بازی مجازی با اسب افسارگسیخته ارز

به گزارش واحد سنجش و راه حل های رفتاری در بازار (آبسیم) بورس نیوز، در چند سال اخیر با توجه به پررنگ‎شدن تأثیر شبکه‎ها و رسانه‎های اجتماعی بر افکار عمومی ‎و تغییر سلایق و رفتار مخاطبان و افراد جامعه، توجه ویژه به آن‎ها در سیاست‏گذاری، برنامه‏ریزی و اقدامات اجرایی در سطوح مختلف مدیریت از اهمیت دوچندانی برخوردار می‏گردد. به این ترتیب، نگاه به فضای مجازی از فضایی که تنها بخشی از جامعه در آن حضور دارند، به دماسنجی دقیق از افکار عمومی‎جامعه تغییر یافته است.

در بررسی‎های انجام شده، با هدف بررسی موضوع بازار متشکل ارزی و تأثیر آن بر شبکه‏‎های اجتماعی و وب‏سایت‎های خبری، حدود 847 هزار خبر منتشر شده از خبرگزاری‎‏ها و وب‏سایت‎‏های خبری مختلف، 17 میلیون توییت از بستر توییتر، 7 میلیون پست اینستاگرام و 2 میلیون و 600 هزار پست تلگرامی ‎در بازه زمانی 01/01/1398 تا 28/02/1398 با تکیه بر هوش مصنوعی و الگوریتم‎‏های پردازش متن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

در بازه‎ی زمانی مورد بررسی تعداد 1144 متن خبری مرتبط ‎با موضوع بازار متشکل ارزی انتشار یافته‎ که بیش ‎از 3.7 درصد از متن‎های خبری مرتبط ‎با موضوع ارز در خبرگزاری‎ها را شامل می‎شود.

 

در مورد بازار متشکل ارزی حدود 50 درصد متن‎های خبری دارای کارکرد اطلاع‎رسانی، 35 درصد دارای کارکرد تحلیلی و حدود 15 درصد از جنس نظرسنجی هستند. 

 

بیش از 17 میلیون توییت مورد بررسی قرار گرفت که از این میزان، 29 هزار مربوط به بازار ارز است. بیشترین توییت‎های منتشره شده مربوط به روزهای نوزدهم تا بیست و یکم اردیبهشت ماه است که بیشتر تحت تأثیر اوج گرفتن قیمت ارز است. در این مدت نرخ دلار تا سطح 153500 ريال افزایش یافت.

 

از 17 میلیون توییت منشره در این بازه‎ی زمانی، 232 توییت نیز مربوط به بازار متشکل ارزی بود که همان‌طور که در نمودار زیر مشاهده می‎کنید روند انتشار توییت‎ها با شیبی ملایم روبه افزایش است که بیشترین توییت منتشر شده در این بازه مربوط به روز بیست و سوم اردیبهشت، همزمان با مصاحبه رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر راه اندازی بازار متشکل ارزی طی چند روز آینده است.

 

در بازه‎ی زمانی مورد نظر بیش از 23 هزار پست در اینستاگرام مورد بررسی قرار گرفت با این وجود، در این بستر هیچ گونه پستی در خصوص بازار متشکل ارزی یافت نشد.

در بازه‎ی زمانی مورد بررسی، بیش ‎از 2 میلیون و 600 هزار پست در تلگرام مورد بررسی قرار گرفت که در این میان تعداد 8300 پست در مورد ارز است که از این تعداد، 247 پست مربوط به بازار متشکل ارزی است. انتشار محتوا در مورد بازار متشکل ارزی دارای روند افزایشی است، اما پراکنش بالایی دارد. اولین موج پست‎های مربوط‎ به بازار متشکل ارزی از تاریخ بیست و پنج فروردین ماه مصادف با اولین جلسه هیئت مدیره بازار متشکل ارزی آغاز می‎گردد و در روز بیست و نهم فروردین در تلگرام به بیش‎ترین نرخ انتشار محتوا می‎رسد. در تاریخ پانزدهم اردیبهشت پست‎‎های مربوط به آماده شدن بسترهای لازم برای تأسیس بازار متشکل ارزی در هفته‎های آتی موجب اوج‎گیری دوباره انتشار محتوا در پست‎های تلگرام پس ‎از تثبیت نرخ انتشار محتوا می‎شود. 

