اصلاح دهک‌بندی قبل از حذف یارانه‌ها ضروری است
به گزارش بورس‌نیوز، سال ۱۳۸۹ با شروع طرح هدفمندی یارانه‌ها، ۶۴ میلیون نفر به‌عنوان دریافت‌کنندگان یارانه نقدی شناخته شدند. بر اساس قوانین وضع‌شده، ادامه پرداخت یارانه مشروط به تعدیل سالانه قیمت حامل‌های انرژی و دیگر اقلام بود، اما این امر محقق نشد و تعداد یارانه‌بگیران هر ساله افزایش یافت. از سال ۱۳۹۳ به بعد، به‌دلیل فشارهای مالی ناشی از یارانه‌ها، دولت موظف بود یارانه سه‌دهک پردرآمد (دهک‌های هشت تا ده) را حذف کند. این اقدام در برخی سال‌ها به حذف چندصد تا چندهزار نفر انجامید، اما نتایج مشخصی به دنبال نداشت و تعداد یارانه‌بگیران از ۶۴ میلیون نفر در سال ۱۳۸۹ به ۸۱ میلیون نفر در سال ۱۴۰۳ افزایش یافت.
پرداخت یارانه نقدی به تمامی جمعیت کشور با دو چالش عمده مواجه بوده است:
نخست، مبلغ یارانه پرداختی تأثیر زیادی بر هزینه‌های پردرآمدها ندارد و نه‌تنها کمکی به آنها نمی‌کند، بلکه سبب اتلاف منابع، کاهش کمک به کم‌درآمدها و تشدید کسری بودجه دولت در بخش هدفمندی می‌شود. به‌عنوان مثال، در سال ۱۴۰۲ سهم یارانه نقدی در پوشش هزینه‌های خانوار در دهک‌های نهم و دهم به ترتیب ۴ و ۲ درصد بوده است. اما به‌نظر می‌رسد وزارت رفاه به‌طور جدی تصمیم به حذف یارانه سه‌دهک بالای درآمدی گرفته و لایحه‌ای دو فوریتی برای این منظور به مجلس ارسال می‌کند.
گرجی‌پور، معاون وزیر رفاه، اعلام کرده است که حذف یارانه سه‌دهک بالای درآمدی می‌تواند به آزادسازی حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی منجر شود که می‌تواند در تأمین اعتبار لازم برای ادامه طرح کالابرگ موثر باشد. با این حال، چالش داده‌های استحقاق‌سنجی در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان همچنان یک مسئله مهم است که باید به‌طور جدی به آن پرداخته شود.
در سال ۱۴۰۳، هیئت‌وزیران با توجه به آیین‌نامه اجرایی مصوب، چندین شاخص برای دهک‌بندی جدید و حذف یارانه افراد در دهک‌های بالا معرفی کرده است. این شاخص‌ها شامل مجموع درآمد اعضای خانوار، تراکنش‌های خرید ماهانه، دارایی‌های ملکی، خودروهای لوکس، سفرهای خارجی و اقامت در خارج از کشور می‌باشد.
هزینه‌های خانوار بر اساس این شاخص‌ها مشخص می‌شود و احتمالاً یارانه نقدی خانوارهایی که یکی از این شاخص‌ها را داشته باشند، قطع خواهد شد. این روند به‌صورت تدریجی انجام خواهد شد و افرادی که تعداد بیشتری از این شاخص‌ها را داشته باشند، در اولویت حذف یارانه قرار خواهند گرفت.
در خصوص حذف یارانه براساس مجموع درآمد اعضای خانوار، اگر یک خانوار یک‌نفره در سال ۱۴۰۳ سه‌برابر حداقل حقوق (حدود ۳۰ میلیون تومان) درآمد داشته باشد، در لیست حذف یارانه قرار می‌گیرد. سایر خانوارها نیز به‌صورت مشابه بر اساس تعداد اعضای خانواده و میزان درآمدشان مشمول حذف یارانه خواهند شد.
علاوه بر این، برای خانوارهایی که ارزش مجموع املاک و مستغلات آنها بیش از ۳۵ میلیارد تومان باشد، یارانه قطع خواهد شد. همچنین، خانوارهایی که دارای خودروهای لوکس با مجموع ارزش بیش از ۳ میلیارد تومان باشند، در لیست حذف یارانه قرار خواهند گرفت.
در نهایت، تجربه توزیع سهام عدالت در دولت‌های گذشته یادآور این نکته است که در absence اطلاعات دقیق و جامع از وضعیت رفاهی خانوارها، سیاست‌های حمایتی ممکن است به نتیجه معکوس منجر شود. لذا ضرورت توجه به اطلاعات دقیق و شفاف برای اجرای سیاست‌های رفاهی و حذف یارانه‌ها بیش از پیش احساس می‌شود.
انتهای پیام/
