مُحرم و ۲۶ نوع «نذری» برای حقوق شهروندی

بورس‌نیوز:

روند فزایندۀ تشکیل و راه اندازی هیات‌های مختلف عزاداری در کوچه و خیابان و حرکت روزانه و شبانه آن‌ها در سطح شهر و معابر، ایجاد ترافیک و آلودگی‌های صوتی و زیست محیطی، انباشت زباله‌های متعدد و فراوان ناشی از مصرف مواد غذایی و نذری و تحمیل عملی و عینی جمع آوری آن‌ها بر دوش پینه بستۀ پاک بانان و رُفتگران خادم و کوشندۀ شهری و نیز کم رنگ بودنِ روشنگری نسبت به اساس و مبانی اهداف و فلسفه قیام عاشورا و کربلای معلی؛ زمینۀ تکرار فرایند روند مزبور را در هر سال فراهم آورده و آنرا تا آستانۀ ماه بعدی نیز با خود به همراه خواهد داشت.

ضمن احترام به تمامی باور‌های و آیین‌های عزاداری مردم و شهروندان محترم- آیا نمی‌توان، درس‌های دیگری از محرم و عاشورا گرفت؟ و به ترتیب متفاوت و جدیدی در مقام " نذر محرم و حسینی" برآمد که هم با اهداف آن بیشتر سازگار باشد و هم، همسو با آموزه‌های اخلاقی، ادبی، فرهنگی و شرعی قرار گیرد؟ و بیش از پیش، حسین (ع) را نماد آدمیت و شرافت در محرم دید و یافت و بدان باور داشت و در کار و زندگی و فعالیت‌های حرفه‌ای و اجتماعی خویش بدان تاسی کرد؟

حسین (ع)؛ نماد آدمیت و شرافت:

حسین (ع)، وارث آدم و نماد آدمیت و شرافت هست. هر گونه تاسی به وی و قیام سیدالشهداء، ضروری است؛ همسو با آن و همگام با آموزه‌های اخلاقی و انسانی مربوط بدان باشد و هر گونه نقض حقوق مردم و شهروندان و ایذاء و اذیت احتمالی آن‌ها و بیماران و کهنسالان به بهانه برگزاری مراسم آئینی و مذهبی، در تعارض با آموزه‌های مزبور و رسالت حسینی خواهد بود. شایسته است؛ با بازبینی در مراسم‌ها و نحوۀ برگزاری آیین‌های محرم و پرهیز از هر گونه افراط و تفریط احتمالی و سلب آسایش و آرامش مردم و شهروندان و نیز رعایت موازین حقوقی و قانونی مربوطه، با نگاهی متفاوت و جدید، در مقام همسویی هر چه بیشتر با آموزه‌های انسانی و ایمانی حسینی بوده و بدان تاسی کرد.

از این رو، بایسته است؛ در محرم، حسینی بوده و پس از آن نیز حسینی بمانیم و اینگونه نذر نمائیم:

۱- " نذر صداقت": باور به اندیشه، راستی و درستی و احترام به عقیده هم و دیگران را همیشه و همواره، پیش روی خویش نمائیم...

۲- " نذر اصالت": از مصلحت اندیشی و فرصت طلبی‌های فردی، گروهی، سیاسی و جناحی به زیان دیگران پرهیز نموده و همواره، حق و حقیقت را محور اندیشه و نگاه خویش سازیم...

۳- " نذر وثاقت": از هر گونه فریب، تدلیس، تزویر و ریا و استفاده ابزاری از دین و عقاید مردم و دیگران خودداری کرده و با پرهیز از خرافه پرستی و نیز مطالعه و آگاهی نسبت به باور‌ها و اعتقادات خویش، وثاقت و اطمینان بخشی درستی بدان‌ها بخشیم...

۴- " نذر حرمت ": از هر گونه تفتیش عقاید و تحریم عقاید دیگران و همگان و تعرض به حریم خصوصی، خانوادگی و اجتماعی آن‌ها خودداری کرده و به حقوق و باور‌های یکدیگر و مردم، احترام بگذاریم...

۵- " نذر عزّت ": در مقام نکوداشت شان خانواده و پاسداشت مقام نیاکان و بزرگان خود از هیچ گونه احترام و اقدامی کوتاهی ننمائیم...

۶- " نذر مساوات": با احترام به تساوی و برابر حقوق مردم و مسئولان و باور عینی و عملی به حقوق دیگران، آنرا در اندیشه، گفتار و کردار خویش در هر سال رعایت نماید...

۷- " نذر عدالت": ضمن نفی هر گونه ظلم و بی عدالتی و دوری از کلیۀ اشکال حق کشی، بهره کشی و نابرابری و نیز مبارزه مستمر با استبداد، بیداد و بیدادگری، در مقام تحقق عدالت و عدل نسبت به خود، دیگران و جامعه و جهان و توسعه و گسترش " دادآفرینی و دادگری و نظام دادرسی عادلانه " و مستمر در آن در طول هر سال برآئیم.

