بزرگترین عامل در توسعه خدمات فنی و مهندسی مسائل مربوط به روابط بین‌المللی است. در صادرات خدمات فنی و مهندسی با کشور دیگری سروکار دارید و هرچه روابط سیاسی و اقتصادی بهتری با آن کشور داشته باشید، زمینه همکاری نیز آماده تر است.
برجام به ایجاد فضایی مفید و موثر برای ورود ایران به بازارهای بین‌المللی کمک کرد. هرچند حواشی اخیر ترامپ و خروج کشورش از برجام مشکلاتی را ایجاد کرد اما بسیاری از فعالیت‌های کنونی شرکت‌های تجاری ایرانی را هم می‌توان از برکات برجام قلمداد کرد.
با این حال، پس از خروج امریکا از برجام و موضع‌گیری‌های منفی ترامپ علیه ایران، بعضی کشورها نگران از تحریم امریکا تلاش می‌کنند کمتر با شرکت‌های ایرانی همکاری کنند. از سوی دیگر عدم برقراری روابط بانکی که صدور ضمانت نامه بانکی محدود کرده است. زمانی که امکان استفاده از سوئیفت فراهم نباشد، یا بانکی به نیابت از بانک‌های ایران ضمانت نامه به شرکت‌ها ندهد، رشد صادرات فنی و مهندسی هم کُند می‌شود.
برای فعالیت شرکت‌های ایرانی بازار کم نیست. کشورهای ترکمنستان، عمان، الجزایر و کشورهای اطراف ایران غیر از ترکیه در زمینه صاردات خدمات فنی و مهندسی حرف‌هایی برای گفتن دارد از همکاری با ایران استقبال می‌کنند اما مشکلات پابرجاست. بسیاری از شرکت‌های ایرانی در عراق فعالیت می‌کردند اما مجبور به توقف کار شده و هنوز بلاتکلیف‌اند.
در داخل کشور نیز متاسفانه آنطور که باید از ظرفیت شرکت‌های فنی و مهندسی خصوصی استفاده نمی‌شود. هرچند مسئولان در شعار از استفاده از توان داخلی می‌گویند اما رویکرد آن‌ها بیشتر متوجه غیرخصوصی‌ها و خصولتی‌هاست و ارگان‌هایی که پس از انجام کار مورد سوال دستگاه‌های نظارتی قرار نمی‌گیرند.
از سوی دیگر تحولات بازارهای موازی به تغییر شرایط ساخت و ساز دامن زده است. امروز از کسادی بازار مسکن گفته می‌شود که البته عوامل متعددی بر آن اثرگذار است. بخشی از نقدینگی کشور در ماه‌های گذشته جذب بازارهای زودبازده مثل مسکوکات، ارز و سهام شده است و کمتر به مسکن ورود کرده اما می‌توان گفت با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های مسکن عمر کسادی بازار طولانی نیست و رونق به بازار مسکن بازخواهد گشت.
مهدی امیرزاده
