تحلیل وضعیت اقتصادی و ارزی ایران: چالش‌ها و راهکارها

به گزارش بورس‌نیوز، تحولات ارزی در سال‌های اخیر به عنوان یکی از عوامل کلیدی در ناپایداری و عدم پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد ایران شناخته می‌شود. تکانه‌های ارزی پی‌درپی، به عنوان یک عامل بی‌ثبات‌کننده، موجب گردیده تا سیاست‌های متعددی از سوی نهادهای تصمیم‌گیرنده اتخاذ شود. در این راستا، سیاست تثبیت اقتصادی به عنوان هدف اصلی بانک مرکزی معرفی شده است. این سیاست نه تنها به دنبال کاهش نوسانات ارزی است بلکه به عنوان مقدمه‌ای برای اجرای سیاست‌های اصلاحی در اقتصاد کشور نیز در نظر گرفته می‌شود.

از آنجایی که شرایط اقتصادی پایدار و باثبات شرط لازم برای آغاز هر گونه اصلاحات اقتصادی است، توجه به ثبات بازار ارز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ثبات بازار ارز به معنای توانایی این بازار برای تحمل و جذب تکانه‌ها بدون ایجاد جهش‌های قیمتی ناگهانی است. بر همین اساس، سیاست‌های ارزی باید در چهارچوب کلی تثبیت اقتصادی دنبال شوند.

 سیاست‌های ارزی و تأمین نیازهای واقعی

تأمین نیازهای ارزی واقعی برای واردات کالاها و خدمات از جمله نخستین اقداماتی است که در راستای پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد انجام می‌شود. بانک مرکزی با هدف ایجاد فضایی آرام برای فعالان اقتصادی، اقدام به تأمین 50 میلیارد و 337 میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو و خدمات کرده است. این رقم نشان‌دهنده عزم جدی مسئولان اقتصادی کشور برای مدیریت بازار ارز و تأمین نیازهای اساسی جامعه است.

 مدیریت ثبت سفارشات و ارزش صادرات

مدیریت ثبت سفارشات به کمک وزارتخانه‌های مرتبط مانند «صنعت، معدن و تجارت» و «جهاد کشاورزی» یکی دیگر از فعالیت‌های مهم در راستای حمایت از تجارت خارجی کشور است. بر اساس آمارهای منتشر شده، ارزش صادرات گمرکی در هفت ماهه سال 1403 به 32.5 میلیارد دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 14.7 درصد افزایش داشته است. این افزایش بیانگر بهبود وضعیت صادرات و تلاش برای تنوع بخشی به منابع درآمدی کشور است.

 راه‌اندازی بازار ارز تجاری

از تاریخ 26 آذرماه، بانک مرکزی اقدام به راه‌اندازی بازار ارز تجاری کرده است. این اقدام با هدف ساماندهی بازار ارز و پایان دادن به نرخ‌سازی‌های غیررسمی انجام می‌شود. طبق سیاست‌های جدید، کشف قیمت در این بازار مبتنی بر عرضه و تقاضا خواهد بود که به کمک الگوریتم‌های بین‌المللی انجام می‌شود. 

این سامانه به تمامی شعب ارزی شبکه بانکی متصل شده و با ادغام سایر بازارهای ارزی، فرآیند معاملات را تسهیل می‌کند. در این راستا، تلاش بر این است که تمامی معاملات ارز با استانداردهای بین‌المللی همخوانی داشته باشد.

 هدایت نرخ رسمی حواله و اسکناس

یکی دیگر از پیش‌نیازهای حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز، هدایت نرخ رسمی حواله و اسکناس به سمت سطوح تعادلی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که متوسط نرخ فروش حواله و اسکناس دلار به ترتیب از 406 و 435 هزار ریال در فروردین ماه 1403 به 496 و 510 هزار ریال در آبان ماه 1403 رسیده است. این تغییرات نمایانگر تلاش‌ها برای متعادل‌سازی عرضه و تقاضا و همچنین ثبات‌بخشی به بازار ارز است.

 گسترش روابط اقتصادی با کشورهای همسایه

توسعه تعاملات بانکی با همسایگان و عضویت در گروه‌های بین‌المللی مانند بریکس از دیگر تدابیر مهم در راستای تسهیل تجارت خارجی بوده است. طبق آمارهای تجاری، سهم کشورهای چین، عراق، امارات، ترکیه و افغانستان از صادرات گمرکی کشور حدود 76.1 درصد را تشکیل می‌دهد. این ارقام نشان‌دهنده اهمیت روابط تجاری با کشورهای همسایه و تلاش برای دور زدن تحریم‌هاست.

 نتیجه‌گیری

در نهایت، می‌توان گفت که اقدامات انجام‌شده توسط بانک مرکزی و نهادهای اقتصادی ایران در راستای ایجاد ثبات در بازار ارز و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد، حائز اهمیت فراوانی است. با توجه به شرایط کنونی اقتصادی و نیاز به اصلاحات بنیادین، ادامه این روندها می‌تواند نقش موثری در ارتقاء وضعیت معیشتی مردم و پایداری اقتصاد کشور ایفا کند.

به نقل از تسنیم

انتهای پیام/