دهن کجی به رینگ شفاف بورس و حمایت از یک رانت ۶۰۰ میلیون دلاری
به گزارش بورس نیوز، اجرای طرح قیر تهاتری موجی از انتقادات را به همراه داشته است. تا آنجا که دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت در نامه ای به آیت الله جنتی دبیر شورای نگهبان در خصوص بند(ز) تبصره یک لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ و تکلیف وزارت نفت به تحویل ۱۹۰ هزار میلیارد ریال وکیوم باتوم به دستگاه های اجرایی توضیحاتی ارائه کرده است.
محمدعلی صادقی کارشناس صنعت نفت در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: از همان ابتدای تصویب طرح قیر تهاتری توسط مجلس شورای اسلامی، چندین بار اعلام کرده ام که این طرح، مفسده زا خواهد بود. قیری که به واسطه این طرح به رایگان توزیع خواهد شد، ۶۰۰ میلیون دلار ارزش دارد و غیر ممکن است که این طرح، فساد به همراه نداشته باشد و قیر سر از بازار آزاد در نیاورد.
وی افزود: اگر چه به موجب این طرح، پالایشگاه ها مطالبات خود بابت تحویل وکیوم باتوم را زمان خرید نفت خام با دولت حساب خواهند کرد؛ اما در نهایت قرار است قیر رایگان در کشور توزیع میشود و صد البته در شرایطی که قرار باشند محصول رایگان بین طیفی از پیمانکاران و نهادهای ذیربط توزیع شود، نمی توان از فساد جلوگیری کرد و به طور دقیق بر نحوه توزیع و مصرف قیر نظارت داشت. اشتباه سیاست گذاران ما این است که تصور می کنند با توزیع محصول رایگان به جای وجه نقد، احتمال فساد را کاهش خواهند داد. حال آنکه تجربه نشان داده هر گاه کالایی با قیمتی ارزان تر از قیمت واقعی در کشور توزیع شود، فساد به همراه خواهد داشت و شخصاً مطمئنم اجرای طرح قیر تهاتری و توزیع رایگان قیر در کشور، از ارز ۴۲۰۰ تومانی مخرب تر خواهد بود. کافی است در پایان سال، نگاهی به کار انجام شده در کشور داشته باشیم و وضعیت آسفالت را با سایر کشورهای منطقه مقایسه کنیم.
این کارشناس صنعت نفت در ادامه گفت: به جای اجرای طرح قیر تهاتری، بهتر بود اجازه میدادیم هم وکیوم باتوم پالایشگاه ها و هم قیر از طریق بورس کالا که بازاری شفاف بوده و هم میزان عرضه و تقاضا و هم قیمت و مشخصات خریدار و... در آن مشخص است، انجام شود و دولت به جای توزیع قیر رایگان بین پیمانکاران، به پیمانکاران در ازای کار انجام شده، پول نقد پرداخت می کرد.
صادقی اضافه کرد: با توجه به اینکه در کشور ما میزان تولید قیر در داخل کشور بیش از مصرف داخلی است و مازاد تولید قیر راهی بازارهای صادراتی میشود، اگر کار را به عرضه و تقاضای بازار می‌سپردیم، شرایط رقابتی بهتری ایجاد می‌شد و چه بسا در سایه این رقابت، پیمانکاران امکان خرید قیر با قیمت مناسب تر از طریق بورس کالا را هم داشتند. اما با اجرای یک طرح نسنجیده، شرایطی فراهم کرده‌ایم که جلوگیری از رانت و فساد در اجرای طرح، تقریباً غیر ممکن خواهد بود.