۸- " نذر طبیعت ": ضمن باور به " محیط زیست بعنوان میراث مشترک بشریت"، با احترام به شان انسان و طبعیت؛ از هر گونه بی احترامی و تعرض نسبت بدان‌ها خودداری کرده و در مقام حفظ مستمرحقوق آن‌ها از هر حیث و جهت و در هر زمان و مکانی برآئیم...

۹- " نذر اندیشه ": شور و ماتم حسینی را به شعور و اندیشه حسینی نموده و به جای نالیدن و غم و آه، در مقام بالیدن، آگاه ساختن کودکان، نوجوانان و شهروندان و نیز روشنگری و هدایتِ درست مبانی و اهداف عاشورا و قیام کربلا باشیم...

۱۰- " نذر حقیقت ": از هر گونه حق کشی و تضییع حقوق مردم و جامعه قویاً، پرهیز کرده و حق خواهی و حق جویی مستمر و مکرر را پیشه کار و زندگی خویش نمائیم و جز به حقیقت، عمل ننموده و در مقام قلب واقعیت و تضییع حقیقت، به هر شکل و نوعی برنیاییم...

۱۱- " نذر کاشت و طبیعت ": به جای نذر آش و ماش و چلو پلو‌های عمه و داداش، در مقام نذر کاشت درخت و گسترش فضای سبز و حفظ حقوق محیط زیست و حقوق حیوانات در طول هر سال برآئیم...

۱۲- " نذر حمایت از انسان": به جای نذر غذا و خوراکی‌های متعدد در هر سال- نذر آموزش و سرپرستی دانش آموزان و کودکان بی بضاعت و بی سرپرست و بدسرپرست را در طی ایام تحصیل آن‌ها در مدارس و دانشگاه‌ها نمائیم...

۱۳- " نذر حمایت از طبیعت ": به جای کشتن گاو و گوسفند، در مقام حمایت از حیوانات در معرض خطر و انقراض و گونه‌های جانوری و گیاهی در شُرف تخریب و نابودی در هر سال اقدام کرده و در جهت هدایت مردم و شهروندان نسبت به حفظ حقوق حیوانات و محیط زیست عمل نمائیم...

۱۴- " نذر آگاهی و دانایی": به جای تاسیس و راه اندازی چادر‌ها و هیات‌ها بر سر هر کوچه و خیابان و سلب آسایش و آرامش احتمالی مردم، شهروندان و بیماران با ضرورت هدایت و تمرکز مراسم آئینی محرم در مساجد و تکایا و حسینه‌های متمرکز و مربوطه؛ در مقام راه اندازی و تجهیز یک کتابخانه و برخوردار از کتب و منابع متعدد برای افزایش آگاهی آن‌ها و فرزندانشان در هر محل و کوچه برآئیم.

۱۵- " نذر طبابت و سلامت ": پزشکان محترم در محرم و پس از آن نسبت به ادای نذر و نیات خویش با درمان رایگان کودکان و بیماران مستمند و نیازمند برآیند و تجارب حرفه‌ای و آموزه‌های علمی خویش را به دانشجویان پزشکی و نوآموزان طبابت، صادقانه و مسئولانه منتقل کنند و در جهت تلاش برای بهبود و ارتقای وضعیت سلامت و بهداشت عمومی مردم در طول هر سال اقدام نمایند.

۱۶- " نذر وکالت و معاضدت": حقوقدانان و وکلای محترم دادگستری در مقام ادای نذر خویش با آموزش و تربیت همه جانبۀ کارآموزان وکالت و هدایت دانشجویان حقوقی و انتقال تجارب حرفه‌ای و آموزه‌های صنفی خویش در طول هر سال، برای لااقل ۱۰ نفر از آن‌ها برآیند و آن‌ها را با راستی و درستی و " فرهنگ حقوق شهروندی و وکالت و دفاع از حقیقت و عدالت"، در عمل آشنا سازند و از معاضدت و ارائه خدمات حقوقی رایگان نسبت به موکلین بی بضاعت و مستمند در راه استیفای حقوق آن‌ها مضایقه نکنند و "دادگری در اندیشه، گفتار و کردار" خویش را پیشه راه عدالت خواهی خویش نموده و شرافت حرفه‌ای خود را وثیقۀ سوگند اتیانی خویش در راه دفاع از حقیقت و عدالت نمایند..

۱۷- " نذر سعادت": از هر گونه افراط و تفریط و اسراف به هر شکل و نوعی خودداری کرده و موجبات سلامت و سعادت کودکان و نوجوانان و جوانان خویش را در راه تحصیل، زندگی، کار و تشکیل آتی خانواده نسبت به آن‌ها و نیز پیشگیری و جلوگیری از افزایش فساد و فحشاء و تن فروشی در جامعه و بزهکاری احتمالی در آنرا، با ادای " نذر سعادت برای فرزندان ایرانی" فراهم آوریم...

