استقبال از سرمایه‌گذاری در صنعت غذایی / بی‌خاصیتی تحریم‌ها بر صنعت غذا
به گزارش بورس‌نیوز این روزها بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند صنعت غذایی، صنعتی مناسب برای سرمایه‌گذاری است؛ چراکه این صنعت نسبت به سایر صنایع کمترین آسیب را از تحریم‌ها خواهد دید.
علی شریعتی رئیس کارگروه صنایع غذایی اتاق ایران در گفت‌وگو با بورس‌نیوز در خصوص تأثیر تحریم‌ها بر وضعیت صنعت غذایی بیان کرد: به‌هرحال اگر اتفاقی در عرصه اقتصاد رخ دهد، تمامی بازارها از آن تأثیر می‌پذیرند. تحریم‌ها کل صنایع را متأثر کرده؛ ولی میزان تأثیرپذیری صنایع مختلف از تحریم‌ها یکسان نخواهد بود.
وی افزود: صنعت غذایی شامل دو مقوله محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی است. محصولات کشاورزی مشمول حمایت دولت است. نهاده‌های کشاورزی مانند بذر و سموم عمدتاً با ارز دولتی تأمین‌شده و دولت اکثر اقلام پر محصول را به‌صورت تضمینی خریداری کرده و مشتری عمده هم صنایع تبدیلی غذایی هستند.
وی اضافه کرد: چرخه غذایی هم ورودی و هم مشتری مطمئن و پردوام دارند و تورم و افزایش نرخ ارز اثر چندانی بر این بخش نداشته ولی تورم، هزینه‌های مربوط به ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی و تا حدودی هزینه نیروی انسانی را افزایش داده و در کل تأثیر تورم و افزایش نرخ ارزبر بخش کشاورزی نسبت به بسیاری از حوزه‌ها، کمتر بوده است.
شریعتی علت افزایش قیمت شدید برخی محصولات کشاورزی ازجمله گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی را در صادرات بی‌رویه در ماه‌های قبل دانست و گفت: افزایش نرخ ارز در ماه‌های گذشته، صادرات را برای تولیدکنندگان مختلف کشور جذاب کرد و یکی از مهم‌ترین علل افزایش قیمت محصولات کشاورزی، جذابیت صادرات بوده است.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران افزود: هرچند صادرات محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی ممنوع شده؛ ولی تصمیم‌گیری دیرهنگام در خصوص صادرات محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی، بازار محصولات غذایی را دچار مشکلاتی کرد که با ممنوعیت صادرات هم این مشکلات برطرف نشد؛ به‌عنوان‌مثال صادرات گوجه‌فرنگی منجر به افزایش قیمت شدید این محصول گردید و زمانی صادرات ممنوع شد که دیگر فصل گوجه‌فرنگی به اتمام رسیده بود.
وی اضافه کرد: علاوه بر این افزایش نرخ ارز موجب افزایش شدید برخی هزینه‌ها در صنعت غذایی ازجمله هزینه بسته‌بندی‌شده اگرچه صنعت غذایی چه ازلحاظ محصولات کشاورزی و چه ماشین‌آلات و تجهیزات، وابستگی چندانی به واردات ندارد؛ ولی نکته حائز اهمیت این است که در حوزه بسته‌بندی صنعت غذایی وابسته به واردات هستیم و در تأمین انواع ظروف بسته‌بندی محصولات غذایی دچار مشکل شده‌ایم. چراکه هم قیمت‌ها افزایش داشته و هم عرضه محصولات بسته‌بندی کاهش داشته است.
فعال صنعت غذایی در پاسخ به این سؤال که "چراگاه محصولات غذایی به‌صورت فله عرضه می‌شود، درحالی‌که می‌توان با بسته‌بندی ارزش‌افزوده ایجاد کرد؟" گفت: صادرات فله به معنای ضعف بسته‌بندی صنعت غذایی نیست؛ بلکه گاه صادرات به‌صورت فله به دلیل تحریم‌ها انجام می‌شود.
عضو کانون صنایع غذایی ایران تصریح کرد: در بسیاری موارد محصولات غذایی ازجمله زعفران به خاطر محدودیت‌های تحریم به‌صورت فله صادر می‌شود تا در کشور مقصد با بسته‌بندی جدید و برند غیر ایرانی عرضه شود. همچنین هزینه‌های گمرکی محصولات فله در مقاصد صادراتی معمولاً بسیار کمتر از هزینه گمرکی محصولات بسته‌بندی‌شده است.
