بورس و شایعه آزادسازی منابع بلوکه شده

گزارش بورس نیوز این روزها شایعه ای مبنی بر آزادسازی بخشی از منابع ارزی بلوکه‌شده ایران مطرح شده است. شایعه ای که نه تایید شده و نه تکذیب. باید دید در صورت صحت شایعه آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار از منابع بلوکه شده ایران، دلار کاهش جدی و پایداری خواهد داشت یا نه.

نوید قدوسی کارشناس بازارهای مالی در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: "احیای اعتبار سیاستگذار" ، انتظار منطقی و به جای مردم کشور ماست و این مهم، زمانی محقق می گردد که اگر متولیان هر یک از حوزه های اقتصادی کشور، در مورد موضوعی اظهار نظر کردند اظهارات شان قطعیت پیدا کند و فعالان اقتصادی بتوانند روی وعده‌ها و صحبت‌های مطرح شده حساب کنند. اعتبار سیاست‌گذاران در سال‌های اخیر تضعیف شده و انتظار می‌رود سیاستگذاران به گونه‌ای رفتار کنند که شاهد احیای اعتبار سیاست‌گذاران باشیم‌ و فعالان اقتصادی برای فعالیت در هر یک از حوزه های اقتصادی احساس امنیت کنند.‌ در شرایط فعلی فعالان اقتصادی به اظهارنظرهای سیاستگذاران اعتمادی ندارند و اگر موضوع آزادسازی بخشی از منابع بلوکه شده ایران تایید شود، باز هم فعالان اقتصادی آن را باور نخواهند کرد؛ چرا که قبل از این، آنقدر وعده ها و صحبت هایی از این جنس مطرح شده و کمی بعد تکذیب شده و یا تکذیب نشده، اما نتیجه عملی از آثار آن هم مشاهده نشده؛ که اعتبار اظهارات سیاستگزاران زیر سوال رفته است!

وی افزود: انتظار می‌رود اگر خبر آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار از منابع ارزی بلوکه شده ایران صحت دارد، هم سیاست‌گذاران این خبر را به صورت شفاف اعلام کنند و هم نتیجه آزادسازی را در اقتصاد کشور مشاهده کنیم‌ تا اعتماد فعالان اقتصادی به اظهارات سیاست‌گذاران ترمیم گردد.

این کارشناس بازارهای مالی در ادامه در رابطه با تاثیر آزادسازی احتمالی بخشی از منابع بلوکه شده ایران بر نرخ ارز به عنوان کرد: اگرچه در این مدت آمار دقیقی از میزان منابع ارزی بلوکه شده ایران در خارج از کشور ارائه نشده، اما به نظر می‌رسد منابع بلوکه شده ایران بیش از ۳.۵ میلیارد دلار باشد. از این رو اگر شایعه مطرح شده تایید شود و به این معنا باشد که این رویه ادامه خواهد داشت و آزادسازی این ۳.۵ میلیارد دلار به عنوان نشانه ای از شروع یک روند مثبت خواهد بود، بازار ارز ما را متاثر خواهد کرد؛ چرا که انتظار سرمایه‌گذاران از روند آتی نرخ ارز تاثیر با اهمیتی بر نرخ بازار خواهد داشت.

وی اضافه کرد: معادل ریالی ۳.۵ میلیارد دلار، حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود‌ که این مبلغ معادل حدود ۲۰ درصد کسری بودجه امسال خواهد بود.‌ ضمن اینکه کل واردات ایران در سال جاری احتمالا حدود ۵۰ میلیارد دلار خواهد بود که از این میزان ۲۵ الی ۳۰ میلیارد دلار آن مربوط به واردات کالاهای اساسی خواهد بود و این ۳.۵ میلیارد دلار نسبت به تقاضای ارز برای واردات کالاهای غیر اساسی هم رقم با اهمیتی است. بنابراین می‌توان گفت تایید آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار از منابع بلوکه شده ایران می تواند موجب کاهش نرخ ارز در بازار گردد؛ مشروط بر آن که این اتفاق نشانه ای برای تداوم روند آزاد‌سازی منابع ارزی بلوکه‌شده ایران باشد.

