).٧- کسادی اقتصاد واقعی که موجب پایین آمدن گردش نقدینگی کشور (ضریب فزاینده پول در اقتصاد مالی) شده است. ٨- موضوعات مربوط به سوء‌استفاده‌های مالی و تحت تاثیر قرار گرفتن اعتماد عمومی از آن.٩- وضعیت نظام بانکی و حجم بالای مطالبات مشکوک‌الوصول. به نظر می‌رسد دلایل اقتصادی کاهش قیمت سهام عملا تبدیل به عوامل روانی شده
لذا پیشنهادها می‌تواند با تکیه بر عوامل اقتصادی به سمت مدیریت روانی شرایط سوق یابد. ١- مشارکت شرکت‌های بورسی برای حفظ ثروت سهامدارانشان از طریق انتشار اختیار فروش تبعی با تضمین سود ٢٠ درصد.