 

 

تحریم‎ها و شرایط خاص کشور موجب‎شده تا در طی سال گذشته شاهد بیشترین نوسانات ارزی را در داخل کشور باشیم. به منظور ساماندهی و مقابله با نوسان‎ها و تلاطم‎های شدید بازار ارز قرار است به زودی بازار متشکل ارزی آغاز به کار کند که با راه اندازی آن بازیگران ارز ساماندهی شده و دلالان و معاملات کف خیابان به حاشیه رانده شوند. در حال حاضر بازار دبی و سلیمانیه عراق به عنوان مراجع مهم تعیین قیمت دلار و ارز در داخل کشور به شمار می‎روند که این موضوع باعث بوجود آمدن چالش‎هایی در خصوص مدیریت بازار ارز در داخل کشور شده است. حال قرار است با راه‎اندازی بازار متشکل به مرجع تعیین قیمت روزانه دلار و سایر ارزها تبدیل شود.

در بررسی خبرگزاری‎ها در مورد روند انتشار خبر در مورد بازار متشکل ارز، نکته‎ی قابل‎توجه در بازه‎ی زمانی مورد بررسی تنها موج خبری قابل شناسایی حدفاصل بیست و یک تا بیست و هشت فروردین در دوره‎ی کاهش قیمت ارز است. در این دوره به‎جز یک موج خبری، تمام تغییرات به‎صورت تکانشی یعنی انتشار حجم بالایی از محتوای خبری در یک روز اثرگذاری بر محتوای روزهای آینده بوده ‎است. 

در بررسی محتوای مربوط ‎به بازار متشکل ارز در بستر توئیتر نکته قابل‎توجه اقبال کاربران شخصی توئیتر به بازنشر و اظهارعلاقه به محتوای آموزشی است. سیاست‎گذاران اقتصادی باید اثرات درازمدت این بازنشر و اظهارعلاقه کاربران نوعی توئیتر را مورد توجه قرار داده و برای مدیریت آن برنامه‎ریزی کنند. در توئیتر عمده‎ی محتوای مربوط‎به بازار متشکل ارز از سوی شخصیت‎های حقیقی و در صفحه شخصی کاربران انتشار می‎یابد. جریان‎سازی شخصیت‎های حقیقی با تمرکز بر محتوای آموزشی نشان ‎از سرمایه‎گذاری بلندمدت دارد که آینده پیشروی این بازار باید به دقت بررسی شود.

بررسی اینستاگرام نیز در بازه‎ی زمانی مورد نظر نشان داد که از 23 هزار پست منتشر شده هیچ پستی در خصوص بازار متشکل ارزی وجود ندارد که نشان می‎دهد مسائل اقتصادی به صورت خرد جایگاهی در این بستر ندارد.  

بررسی پربازدید‎ترین پست‎های مربوط به بازار متشکل ارزی در تلگرام نشان می‎دهد که پست‎های پربازنشر بازار متشکل ارزی پنچ پست دارای محتوای تحلیلی برای بنگاه‎های فعال در عرصه‎ی خرید و فروش ارزی است. از این‎رو تلاش سیاست‌گذاران باید در جهت ارائه اطلاعات دقیق و شفاف به بازرگانان و فعالان اقتصادی باشد تا ذی‌نفعان با قدرت پیش‌بینی و اطمینان خاطر به سرمایه‌گذاری و نقش آفرینی در بازارها اقدام کنند. 

1. تمرکز محتوای خبری بر کارسازبودن بازار متشکل ارزی برای کاهش نوسانات ارز در داخل کشور، کوتاه کردن دست دلالان بازار ارز را در پی خواهد داشت.

2. افزایش حجم محتوای خبری در مورد بازار متشکل ارز، کاهش نوسان ارز را در پی خواهد داشت.

3. اقبال به اظهار علاقه و بازنشر صفحات شخصی مربوط‎به بازار متشکل ارزی در توئیتر، موج اقبال به بازار متشکل ارزی و کاهش قیمت ارز را در پی خواهد داشت.

4. با افزایش حجم محتوای خبری در مورد بازار متشکل ارز در اینستاگرام می‎توان شفافیت را افزایش داد و این امر افزایش کارایی بازار ارز را در پی خواهد داشت.

5. مطالب انتشار یافته در تلگرام بیش‎تر دارای محتوای اطلاع‎رسانی در خصوص راه‎اندازی بازار متشکل ارزی هستند که می‎تواند باعث کاهش تلاطم در این بازار و تثبیت نرخ ارز کمک نماید.