وی تصریح کرد: به‌هرحال تحریم‌ها (حتی از سوی کشورهای دوست و برادر) سبب کارشکنی‌هایی برای صادرکنندگان محصولات غذایی هم شده است. برای مثال به‌رغم تمام شعارهای اروپایی‌ها مبنی بر حمایت از ایران، در نمایشگاهی که اخیراً در فرانسه برگزار شد پاویون اختصاصی ایران را بستند در سایت نمایشگاه اعلام کردند که نماینده شرکت‌های ایرانی نیز حق حضور در این نمایشگاه را ندارند.
شریعتی در پاسخ به این سؤال که "آیا درخواست فعالان صنایع غذایی مبنی برافزایش قیمت محصولات منطقی بوده است؟" اظهار داشت: بخشی از افزایش قیمت‌ها ناشی از افزایش هزینه‌های تولید بوده و منطقی است؛ اما شرایط نابسامان اقتصادی و روند صعودی قیمت‌ها موجب شده بسیاری از فعالان اقتصادی رغبتی به عرضه کالای خود در بازار نداشته باشند و نرخ موجودی انبارهای خود را افزایش داده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه افزایش نرخ محصولات دپو شده در انبارها اخلاقی نیست؛ اما جو روانی موجود و شرایط مبهم آینده موجب موج افزایش قیمت در بازارهای مختلف شده است. البته افزایش قیمت‌ها تا جایی ادامه خواهد داشت و به نقطه‌ای خواهیم رسید که بازار کشش افزایش قیمت بیشتر را نداشته و تقاضا کاهش خواهد داشت.
عضو اتاق بازرگانی ایران در رابطه با وضعیت صادرات صنعت غذایی کشور بیان کرد: صادرات موتور پیشران بنگاه‌های اقتصاد است؛ اما اگر قرار باشد کاهش تقاضای داخل را با افزایش صادرات پوشش داد باید به چند نکته توجه داشت. صادرات نیازمند زیرساخت‌هایی همچون شناسایی بازارهای جدید، اخذ مجوزهای لازم از مقاصد صادراتی، امکان نقل‌وانتقال پول و غیره است و در شرایطی که مدام با ابلاغیه‌ها و بخشنامه‌های جدید محدودیت‌ها از سوی مسئولان داخلی تشدید می‌شود، توسعه صادرات امکان‌پذیر نخواهد بود.
شریعتی اظهار کرد: هرچند تحریم‌ها بر روند صادرات تأثیرگذار بوده و صنعت غذایی هم از تحریم‌ها آسیب‌دیده، اما بی‌تدبیری و تصمیمات نسنجیده و عجولانه‌ای که در چند ماه اخیر اتخاذشده به‌مراتب بیش از تحریم‌ها مشکل‌ساز بوده است. نمونه بارز آن مصوبه مربوط به الزام صادرکنندگان به پیمان‌سپاری ارزی بود. هیچ‌کس مخالف ورود ارز حاصل از صادرات به داخل کشور نیست؛ ولی در شرایطی که انتقال ارز به کشور به‌راحتی انجام‌پذیر نیست این مصوبه نتیجه‌ای جز اعمال فشار به صادرکنندگان و کاهش صادرات در بر نخواهد داشت.
وی اظهار کرد: توسعه صادرات نیازمند سیاست‌های حمایتی از صادرکنندگان واقعی است. شناسایی صادرکنندگان واقعی محصولات غیرنفتی کار چندان دشواری نیست و می‌توان با شناسایی صادرکنندگان واقعی، صادرات شفاف‌تری داشت.
شریعتی با اشاره به چشم‌انداز روشن صنعت غذایی، اظهار داشت: باوجودآنکه در این شرایط بسیاری از صنایع دچار رکود شده و برخی واحدهای تولیدی کوچک‌تر در آستانه تعطیلی قرارگرفته‌اند، ولی در صنعت غذایی وضعیت کاملاً متفاوت است.
عضو کانون صنایع غذایی ایران افزود: باوجود تمامی مشکلات این روزها سرمایه‌گذاری در صنعت غذایی مورد استقبال فعالان اقتصادی قرارگرفته و این صنعت کماکان صنعت پویا و سودآور است. چراکه این صنعت نسبت به سایر صنایع از تحریم‌ها کمتر آسیب‌دیده است.
شریعتی در پایان خاطرنشان کرد: بدون شک اگر آرامش به اقتصاد بازگردد و شرایط بهبود یابد، صنعت غذایی به دلیل اوضاع مناسب‌تری که دارد، پیش از سایر صنایع از بهبود وضعیت بهره خواهند برد. ضمن اینکه بازارهای صادراتی صنایع غذایی هم وضعیت باثبات‌تری دارند و درمجموع چشم‌انداز مثبت برای آینده این صنعت متصور هستم.
