جرقه پادشاه عربستان در بازار نفت

تغییر احتمالی سیاست‌های پادشاه جدید؟

برد بلامر نویسنده نشریه وکس در این خصوص نوشته است: افزایش قیمت نفت درحالی اتفاق افتاد که روز پنجشنبه با انتشار خبر برنامه کمکی ١,١‌هزار‌ میلیارد دلاری بانک مرکزی اروپا برای خرید سهام و بهبود اقتصادی، بهای نفت دوباره کاسته شده بود اما این‌که پادشاه عربستان تغییر خواهد کرد دوباره رونقی به بازار داد. جانشین این پادشاه ٩٠ساله، برادر ناتنی او شاهزاده سلمان است. پادشاه جدید ٧٩ساله اعلام کرده، علی‌النعیمی را همچنان به‌عنوان وزیر نفت بر منصب خود حفظ خواهد کرد. شوک اندک سیاسی عربستان در بازار نفت باعث شده تا بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی کنند سیاست نفتی عربستان تغییر کند، اما در مقابل عده‌ای بر این باورند که سياست عربستان تغییری نخواهد کرد زیرا پادشاه جدید نیز بر این نکته تأکید دارد.درگذشت ملک عبدالله در وانفسای بزرگترین تغییرات بازار نفت طی دهه اخیر اتفاق افتاده تا یک سوال ذهن تحلیلگران را به خود مشغول کند. این‌که آیا عربستان در زمانی که بازارها اشباع هستند، سیاست خود را برای حفظ سطح تولید ادامه خواهد داد یا خیر؟در این حوزه موضع جنجالی النعیمی (وزیر نفت عربستان) سبب شده قیمت جهانی نفت طی ماه‌های اخیربه شدت کاهش یابد و از این‌رو تغییرحداقلی سیاست‌های این کشور (با پادشاه جدید) هم می‌تواند خیلی چیزها را تغییر دهد. زیرا در سوی دیگر این ماجرا، قیمت‌های کاسته‌شده نفت به بودجه عربستان هم فشار آورده و این سیاست انتقادهایی را از سوی اعضای خانواده سلطنتی برانگیخته است.

تخمین حداقل تغییر

به عقیده تحلیلگران بلومبرگ، درکوتاه‌مدت تغییرشگرفی در سیاست‌های نفتی به وجود نخواهد آمد. ملک سلمان بن عبدالعزیز نیز به‌طور واضح بر موضع این کشور تأکید کرده است. با این وجود باید مراقب بازار بود زیرا پادشاه جدید نیز ٧٩ساله است و وضع جسمانی او چندان مناسب نیست. از سوی دیگر جانشین او به نام «مقرن بن عبد العزیز آل‌سعود» نیز ٦٩ساله است. باب مک نالی یکی از مقامات اسبق کاخ‌سفید که اکنون مدیر «رپیدا گروپ» (یک گروه مشاوره در واشنگتن) می‌گوید: به نظرم در دوره پادشاهی سلمان هم تغییر چندانی در سیاست‌های نفتی اتفاق نخواهد افتاد. پادشاه سلمان قبل از درگذشتن ملک عبدالله در امر سیاست‌گذاری دخیل بود. بنابراین او تغییری در اوضاع نخواهد داد. اما پیش‌بینی می‌کنم عدم قطعیت و گمانه‌زنی درباره جانشین سلمان تغییراتی در بازار ایجاد کند.

جنجال بر سر نفت ٤٠ دلاری

برای درک وضع موجود، نگاهی به گذشته بد نیست، در نوامبر ٢٠١٤ بهای نفت بسیار کاسته شده بود . افزایش تولیدات آمریکا و کانادا و روند کند اقتصاد در اروپا و آسیا به بازار دامن زد. در این زمان اشباع بازار، عربستان تصمیم گرفت سطح تولیدات را حفظ کند. مقامات سعودی تصمیم نداشتند سهم بازاری خود را ببازند. در عوض آنها امیدوار بودند کاهش قیمت‌ها تولیدکنندگان آمریکایی و کانادایی را از ادامه تولید منصرف کند و از سوی دیگر به ایران و روسیه فشار بیاورند. تمام این عوامل سبب شد بنزین در آمریکا به پایین‌ترین قیمت از ٢٠٠٩ میلادی برسد.طی ماه‌های بعدی علی‌النعیمی گفت اهمیتی نمی‌دهد قیمت نفت به ٢٠ تا ٤٠ دلار به ازای هر بشکه برسد، او در هر حال موضعش را تغییر نخواهد داد. اما همین موضع میان اعضای خانواده سلطنتی جنجال‌هایی ایجاد کرد. در هر حال عربستان به نفت بشکه‌ای حداقل ٨٠ دلار نیاز داشت تا بودجه خود را تأمین کند. این درحالی است که در این اواخر گروه مالی سیتی پیش‌بینی کرده بود احتمالا عربستان به‌زودی از بودجه دولتی خود خواهد کاست. زیرا هرچند این کشور ذخیره ارزی معادل ٧٥٠‌میلیارد دلار در اختیار دارد و دچار کسری بودجه نیست، اما کل این شرایط به عربستان فشار می‌آورد.در همان زمان، شاهزاده الولید بن طلال یکی از اعضای خانواده سلطنتی در نامه‌ای نوشته بود: ترس بزرگ من یا بهتر بگویم فاجعه بزرگ زمانی رخ می‌دهد که دولت به برداشت از ذخایر ارزی ادامه دهد تا زمانی که ذخایر به‌طور کامل از بین برود. این اتفاق قبلا هم افتاد و مجبور شدیم از کشورهای خارجی وام بگیریم. یکی از دلایلی که ممکن است سعودی سطح تولیدات خود را حفظ کند آن است که هرچند قیمت‌های کم به بودجه عربستان صدمه می‌زند اما درواقع این کشور گزینه‌های زیادی پیش رو ندارد. اگر عربستان از تولیداتش بکاهد بازهم قیمت‌هاي کم باقی خواهند ماند. در این حالت عربستان سهم بازار خود را به رقبایی مانند ایران و عراق خواهد باخت (وقتی در اوایل دهه ١٩٨٠ میلادی عربستان تولیدات خود را کاست تا قیمت‌ها را کنترل کند، همین اتفاق افتاد). با توجه به این موارد هرگونه تغییر در رهبری نوعی تزلزل ایجاد می‌کند. بنابراین باید منتظر تغییرات بیشتری در بازار بود.

منبع: روزنامه شهروند