"سهامداران حرفه ای" می تواند به بازار سهام کمک کند+ قیمت ها در سطوح جذابی قرار دارند

محمد مهدی بحرالعلوم درخصوص وضعیت این روز‌های بازار سرمایه در گفتگو با بورس نیوز، اظهار کرد: پارامتر‌های موثر بر وضعیت بازار به یک عامل مشخص محدود نمی‌شود. اما مهمترین عامل آن همان بی اعتمادی سرمایه گذاران است که رفتار دولت سبب این حجم از بی اعتمادی شده و سرمایه گذاران بزرگ عملا نسبت به فعالیت در بازار با طمانینه بیشتری رفتار کنند.

وی افزود: وقتی با انتشار گزارش‌های ۳ ماهه فراتر از انتظار شرکت‌های بزرگ ، بازار سهام اقبال خاصی نشان نمی‌دهد یا در نهایت ۵ درصد مثبت می‌شود، اما مجدد با عرضه سرکوب می‌شود باید این ماجرا را در عدم اطمینانی که پیرامون سطوح فعلی قیمت ناشی از رفتار دولت است، جویا شد.

گزارش مناسب شرکت ها در بهار سال جاری

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: گزارش‌های شرکت‌ها عالی بود. هم گزارش‌های حسابرسی شده سال ۱۴۰۰ جذاب بود و هم گزارش‌های بهاری سال ۱۴۰۱. اما زمزمه‌های بحث تغییر فرمول محاسبه خوراک پالایشی‌ها یا نرخ خرید فرآورده‌ها منجر به این شد که علیرغم اینکه صنعت سود خوبی ساخته، اما در خصوص تداوم سودآوری و یا حتی نهایی شدن سودی که در فصل بهار توسط شرکت‌ها گزارش شده تردید وجود داشته باشد. زیرا زمزمه‌هایی از مجمع شرکت‌های پالایشگاهی مبنی بر تغییر فرمول توسط وزارت نفت به بازار مخابره می‌شود.

بحرالعلوم خاطرنشان کرد: از طرفی در صنعت فلزات اساسی شرایط خوبی را در ابتدای سال داشتیم که آن نیز با وضع عوارض صادراتی با مشکل جدی فروش مواجه شد. شرکت‌ها در فصل قطعی نسبی برق قرار دارند. گروه خودرویی بر همه مشخص است و بحث معاملات بلوک و ... منجر به این شد که بازار سرمایه نسبت به رویکرد دولت به این بازار دچار تردید شود.

وی در ادامه بیان کرد: وقتی این بی اعتمادی حاصل می‌شود به خاطر ماهیت بازار سرمایه که بسیار شرایط نقدشوندگی دارد ، بسیاری می‌گویند که اگر در حال حاضر  خرید از سمت تقاضا تحریک نشود، همیشه فروشنده حقوقی بزرگی که بخواهد طرح توسعه‌ای را اجرا کند و... وجود دارد؛ بنابراین سمت فروش سهام همیشه عرضه ثابتی را خواهد داشت. اگر سمت تقاضا تحریک نشود بازار مجبور می‌شود اصلاح کند و نقدشونده است. مثل حوزه املاک و مستغلات نیست که ورود و خروج به بازار سخت باشد؛ بنابراین تا احساس کند که شرایط مساعد نیست با صرفنظر از تقاضا یا صف فروش به این وضعیت دامن می‌زند.

تاثیر عوامل جهانی بر بازار سهام

کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در کنار عامل بی اعتمادی که سرمایه گذاران نسبت به نگاه دولت به بازار سرمایه دارند، قیمت‌های جهانی نیز به واسطه افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی دنیا کاهش قابل ملاحظه‌ای داشتند. کامودیتی‌ها با اصلاح قیمتی مواجه شدند. همان طور که می‌دانید ۶۰ درصد بازار سرمایه کشور شرکت‌های کامودیتی محور هستند. این موضوع نیز به چشم انداز رکود اقتصادی در دنیا بر وضعیت امروز بازار بی تاثیر نبوده است.

بحرالعلوم ادمه داد: موضوع دیگر برجام و ریسک‌های سیاسی پیرامون بازار سرمایه است. با توجه به اینکه برجام وضعیت شفافی ندارد و یکی، دو روزی است بحث مذاکرات دارد پررنگ‌تر می‌شود، اما این وضعیت بر بازار سرمایه موثر بود.

سطوح جذاب قیمتی در بازار سهام

وی عنوان کرد: در نهایت نرخ بهره است که افزایش نرخ بهره بازار بین بانکی و تاثیر آن بر نرخ سپرده‌ای که بانک‌ها به مشتریان پیشنهاد می‌کنند به عنوان یکی از معیار‌های مهم بر ارزشگذاری سهام جزو عواملی بود که حال و روز این روز‌های بازار سرمایه را رقم زده است. اما سطوح قیمتی به حدی جذاب شده که به نظر من تمام عوامل یعنی قیمت‌های جهانی، نرخ بهره و نرخ ارز اثر خود را بر قیمت‌ها گذاشته و سودآوری شرکت‌ها می‌تواند سطوح قیمتی بالاتر را توجیه کند. درنهایت  اگر فضای بی اعتمادی از سمت دولت که الان تحریک شده، نبود با همه عوامل موثر بر بازار می‌توانستیم هم حجم معاملات بیشتر و هم سطوح قیمتی بالاتری برای اکثر سهم‌های بازار متصور باشیم.

کسری بوجه دولت عامل بی اعتمادی بازار سرمایه

محمد مهدی بحرالعلوم در خصوص کسری بودجه عظیم دولت به بورس نیوز گفت : فضای بی اعتمادی و وضع عوارض و... همه این‌ها ناشی از این است که وقتی صنعتی سود خیلی خوبی دارد تولید می‌کند، دولت می‌گوید که این سود خوب را به سود متوسط تبدیل کرده و کسری بودجه را از این طریق جبران کند. تغییر نرخ فرمول شرکت‌های پالایشگاهی و عوارض شرکت‌های فلزی دقیقا بر همین نگاه بود. یا حتی بحث عدم سود تضمینی که مطالبه فعالان بازار درسال‌های اخیر بود، این بود که شرکت‌های بزرگ طرح‌های جذاب توسعه‌ای را اجرا نمی‌کنند و اگر طرح توسعه‌ای هم دارند طرح‌های دیکته‌ای دستوری است. مثلا کنسرسیومی ایجاد شود که گل گهر و چادرملو به پروژه نقدی ورود کند. این‌ها همه دغدغه‌هایی است که سرمایه گذاران دارند و نگاه می‌کنند که دولت هرجا پول می‌بیند یک پروژه تعریف می‌کند. پروژه‌ای که لزوما در تکمیل زنجیره ارزش آن صنعت نیست. کسری بودجه طبیعتا عامل اثرگذاری است که دولت را وادار می‌کند سراغ صنایع وسود شرکت‌ها برود.

وضعیت بازار سرمایه به همین منوال باقی نخواهد ماند

کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: اما نکته دیگر این است که هر دارایی‌ای زمانی ارزنده می‌شود که سطوح جاری بازار سرمایه به آن نقطه ارزنده رسیده است. یعنی تمام ریسک‌ها مثل قیمت گذاری دستوری، نرخ بهره و... را دیدیم که مثلا بعد از این وضعیت سودآوری شرکت‌ها نسبت به بحث سال ۹۹ و اصلاح قیمتی به خاطر همه این پارامتر‌ها بوده و سطوح فعلی قیمتی تمام این عوامل را در دل خود دیده است. فنر بازار دارد کم کم جمع می‌شود. با توجه به وضعیت بازار که در فصل بهار با آن مواجه بودیم و یک تلورانس بالا و پایین، شرکت‌ها وضعیت سودآوری را تداوم بخشیدند ناگزیر المان زمان و خلق سود در دل شرکت‌ها منجر به این می‌شود که تقاضا به سمت بازار بیاید و من معتقدم که بازار نمی‌تواند تا ابد این وضعیت را ادامه دهد و به زودی شاهد یکسری تحرکات خواهیم بود، اما اینکه بازار روند صعودی قابل ملاحظه‌ای را در پیش بگیرد همه منوط به بررسی لحظه‌ای عوامل موثر بر شرایط کلان بازار یعنی همان عوامل چهارگانه برجام، نرخ بهره، نرخ ارز و شرایط جهانی است. اگر عامل دولتی تعدیل شود می‌تواند بر بازار راهگشا باشد.

وی افزود: در سال‌های گذشته شاهد بودیم که بازار برای تامین کسری بودجه راه‌های دیگری مثل فروش دارایی‌ها دارد. مثل دارا یکم و پالایش یکم، اما نه در قیمت‌هایی که ارزنده نبود و سهامداران را نقره داغ کرد. دولت در سطوح جذاب قیمتی می‌تواند دارایی بفروشد و اوراق بدهی واگذار کند. اما سود شرکت‌ها تنها گزینه پیش روی دولت نیست. من معتقدم شاید دولت فعلی به خاطر بحث‌های اجتماعی که در سال گذشته به دلیل ورود قابل توجه مردم به بازار که سرمایه گذاران حرفه‌ای نیز محسوب نمی‌شدند و پیامد‌های اجتماعی و تجمعاتی که به واسطه ریزش بورس اتفاق می‌افتاد باعث شد دولت فعلی در خصوص بازار سرمایه رفتار محتاطانه‌ای در پیش بگیرد که در کنار دسترسی به جیب شرکت‌ها شرایط امروز بازار ما را رقم زده است.

