چالش‌ها و ویژگی‌های پیش روی بیمه‌های نفت و انرژی در ایران چیست؟

به گزارش بورس‌نیوز، بیمه‌های نفت و انرژی در ایران با چالش‌ها و ویژگی‌های خاصی مواجه هستند که به دلیل شرایط خاص این صنعت و وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور بروز یافته‌اند. 

برخی از این چالش‌ها را می‌توان شامل ریسک‌های عملیاتی، تحریم‌ها، عدم شفافیت اطلاعات، رقابت شرکت‌های بیمه، کامل نبودن قوانین و مقررات، مدیریت ریسک، مسائل مالی اقتصادی و حوادث طبیعی و انسانی دانست. 

البته این مشکلات بر گرفته و رشد یافته‌ی مشکلات موجود در صنعت بیمه کشور، یعنی فرهنگ بیمه‌ای و استفاده از فناوری‌های نو است. 

نوع خاص این موارد، پرداخت حق بیمه و خسارت به بیمه‌گزار با ارز منشأ خارجی است که من فکر می‌کنم این چالش به‌تن‌هایی نمایانگر بسیاری از مشکلات موجود در صنعت و کشور است؛ چرا که بیمه‌گزاران به دلیل تحریم‌ها که موجب انباشت و بلوکه‌شدن سرمایه‌های خود در خارج از کشور شده است، خواهان استفاده از آن منابع هستند و بیمه‌گران نیز به دلیل نبود سازوکار بانکی و عدم توانایی استفاده از آن حق بیمه‌ها برای ورود به کشور و عدم توانایی در پاسخ به ریسک احتمالی، گریزان از آن هستند. 

در استفاده از ارز با منشأ خارجی، می‌توان به‌طورکلی به موارد زیر اشاره کرد. 

محدودیت‌های بانکی: سیستم بانکی ایران به دلیل تحریم‌ها با محدودیت‌های زیادی مواجه است و این موضوع باعث می‌شود که انتقال وجوه به داخل و خارج از کشور به‌سختی انجام شود. این مسئله می‌تواند باعث تأخیر در پرداخت حق بیمه‌ها شود.

نوسانات نرخ ارز: نوسانات شدید نرخ ارز در ایران، باعث ایجاد عدم ثبات در هزینه‌های بیمه‌ای می‌شود که می‌تواند بر حق بیمه تأثیر گذاشته و موجب افزایش هزینه‌های بیمه‌گزاران شرکت‌های نفت و انرژی شود.

تحریم‌های بین‌المللی: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، دسترسی به بازار‌های مالی و بانکی بین‌المللی را محدود کرده و این امر باعث می‌شود که شرکت‌های بیمه ایرانی نتوانند به‌راحتی حق بیمه‌های خود را برداشت و استفاده کنند. 

عدم وجود سازوکار‌های مالی مناسب: نبود سازوکار‌های مالی مناسب برای تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی، مشکلات بیشتری را برای شرکت‌های بیمه و بیمه‌گذاران ایجاد کرده است.

ریسک‌های سیاسی و اقتصادی: ریسک‌های سیاسی و اقتصادی موجود در کشور، ممکن است شرکت‌های بیمه و بیمه‌گذاران را از انجام معاملات بین‌المللی منصرف کند و این موضوع بر پرداخت حق بیمه‌ها اثر منفی بگذارد.

مسائل حقوقی و قانونی: وجود قوانین و مقررات داخلی که ممکن است با الزامات بین‌المللی مغایرت داشته باشد، می‌تواند بر روند پرداخت حق بیمه تأثیرگذار باشد و موجب بروز مشکلات حقوقی شود.

عدم شفافیت در قراردادها: در برخی موارد، عدم شفافیت در قرارداد‌های بیمه و شرایط پرداخت می‌تواند منجر به سوءتفاهم‌ها و مشکلات در پرداخت حق بیمه شود.