۱۸- " نذر خدمت و رسالت ": هر کسی و در هر لباس و مقام و هر شغل و صنفی، با خود و خدای خویش عهد بندد و در مقام نذر خدمت و رسالت حرفه‌ای صادقانه و مسئولانه نسبت به همنوعان خویش، به هر شکل و نوعی در طول هر سال برآید و نسبت به سرنوشت مردم و دیگران، هیچ گاه، بی تفاوت و بی مسئولیت نباشند.

۱۹- " نذر آدمیت": با تاسی از شعر معروف سعدی؛ نگاه انسانی و توجه به سرنوشت آدمی و آدمیت در اندیشه و عمل هر شخص و خانواده در هر سال، در اولویت قرار گرفته و در مقام ادای " نذر آدمیت" در تمامی شئون انسانی، ایمانی، زندگی و اجتماعی خود و دیگران باشیم.

۲۰- " نذر رفاقت ": همگی بر آن باشیم که نسبت به وضعیت و سرنوشت کودکان، نوجوانان، جوانان، زنان، مردان، نیازمندان، معلولان، سالمندان و کهنسالان، بی تفاوت نبوده و با نگاهی دوستانه و مسئولانه نسبت به وضعیت و سرنوشت آن‌ها و تلاش برای بهبود سلامت، سعادت توام با آرامش و آسایش آننها، در راستای حفظ و ارتقاء حقوق آنان، در طول هر سال برآئیم.

۲۱- " نذر نظافت": به جای تولید هزاران تن زباله و بازمانده‌های پُخت و پخش غذا‌های نذری در شهر و روستا و نیز به جای تخریب بی رویه طبیعت و محیط زیست و انباشت زباله و آلودگی‌های محیطی؛ خود " نگهبان طبیعیت" در جهت حفظ و نکوداشت و نظافت مستمر آن در کوچه و خیابان و بیابان و در هر محفل و منزلی باشیم و هر ساله در مقام ادای آن نذر با " کاشت نهال و درخت " نیز به طور مستمر اقدام نمائیم.

۲۲- " نذر شرافت ": هیچگاه و هیچ زمان و مکانی، از شرافت انسانی و ایمانی خویش عدول نکرده و سودجویی و منفعت طلبی‌های متعارف را پیش روی خود نسازیم و آنرا، آئین هستی و راستی اندیشه و عمل و کارکرد خویش نسبت به خود و دیگران در طول هر سال نمائیم...

۲۳- " نذر شفافیت": کار و خدمت هر شخص و شهروندی مبتنی بر شفافیت در ایفاء و ارائه مسئولیت حرفه‌ای و صنفی وی و نیز نسبت به خانواده و اطرافیانش باشد و آنرا در اندیشه و عمل خود، در طول هر سال، رعایت نماید.

۲۴- " نذر مسئولیت": هر یک از مردم و شهروندان و مقامات و مسئولان در هر شغل و مقامی نسبت به ادای " نذر مسئولیت" صادقانه و مسئولانه نسبت به شان و جایگاه شغلی و صنفی و دولتی خویش در هر سال برآمده و نسبت بدان بی تفاوت و بی مسئولیت نباشد و خدمت به مردم و شهروندان را " میراثی امانی" نزد خویش برای ایفای مسئولیت و مدیریت خود بداند و پذیرای مسئولیت خویش نسبت به هر گفتار، کردار و اقدامی در لباس خدمت و مدیریت در هر سال باشد.

۲۵- " نذر اسارت ": هر شهروند ایرانی در محرم تصمیم گرفته و با خود نذر نماید در طول هر سال، موجبات رهایی و رفع اسارت یک یا چند زندانی ایرانی در بند در ایران و خارج از آن را با حمایت مالی، قلمی، قدمی، رسانه ای، حرفه ای، قانونی خویش فراهم آورده و زمینه بازگشت زندانیان دربند آن را به آغوش خانواده‌های چشم براه آن‌ها سبب گردد.

۲۶- " نذر شفاعت/شفائت ": هر شخص و مقامی در هر لباسی نسبت به تهیه و تامین و تجهیز مراکز درمانی و تسهیل در روند پزشکی و درمانی بیماران نیازمند و خانواده‌های آن‌ها را برای حصول به سلامت و بهبودی آن‌ها در طول هر سال، به اشکال مختلف فراهم آورد.

اینگونه بینیم و آنگونه عمل کنیم تا سال بعد و محرم آتی و بعد خود و دیگران قضاوت کنیم؛ نسبت به این رویکرد و دستاورد‌های مُثبت پیدا و پنهان آن و یا به ترتیب مشهود و متعارف در جامعه اقدام نمائیم و بپذیریم؛ تبعات و پیامد‌های مرسوم آن را. التماس دعا...

محمدرضا زمانی درمزاری

 وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه