می‌توان اخبار مثبت در تعاملات جهانی را به فال نیک گرفت

بورس نیوز:

با یک نگاه اجمالی به تغییرات و نوسانات متغیر‌های بنیادی و ریسک‌های سیستماتیک اقتصادی، اثر آن را بر بازار بورس ایران بررسی کنیم: در سال ۱۴۰۱، روند دو متغیر تورم و دلار، بسیار تحت نظر تحلیلگران و فعالین بازار سرمایه قرار داشت چرا که تاثیر این دو متغیر بر صنایع و شرکت‌های بورسی، از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این سال شاهد رشد افسارگسیخته نرخ تورم، نوسانات دلار و در نهایت شیب تند رشد نرخ دلار بودیم که با وجود منطبق شدن بازار‌های موازی (ملک، خودرو، سکه، طلا و ….) با این روند رشد تورم و دلار، تنها بازاری که از این انطباق عقب ماند بازار بورس ایران بود و ما شاهد کمترین بازدهی در این بازار در مقایسه با بازار‌های موازی بودیم.

با توجه به اینکه درصد بالایی از بازار بورس اوراق بهادار تهران، تحت تملک نهاد‌های دولتی و شبه دولتی است لذا اگر بخواهیم به اساسی‌ترین و ریشه ای‌ترین عامل جاماندگی بازار اشاره کنیم، میتوان دو عامل اصلی:
مدیریت اشتباه و تصمیمات اشتباه مدیران دولتی در ساختار اقتصادی و تاثیر با اهمیت آن بر بازار سرمایه را مد نظر قرار داد.

با نگاه مختصر و محدود به روند ابتدای سال تا انتهای سال ۱۴۰۱ و بررسی اتفاقات مهم و موثر در طی این دوره بر بازار، می‌توان راحت‌تر به یک نتیجه مشخص رسید، لذا از جمله رویداد‌های موثر در طی سال ۱۴۰۱ بر بازار سرمایه عبارتند از:

۱- در زمان جنگ اوکراین و روسیه و در اوج رشد قیمت‌های جهانی، وضع عوارض صادراتی و اعمال آن، صدمه بزرگی بر صنایع صادرات محور فعال در بازار وارد کرد.

۲- محدودیت انرژی (گاز، برق، آب و…) و تداوم این مشکل بزرگ و عدم تصمیم گیری اساسی و عدم پیدا کردن راه چاره‌ای برای حل این محدودیت همیشگی، منجر به توقفات پی در پی و فصلی در تولید صنایعی، چون پتروشیمی، فولاد، سیمان و …. وارد کرد.
لازم به ذکر است در دوره‌ای که رشد دلار میتوانست به بهبود سودآوری این شرکت‌های بزرگ کمک کند، توقف تولید، چالش بزرگی محسوب میشد.

۳- همچنان و همچنان قیمت گذاری‌های دستوری، گریبان گیر صنایع فعال در بازار بود و هست و ضربه اساسی آن به خصوص بر سودآوری صنایع ریالی، با توجه به فشار هزینه‌ها در تورم و گرانی، جبران ناپذیر بود.

۴- با ورود آقای فرزین، و استفاده از کلمه تثبیت، برای دلار نیما، در منطقه ۲۸۵۰۰، شوک بزرگی هم به دلاری‌ها و هم به ریالی ها، هر کدام به نوع خود وارد کرد، لذا تعیین این نرخ در شرایط تورم، نوسانات دلار، تحریم و … تصمیم اشتباهی بود، هرچند که تصمیات آتی آن‌ها در جهت هموار سازی این موضوع، نشان از این داشت که به تصمیم اشتباه خود در جهت لطمه به بهره وری و درآمد زایی شرکت ها، واقف شده اند.

۵- با ارایه مفروضات بودجه ۱۴۰۲، و ناترازی عملیاتی در همان ابتدا، و وضع مفروضات غلط به خصوص در حوزه افزایش ۴۰٪ نرخ خوراک پتروشیمی ها، عصبانیت شرکت‌ها و سهامداران و کاهش تقاضا در مسیر شرکت‌های این صنعت نیز، تاثیر منفی بر بازار سرمایه را به دنبال داشت.

۶- و در نهایت موضوع فروش خودرو در بورس کالا در شرایطی که باعث اطمینان خاطر بین متقاضیان و طرفداران این صنعت و تاثیر سبز رنگ این لیدر بر بازار شده بود، با دعوای شورای رقابت و سازمان بورس، مجدد لطمه سنگینی بر روند بازار زد.

به طور خلاصه به مواردی اشاره شد که تاثیرات مهمی در طی ۱۴۰۱ بر روند بازار سرمایه و رفتار‌های هیجانی فعالین بازار و در نتیجه حرکت تقاضا از بازار بورس به سمت بازار‌های موازی به دلیل دخالت و تصمیات اشتباه متولیان، گذاشت اما این در حالی بود که در پی بی اعتمادی مردم در دوسال قبل در جهت دعوت اشتباه دولت از آن‌ها به بازار سرمایه، انتظار میرفت اوضاع در ۱۴۰۱، در جهت بهبود این اعتماد از دست رفته کمی بهتر شود، لذا لازم است از سهامداران صبور بازار سرمایه نیز در این مسیر یادی شود.

با توجه به کورسو‌ها و اخبار مثبتی در جهت تعاملات بین المللی و اقدامات مدیران در جهت توافقات و ارتباط با دنیا، می‌توان نتیجه گرفت این موضوع پذیرفته شده که بعد از یک سال سخت در پافشاری ایران برای عدم توافق و تداوم تحریم ها، تنها راه بهبود اقتصاد کشور و تاثیرات مثبت آن بر بازار سرمایه، توافقات و تعاملات بین المللی است، لذا این اخبار را می‌توان برای ۱۴۰۲ به فال نیک گرفت.

بیتشر بخوانید: بهار دلچسب در انتظار بورس

همچنین یکی از مهمترین جایگاه‌های تامین مالی دولت، همین بازار سرمایه جا مانده و ارزنده ماست و با توجه به اینکه اقتصاد کشور باید با بازارسرمایه، تنگاتنگ، همگام شوند، و این هم مسیر نبودن تا به امروز، باعث فشار زیاد و فشرده شدن فنر بازار سرمایه شده، لذا معتقدم در ۱۴۰۲ ورق باید برگردد و با تصمیمات عاقلانه و منطقی مدیران، این فنر رها شود و حوزه مهم تامین مالی کشور یعنی بورس مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
معتقدم این یکی دو ماه آخر سال ۱۴۰۱، فرصت بسیار مناسبی برای چیدمان یک سبد متنوع کم ریسک تحلیلی و پرپتانسیل، برای سهامداران ایجاد کرد، که امیدوارم سهامداران عزیز از این فرصت به خوبی استفاده کرده باشند؛ چرا که از نگاه تحلیلگران، ۱۴۰۲ بهتری برای بازار سرمایه می‌توان متصور بود.

هلن عصمت‌پناه، مدرس دوره‌های کاربردی دانشگاه تهران