افزایش هزینه‌ها: به دلیل شرایط اقتصادی و تحریم‌ها، هزینه‌های تأمین تجهیزات و خدمات مرتبط با صنعت نفت و انرژی افزایش یافته که این امر می‌تواند بر توانایی شرکت‌ها در پرداخت حق بیمه تأثیر بگذارد.

به‌طورکلی، مشکلات پرداخت حق بیمه با منشأ ارز خارجی در بیمه‌نامه‌های نفت و انرژی در ایران ناشی از ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاسی، حقوقی و مالی است که نیازمند توجه و راهکار‌های مناسب برای حل آن‌ها است.

همچنین بیمه‌های نفت و انرژی در ایران دارای برخی ویژگی‌های خاصی هستند که به دلیل ماهیت صنعت نفت و انرژی و شرایط اقتصادی و سیاسی کشور شکل گرفته‌اند. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

تنوع پوشش‌ها: بیمه‌های نفت و انرژی شامل پوشش‌های متنوعی از جمله بیمه‌های مسئولیت مدنی، بیمه‌های خسارت اموال، در برخی موارد بیمه‌های توقف فعالیت (BI)، بیمه‌های حوادث طبیعی و آشوب و شورش جنگ (SRCC) هستند. این تنوع به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مختلف را مدیریت کنند. 

نیاز به تخصص: طراحی و ارزیابی بیمه‌نامه‌های نفت و انرژی نیازمند تخصص بالایی است، زیرا ریسک‌ها و شرایط این صنعت بسیار پیچیده هستند.

نظارت دولتی: صنعت نفت و انرژی و بیمه در ایران تحت نظارت شدید دولت قرار دارد. این نظارت می‌تواند بر روی شرایط بیمه‌نامه‌ها و قیمت‌گذاری آن‌ها تأثیر بگذارد.

مدیریت ریسک: شرکت‌های بیمه کمک می‌کنند تا شرکت‌های نفتی استراتژی قوی‌تر مدیریت ریسک را اجرا، شناسایی و کنترل کنند. 

ریسک‌های خاص: صنعت نفت و انرژی با خطراتی مانند آتش‌سوزی، انفجار، نشت مواد شیمیایی و حوادث غیرمترقبه مواجه است؛ بنابراین، بیمه‌نامه‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که این ریسک‌ها را به طور خاص پوشش دهند.

پوشش‌های بین‌المللی: برخی از بیمه‌نامه‌ها به دلیل کنسرسیومی بودن با کشور‌های خارجی، ممکن است نیاز به پوشش‌های بین‌المللی داشته باشند که شامل بیمه‌های دریایی، حمل‌ونقل و تأمین مالی و... می‌شود.

تأثیر تحریم‌ها: این تحریم‌ها می‌توانند دسترسی به بازار‌های بیمه بین‌المللی را محدود کرده و شرکت‌های داخلی را مجبور به استفاده از بیمه‌های داخلی با پوشش‌های محدودتر کنند.

تحولات تکنولوژیکی: پیشرفت‌های فناوری در صنعت نفت و انرژی می‌تواند منجر به تغییرات در نوع ریسک‌ها و نیاز‌های بیمه‌ای شود. شرکت‌های بیمه باید خود را با این تحولات تطبیق دهند.

پوشش خسارات زیست‌محیطی: باتوجه‌به حساسیت موضوعات زیست‌محیطی، بیمه‌های نفت و انرژی معمولاً شامل پوشش‌هایی برای خسارات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های صنعتی نیز هستند.

مدت‌زمان قراردادها: قرارداد‌های بیمه‌ای در حال ساخت در صنعت نفت و انرژی معمولاً دارای مدت‌زمان طولانی‌تری هستند که به دلیل طولانی بودن پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کلان در این صنعت است.

این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که بیمه‌های نفت و انرژی در ایران نیازمند توجه ویژه‌ای باشند تا بتوانند به‌خوبی ریسک‌های موجود را مدیریت کنند و از منافع شرکت‌ها محافظت نمایند.

جلال جعفری، کارشناس صنعت بیمه و رئیس بیمه‌های نفت و انرژی شرکت بیمه