مسیر سبز سنگان، پیوند بین صنعت، معدن، فناوری و نتایج مثبت آن

به گزارش بورس نیوز، ذخایر معدنی در ایران، سه درصد از حجم کلی ذخایر جهانی را به خود اختصاص داده و این یعنی ایران، در حوزه معدن در میان کشور‌های برتر دنیا قرار دارد؛ آن‌طور که تاکنون از اطلاعات به دست آمده، از مجموع ۶۰ نوع ماده معدنی موجود در کشور، ۲۰ نوع به مرحله استخراج و فراوری رسیده است. هرچند که در اسناد بالادستی ازجمله سند راهبردی توسعه صنعتی ایران در افق ۱۴۰۴ و نقشه جامع علمی کشور به نقش فناوری و شرکت‌های فناور و نوآور و نیز ارتقای سهم ارزش‌افزوده بخش معدن از GDP کشور تأکید شده، همچنان ضعف‌هایی باقی مانده است که البته با برنامه‌ریزی برطرف‌کردنی است.

 این شرکت ازجمله شرکت‌های پیشرو و پیشگام در امر توسعه تولید دانش‌بنیان است که در این راستا تعامل و همکاری گسترده‌ای با پارک علم و فناوری خراسان و سایر مراکز، دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان دارد. از‌جمله این همکاری‌ها می‌توان به عقد قرارداد‌ها و تفاهم‌نامه‌ها و همچنین تأسیس پردیس فناوری صنایع معدنی در شرق کشور اشاره کرد که با هدف نفوذ فناوری بومی در صنایع معدنی احداث شده است. نفس احداث این پردیس ضمن جاری‌سازی دانش و فناوری نوین در صنعت و استفاده از دانش و تخصص نیرو‌های توانمند داخلی، زمینه لازم برای جذب نخبگان را نیز فراهم خواهد آورد. از طرفی این امر منجر به تأثیر مهمی در روند تولید محصول با‌کیفیت‌تر در زنجیره تولید فولاد خواهد شد که ضمن افزایش بهره‌وری زمینه حضور محصولات این شرکت را در بازار‌های بین‌المللی فراهم خواهد کرد. از آنجا که سنگان قطب معدن سنگ‌آهن ایران به شمار می‌رود، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دانش‌بنیان در این منطقه به‌ویژه بخش معدن و فراوری مواد معدنی می‌تواند به توانمندسازی صنعت در شرق کشور کمک شایانی کند.

پردیس صنایع معدنی فولاد سنگان در راستای ایده‌های مطرح‌شده از طرف پژوهشگران، استادان و دانشجویانی که درباره حوزه فناوری و صنعت فعالیت داشتند، راه‌اندازی شد و سازوکار و چگونگی ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به حوزه صنعت و معدن که از قبل تأسیس شده‌اند، برنامه‌ریزی‌های مدونی ارائه داده است؛ چراکه شرکت‌های دانش‌بنیانی که در حوزه صنایع معدنی فعال بودند، نیاز‌های بخش معدن را می‌دانستند و از طرف دیگر، صنایع معدنی با توانمندی‌های آن‌ها آشنا نبودند.

در راستای تعامل بین شرکت‌های دانش‌بنیان فعال و صنایع معدنی از طریق تور‌های معدنی و جلسات مستمر اقدامات لازم صورت گرفت و تور‌های سه‌گانه‌ای با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در منطقه معدنی سنگان برگزار شد. مجموع شرکت‌هایی که برای جلسات در شرکت‌های معدنی حاضر بودند، به ۱۷۹ شرکت رسید؛ اما از آنجا که امکان حضور و همکاری با همه این شرکت‌های فعال در حوزه صنایع معدنی نبود، پردیس فناوری صنایع معدنی در اولین اقدام بهره‌گیری از حضور شرکت‌های دانش‌بنیان فعال حوزه صنایع معدنی در بخش صنایع را آغاز کرد؛ چراکه شناخت متقابل بین آن‌ها و پردیس فناوری وجود داشت.

از نکات مهم این اقدام مهم، تعامل و همکاری با دانشگاهیان و صاحبان ایده فاقد شرکت بود که در قالب افراد و پژوهشگران حقیقی فعالیت می‌کردند. پردیس فناوری صنایع معدنی، با ایجاد یک صندوق حمایتی از ایده‌های در حوزه صنایع معدنی حمایت کرد تا این ایده‌ها از طریق هسته‌های فناور مورد حمایت قرار گرفته و اجرا شود. در واقع، پردیس فناوری صنایع معدنی به دو شیوه، نفوذ فناوری دارد؛ یکی با ایده‌ها که تبدیل به هسته فناور خواهند شد و دیگری شرکت‌های دانش‌بنیانی که تا به امروز ناشناخته بودند و پردیس فناوری آن‌ها را در معرض معرفی و دیده‌شدن قرار داد. برای این منظور، از بهمن ۱۴۰۱ تا تیر ۱۴۰۲، اقدامات هماهنگی با پارک علم و فناوری خراسان به شرح زیر انجام شد:

اول) برگزاری استارت‌آپ ویکند خواف با هدف آشنایی نخبگان محلی با موضوعات و چالش‌های حوزه صنایع معدنی. نکته درخور توجه این است که یکی از هسته‌های فناور متقاضی در پردیس از میان برندگان استارت‌آپ ویکند خواف انتخاب شد.

دوم) برگزاری تور‌های شرکت‌های دانش‌بنیان یا تور‌های فناور در صنایع معدنی بود؛ که اولین تور در شرکت فولاد سنگان برگزار شد.

سوم) دعوت از مدیران مراکز رشد پارک علم و فناوری، مدیران همه آی‌تی‌های صنایع، استادان و دانشجویان برای شرکت در این تورها. برای آن شرکت‌هایی که امکان حضور در منطقه سنگان نداشتند، یک پیش‌رویداد در کارخانه نوآوری مشهد برگزار شد که نزدیک به صد نفر از شرکت‌های مختلف در آنجا حضور داشتند.

درنتیجه تمام این رفت‌و‌آمدها، نیاز‌ها و پیشنهاد‌هایی از سمت صنایع معدنی به دبیرخانه رویداد ارسال شد. درنهایت، با شناسایی و نیازسنجی صورت‌گرفته نیاز‌ها و محور‌ها منتشر شد تا شرکت‌های دانش‌بنیان و استادان دانشگاه و هر کسی که می‌تواند، برای این نیاز‌ها پروپوزال و جوابی ارائه دهد. جمع‌آوری پروپوزال‌های گوناگون، انتخاب ۱۰ طرح برتر از طرف هیئت داوران و برگزاری جلسات B۲B و بازدید از صنایع از دیگر اقدامات پردیس صنایع معدنی در راستای رویداد ملی فناورانه مشهد از دیگر اقدامات صورت‌گرفته استانی برنامه‌ریزی، اقدامی نوین است که ضرورت دارد با تداوم جلسات و پیگیری‌های مستمر، تعامل بیشتر و بهتری بین صاحبان صنایع و ایده‌پردازان بخش فناوری ایجاد شود؛ در واقع هدف اصلی پردیس یعنی نفوذ فناوری، با این رویداد‌ها محقق خواهد شد.

از دستاورد‌های این رویداد می‌توان به ساخت دستگاه کدورت‌سنج در کارخانه کنسانتره و ساخت دستگاه رطوبت‌سنج برخط در کارخانه کنسانتره‌سازی اشاره کرد. همچنین به منظور ساخت دستگاهی برای تعویض لاینر‌های کارخانه کنسانتره‌سازی فولاد سنگان توافق نهایی حاصل شد.