قدوسی در ادامه با اشاره به یک نکته حائز اهمیت گفت: نکته‌ای که نباید از آن غافل شوید این است که بخشی از منابع آزاد شده، ارزی است که سال گذشته دولت بانک مرکزی را ملزم کرده آن را تسعیر کند و‌ معادل ریالی آن را به دولت بپردازد، بدون آنکه بانک‌ مرکزی دلاری دریافت کرده باشد. این بدان معناست که ترازنامه بانک مرکزی با تسعیر ارز بلوکه شده، متورم شده؛ بی‌ آنکه دلاری در دسترس بانک مرکزی قرار گرفته باشد.‌ آزادسازی منابع بلوکه شده اگر به تأمین مالی و پوشش کسری بودجه کمک کند، می‌تواند آثاری هم بر نرخ بهره بدون ریسک‌داشته باشد.‌ در این صورت بانک مرکزی امکان اجرای عملیات جمع آوری ریال یا money distribution را خواهد داشت و عملا با این کار با فروش ارز و جمع‌آوری ریال از بازار، پایه پولی کاهش یافته و اثر ضد تورمی خواهد داشت.

این کارشناس بازارسرمایه افزود: علاوه بر آن تایید این شایعه به معنای‌اتفاقات مثبت در عرصه سیاسی کشور هم خواهد بود که می‌تواند آثار معناداری هم بر جای بگذارد.‌ البته اگر این شایعه تکذیب شود و یا در بازار، نشانه ای از آزاد سازی منابع بلوکه شده مشاهده نشود، نرخ ارز افزایش خواهد داشت. با این تفاسیر، معتقدم فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران باید تمام احتمالات را در نظر بگیرند.

قدوسی در مورد تاثیر تایید یا تکذیب احتمالی این شایعه بر بازار سرمایه اظهار کرد: آزادسازی منابع بلوکه شده ایران از یک سو می تواند موجب کاهش نرخ ارز شود که منطقاً بازار سرمایه به چنین اتفاقی واکنش مثبت نشان نخواهد کرد.‌ از سوی دیگر،‌ تایید احتمالی این شایعه می‌تواند سرآغازی برای لغو تحریم‌ها هم باشد که در این صورت، فرصتی پیش روی صنایع بورسی قرار خواهد گرفت و موجب رونق تولید و فروش در صنایع بورسی خواهد شد.

وی در خاتمه تصریح کرد: البته در صورت تایید شایعه آزاد سازی منابع بلوکه شده ایران، باید دید تاثیر این خبر بر نرخ ارز نیمایی به چه صورت خواهد بود.‌ اگرچه آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده می تواند موجب کاهش نرخ ارز در بازار آزاد شود، اما بعید نیست که نرخ ارز نیمایی تغییر چندانی نداشته باشد و فقط فاصله نرخ ارز نیمایی با نرخ ها در بازار آزاد، کاهش یابد.

قدوسی در پایان خاطرنشان کرد: در این صورت از آنجا که درآمدهای ارزی صنایع بورسی بر مبنای نرخ ارز نیمایی است، تایید این شایعه حتی می‌تواند خبر مثبتی هم برای بازار سرمایه و بهبود سودآوری شرکت ها‌ و صنایع بورسی شود.‌ اگر جریان ورود ارز به کشور تقویت شود و منابع ارزی بلوکه شده ایران آزاد گردد، دلیلی برای اختلاف نرخ ارز نیمایی با بازار آزاد، وجود ندارد و سیاستگذاران به راحتی امکان برداشتن فاصله بین نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز بازار آزاد را خواهند داشت. با این که در این حالت صادرکنندگان هم انگیزه بیشتری برای صادرات و ورود ارز خود از طریق سامانه نیما خواهند داشت.ح