امضای برجام می تواند به بازار سهام کمک کند

بحرالعلوم در خصوص آثار احتمالی برجام به بورس نیوز گفت: وقتی برجام انجام شود دولت می‌تواند از محل فروش نفت کسری بودجه خود را تامین کند و دیگر به جیب شرکت‌ها دسترسی نداشته باشد. ریسک دولت با برجام از سر بازار سرمایه برداشته می‌شود.

عوامل مهم برگشت بازار سهام

بحرالعلوم همچنین درخصوص دیگر عوامل برگشت بازار خاطرنشان کرد: ممکن است بخشی از موضوع به سازمان بورس و ارکان اجرایی آن برگردد که در دوره‌های گذشته ما نقش فعال تری از این ارکان مثل فرابورس و... می‌دیدیم. در گذشته وقتی بازار با بحران مواجه می‌شد این ارکان از سهم‌ها و نماد‌های تحت مدیریت خود حمایت می‌کردند. من احساس می‌کنم این فضا در یک سال گذشته شکل نگرفته یا اگر بوده به شکل جزیره‌ای و محدود بوده که در بازار انعکاسی نداشته است. اگر سازمان و ارکان کمی نقش اجرایی پررنگتری را در جهت حمایت از بازار به خود بگیرند با این منایع قابل توجهی که با مصوبه کارمزد کارگزاران به صندوق تثبیت وارد می‌شود منابع خوبی در اختیار حامی اصلی بازار قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: اگر هم افزایی بین هلدینگ ها، صندوق‌ها و صندوق تثبیت و صندوق توسعه اتفاق بیفتد از حالت فرسایشی بازار می‌توان جلوگیری کرد و روحیه بیشتری را بر بازار ایجاد کرد. اما حقیقت امر این است که بحث حمایتی و رویکرد‌های سازمان و ارکان برای حمایت از بازار به پررنگی گذشته دیده نمی‌شود. زیرا سطوح فعلی قیمتی اینقدر جذاب و حجم معاملات پایین است واقعا پول زیادی نمی‌خواهد و احساس می‌کنم حمایت داخل بازار وجود ندارد.

قبلا جلسات بازار و هماهنگی بین هلدینگ ها، سازمان و صندوق توسعه و صندوق تثبیت وجود داشت که در صورت وجود بحران بازار را حمایت می‌کردند، اما الان علیرغم ارزندگی سهم‌ها این پیگیری برای حمایت از یکسری سطوح قیمتی و سهم‌های ارزنده مثل گذشته نیست.

پروژه سهامداران حرفه ای می تواند به بازار سهام کمک کند

بحرالعلوم درخصوص سهامداران حرفه‌ای گفت: به شرط اینکه سیاستگذاران ، معیار‌هایی بگذارند که دامنه سهامداران حرفه‌ای به حدی محدود نشود که شعاری شود و اینکه اجازه دهیم در فرایند کشف قیمت عرضه اولیه‌ها طیف گسترده‌ای از افراد حقیقی و نهاد‌های حقوقی که تحلیلگر هستند ورود کنند و کشف قیمت عرضه اولیه‌های به جای سقف قیمتی در قیمت های متناسب انجام شود، پروژه سهامدار حرفه ای ، می تواند برای بازار سهام کارآمد باشد . واقعا فرایند ارزشگذاری محور و کشف قیمت عادلانه کار خوب و درستی است. مسیری است که بازار باید در جهت توسعه طی کند. موافق هستم که واقعا پلتفرم‌های سرمایه گذاری غیرمستقیم توسعه داده شود و جلوی ورود سرمایه گذاران بی تجربه بازار گرفته شود. در سال ۹۹ افرادی وارد بازار شدند که هیچ برآوردی از ارزش ذاتی سهم‌ها نداشتند و بر اساس رنگ سبز و قرمز تصمیم گیری می‌کردند؛ بنابراین اینکه سرمایه گذاری حرفه‌ای مطرح و برایش شاخص تعریف شود، نقش سرمایه گذاری حرفه‌ای بتواند به خوبی ایفا شود اتفاق مثبتی است، اما به شرطی که واقعا اثرگذار باشند.

پایان مطلب