وقتی همه از بورس فرار می‌کنند

به گزارش واحد سنجش و راه حل‌های رفتاری در بازار (آبسیم) بورس نیوز، یکی از مسیر‌های تأمین مالی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی، بازار سرمایه است؛ بازاری که در مدت اخیر زیاد بر سر زبان دولتی‌ها بوده و پای ثابت گفته‌های مدیران و مسئولان بوده است.

در مسیر تامین مالی از طریق بازار سرمایه موانعی همچون ضعف ساختاری و فرهنگی مشهود است. علاوه بر این، از آن جا که بازار سرمایه حساسیت بالایی به اخبار و تحولات سیاسی و اقتصادی دارد، ریسک‌های این چنینی از جذابیت آن برای برخی سرمایه‌گذاران و بنگاه‌های اقتصادی می‌کاهد. از سوی دیگر، مقررات و ظوابط تامین مالی از طریق بازار سرمایه کمی زمان‌بر بوده و شرایط خاص خود را دارد؛ به گونه‌ای که حتی شرکت‌های بزرگ نیز ماه‌ها در این مسیر می‌مانند.

نگاهی به آمار و ارقام نشان می‌دهد نقش بورس اوراق بهادار تهران به عنوان بازار ثانویه در تأمین مالی در سال‌های اخیر کمرنگ شده است.

در سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۲۵۳ هزار میلیارد ریال تأمین مالی به اشکال مختلف همچون افزایش سرمایه، عرضه اولیه، اوراق بدهی و تبعی انجام گرفت. پس از گذشت نزدیک به ۵ سال تغییر چندانی در این رقم ایجاد نشده و بر اساس این گزارش، مجموع تأمین مالی انجام شده در ۱۰ ماهه منتهی به دی سال ۱۳۹۸ حدود ۲۵۸ هزار میلیارد ریال است.

این در شرایطی است که طی این سال ها، ارزش بازار سرمایه از ۳۴۶۸ به ۱۴۹۰۲ هزار میلیارد ریال افزایش یافته که رشد قابل توجهی به شمار می‌رود.

نکته قابل توجه این است که در سال ۱۳۹۴ نسبت مبلغ تأمین مالی به حجم معاملات بازار سهام حدود ۴۵.۱ درصد بود که این رقم در دوره ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۸ به ۷.۷ درصد افول کرد.

از نگاهی دیگر، نسبت تأمین مالی به ارزش بازار بورس در سال ۱۳۹۴ برابر با ۷.۳ درصد بود اما؛ در سال جاری تاکنون به ۱.۷ درصد تقلیل یافته است.

کاهش میل به تأمین مالی از طریق بورس در حالی رخ داده که نسبت حجم معاملات به ارزش بازار سرمایه از ۱۶.۲ درصد در سال ۱۳۹۴ به ۲۲.۴ درصد در سال ۱۳۹۸ افزایش یافته است.

در روز‌هایی که دولتمردان در خصوص سرمایه‌گذاری در بازار سهام مانور بسیاری می‌دهند و به دلیل رکود اقتصادی، شرکت‌ها با کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش روبرو هستند، به نظر می‌رسد مسیر تأمین مالی از طریق بورس باید تقویت و تسهیل شود. در این صورت، ضمن کمک به شرکت‌ها در تأمین مالی با هزینه کمتر، می‌توان در مسیر رشد بورس و عمق‌دهی به آن قدم برداشت.