دولت تمایلی به پویا شدن اقتصاد و جذاب شدن تولید ندارد

بورس نیوز:

آرش شهریاری کارشناس بازار سرمایه در گفتگو بورس نیوز، در رابطه با دخالت‌های دولت و تصمیم‌گیری در صنایع این‌گونه بیان کرد: عموماً بازار سرمایه در یک فضای شفاف، منطبق با سیاست‌های کلان سیاست‌گذار گام برمی دارد، از آن جهت است که تعبیر " تالار شیشه ای" به زیبایی بر آن نهاده شده است. ساختار و یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری بازار سرمایه (سهام)، حضور شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی در یک فضای شفاف از منظر اقتصادی و مالی (صورت‌های مالی) است.

وی ادامه داد: زمانی‌که دولت‌ها با دست‌کاری مولفه‌های اصلی تولید در جهت امور زود گذر و موقت خود گام بر می‌دارند و حتی بدیهی‌ترین اصول حاکمیت شرکتی را نقض می‌کنند، طبیعی است بازار سرمایه نیز از ریل توسعه‌ای خود و هدف اصلی خود گمراه می‌گردد بنابراین؛ نتیجه روز‌هایی می‌شود که این روز‌ها در بازار سرمایه شاهد هستیم.

این کارشناس در خصوص این موضوع که در زمان رکود بازار سرمایه، سهامداران از بازار خارج شده و به سمت سپرده‌های بانکی می‌روند عنوان کرد: طبیعتاً پول و سرمایه ترسوترین و باهوش‌ترین عنصر اقتصاد هستند، در شرایطی که نرخ تورم رسمی اعلامی از سوی بانک مرکزی حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد است، نرخ ۲۲ تا ۲۶ درصد بانکی در شرایط التهابات اقتصادی، آن‌چنان جذابیتی برای افراد و سرمایه‌گذاران نخواهد داشت.

وی ادامه داد: با جذاب‌شدن بازار‌های موازی سپرده‌های بانکی، طبیعتاً پول به سمت آن بازار روانه می‌گردد؛ خواه طلا و دلار باشد، خواه ملک، زمین و خودرو و خواه بازار سرمایه باشد. عموماً یکی از نیک‌ترین منطق‌های شکل‌گیری بازار سرمایه و بازار سهام، سوق دادن سرمایه‌های آزاد به بازار‌های مولد همانند بازار سرمایه است تا این منابع بجای گردش در بازار‌های غیرمولد و ایجاد آثار مخرب اقتصادی همچون تورم، به کمک چرخ‌های واقعی اقتصاد (تولید) آید. 

گسیل منابع مالی به سمت کارخانه‌ها و بنگاه‌های تولیدی در قالب خرید سهام آن شرکت‌ها طبیعتاً هزینه پول را هم برای شرکت‌ها پایین آورده و در یک زنجیره به هم پیوسته، این منابع آزاد اقدام به ایجاد ارزش افزوده غیرتورم‌زا داشته و نیز سرمایه‌گذار و نیز تولید‌کننده منتفع می‌گردند.

همگی می‌دانیم که به دلایل متعدد جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار‌های غیر‌مولد همچون خودرو، طلا و ارز، ملک و زمین و ... چه به‌صورت آگاهانه و چه غیرآگاهانه توسط سیاست‌گذار حفظ شده است و طبیعی هم خواهد بود که سرمایه‌گذار به دنبال محل امنی برای حفظ ارزش دارایی‌های خود باشد. 

در صورتی که کشور‌های توسعه یافته با ایجاد مکانیزم‌های موثر، سیاست‌های مالی خود را بر پایه گسیل منابع مازاد به سمت بخش واقعی اقتصاد و تولید شکل داده اند.

آیا در حال حاضر سهامی که در بازار مورد معامله قرار می‌گیرند با توجه به نرخ بهره، شرایط سیاسی و اقتصادی (متغیر متعدد دیگر) ارزنده هستند؟ بازار سرمایه در محدوده ارزندگی قرار دارد؟

شهریاری در خصوص این موضوع که اکنون بازار سرمایه در محدوده ارزندگی قرار دارد یا خیر این‌گونه گفت: یکی از قابل اتکاترین پارامتر‌های ارزش‌گذاری و ارزندگی در همه بازار‌های مالی نسبت p/e است. متوسط یا میانگین p/e ttm ۱۰ سال اخیر بازار سرمایه حدود ۸.۴ واحد هست که اکنون بازار سرمایه زیر این محدوده میانگین ۱۰ ساله به حدود ۷.۹ واحد رسیده است. بسیار واضح و مبرهن است که جامانده اصلی همه بازار‌های مالی ما به سبب سرکوب و دست‌کاری واضح در آن، بازار سرمایه است. 

طبیعتاً با تمام این ارزندگی تا سیاست‌گذار اعتماد را با ابزار‌های در اختیار خود بر نگرداند و در بر همین پاشنه خواهد چرخید ...

بیراهه نیست که صریحا عنوان کنیم دولت تمایلی به جذاب کردن تولید و پویا کردن اقتصاد ندارد ...

نرخ ارز همیشه نشان داده که تأثیرگذاری خاصی بر روند بازار سرمایه دارد اما؛ در حال حاضر چه عواملی باعث شده تا با وجود افزایش نرخ ارز، بازار قدرت کافی را نداشته باشد؟

به صورت تاریخی، همواره پیشران و رانر اصلی همه بازار‌های مالی به‌خصوص بازار سرمایه در کشور ما، نرخ ارز بوده است. با جهش‌های ارزی مختلف در چند دهه اخیر به کرار شاهد بوده‌ایم همه بازار‌ها با تقدم و تاخر متفاوت به آن واکنش نشان داده اند. (بازار طلا و ارز، بازار خودرو، بازار ملک و زمین، بازار سرمایه و ...)

در ۲ الی ۳ سال اخیر شاهد یک واگرایی بسیار معنادار در بازدهی بازار سرمایه نسبت به بقیه بازار‌ها بوده ایم، به‌گونه‌ای که از لحاظ شاخص بورس اوراق بهادار تهران کماکان در همان محدوده سال ۱۳۹۹ یعنی حدود ۲.۱۰۰ میلیون هستیم. 

بسیار واضح است که نمی‌توان نقش پررنگ اتفاقات سال ۱۳۹۹ و بی‌اعتمادی حاصل از آن را نادیده گرفت. یکی از مهم‌ترین مولفه‌های تاثیر‌گذار بر بازار برای سرمایه‌گذار، اعتماد و وجود فضای شفاف اقصادی است که این حلقه گمشده، همچنان در هاله از ابهام به سر می‌برد.

ثانیا به هر دلیلی سیاست‌گذار تمایلی به بهبود موثر و کمک به حل معضلات ۳ سال اخیر بازار سرمایه نداشته و گا‌ها در جهت عکس قدم بر می‌دارد، همچون فعالیت بی ظابطه الگوریتم‌های فعال، اعطای مجوز فعالیت صندوق‌های متعدد بازار گردانی، سبد گردانی و ...

پایان مطلب