شهر كاشان در چین بلای فرش دستباف ایرانی

برخی مانع از تشكیل اتحادیه بافندگان شدند

شهر كاشان در چین!

در دولت محمود احمدی‌نژاد قرار براین بود كه با حضور وزیر بازرگانی وقت، مسعود میركاظمی سیاست‌های حمایتی از صنعت فرش ادامه یابد، وزیری كه از فروشگاه اتكاء به وزارت رسید. در آن مقطع میزان صادرات فرش در نقطه مطلوبی قرار داشت اما پس از گذشت اندک زمانی از آغاز به كار دولت نهم صادرات فرش روند نزولی به خود گرفت و كشورهای دیگر از این خلع مدیریتی و افت صادرات فرش ایران استفاده كردند و اقدام به تولید و بافت فرش دستباف كردند. كشورهایی نظیر هند، چین، پاكستان و سریلانكا. مسئولان این كشورها نهایت تلاش خود را برای حضور در بازار‌های هدف ایران در اختیار گرفتند و توانستند فرش‌هایی همانند فرش ایران از نظر طراحی و نه كیفیت روانه كشورهای علاقه‌مند به فرش دستباف كنند. متاسفانه باید به این نكته نیز اشاره كرد كه بالغ بر چند سال است كه این روند ادامه داشته و دارد. بابك افقهی در زمان سكانداری سازمان توسعه تجارت ایران گفته بود كه كشور چین شهری را با نام كاشان احداث كرده است و فرش‌های صادراتی خود را با نام كاشان روانه بازار مصرف می‌كند. او همچنین گفته بود كه برای مقابله با این قبیل امكانات راهكارهایی را در دستور كار داریم اما برای اجرایی شدن فرایند طولانی‌مدت نیاز است. این گفته‌های مسئول سازمان توسعه تجارت ایران در زمان محمود احمدی‌نژاد، چراغ سبزی بود برای رقیبان فرش ایران چراكه آنان متوجه شدند كه ایران نمی‌تواند به‌راحتی با آنان به رقابت بپردازد و زمان به آنان فرصت توسعه و حضور بیشتر خواهد داد. دیری نگذشت كه مسئولان وقت در مركز ملی فرش ایران نیز اعلام كردند تولیدكنندگان فرش در كشورهای پاكستان، هند و افغانستان توانسته‌اند مدل و طرح فرش‌های ایرانی را كپی‌برداری كرده و فرشی همانند فرش دستباف ایران صادر كنند.

به‌دلیل تورم، توان رقابت با كشورهای هند و چین را نداشتیم

مرتضی فرجی، رئیس مركز ملی فرش ایران در دولت اول محمود احمدی‌نژاد درخصوص چالش‌های آن مقطع زمانی به آرمان گفت: نباید یكطرفه قضاوت كرد و ما هیچ‌گاه اقدامات مدیران قبلی را نادیده نگرفته بودیم اما باید توجه داشته باشیم قیمت تمام‌شده فرش‌های ما گران‌تر از فرش‌های چین، هند و... است چراكه در آن كشورها به اندازه كشور ما تورم ندارند، نرخ ثابتی دارند درحالی كه ما سالانه 15 تا 20‌درصد تورم را تحمل می‌كنیم و حال‌كه نرخ تورم بیش از این است بنابراین قیمت تمام‌شده فرش‌های ما گران‌تر از آن فرش‌هاست و این یك واقعیت غیرقابل انكار است. وی در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد: عموما دستمزدهای بافنده‌های ایرانی بالاتر از بافنده‌های چینی، هندی و پاكستانی است اما در عوض كیفیت‌های فرش‌های ما هم بالاتر بوده است.

بودجه 29 میلیارد و 400 میلیونی برای تبلیغ فرش ایران

با این همه باید توجه داشت كه سیاست‌های غیراصولی چه زیان‌هایی به بدنه صنعت فرش دستباف ایران وارد كرده است و حال‌كه دولت یازدهم روی كار آمده است برخی امید دارند این وضعیت بهبود یابد. به‌تازگی نیز در بودجه سال 93 آمده، 29 میلیارد تومان هزینه برای تبلیغات فرش دستباف پیش‌بینی شده است و همان‌طور كه در خبرها آمده است در بودجه سال 1393 کل کشور 29 میلیارد و 400 میلیون تومان اعتبار به اجرای برنامه تبلیغات داخلی و جهانی فرش دستباف اختصاص یافته است. براین اساس این بودجه به وزارت صنعت، معدن و تجارت اختصاص خواهد یافت تا در راستای تبلیغات داخلی و جهانی فرش دستباف ایران صرف شود. اكنون نیز بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که ضعف تبلیغ فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی باعث شده تا سهم فرش دستباف ایران در این بازارها طی سال‌های اخیر با کاهش مواجه شود و آنان نیز امید دارند با تخصیص این بودجه تحولی در صنعت فرش ایران ایجاد شود.

صادرات 80‌درصد فرش دستباف ایرانی

لطفی افشار در روز 21 دی‌ماه سال جاری اعلام كرده است كه فرش دستباف برای ما یک مزیت مطلق است و این کالا در جهان تنها کالایی است که ایران به عنوان برند بازار آن شناخته می‌شود. و به‌رغم رقابت‌های شدید جهانی هنوز سهم 40درصدی بازار فرش دستباف در دنیا از آن ایران است و رتبه نخست فرش دستباف در دنیا از آن ایران است. همچنین باید توجه داشت فرش دستباف تنها کالایی است که در ایران برای آن متولی داریم. لطفی افشار با بیان اینکه مرکز ملی فرش ایران مرکز نوپایی است که در جهت صنعت فرش کشور اقدامات خوبی انجام داده است، تصریح کرد: امید است تا با ارائه تسهیلات بهتر به بافندگان فرش شاهد روند صعودی این صنعت در کشورمان باشیم. وی از صادرات 80 درصدی فرش کشور به بازارهای جهانی خبر داد و گفت: 20‌درصد فرش دستباف تولیدی در داخل کشور مصرف می‌شود. به گفته او مهم‌ترین کار این است که با توجه به بازارهای رقابتی مختلفی که در فرش دستباف ایجاد شده است بازارهای جدید را شناسایی کنیم و برای این حضور مداوم باید مدیریت صحیح داشته باشیم.

در هشت سال گذشته، بیمه‌ بافندگان فرش بر زمین ماند

این روزها بازار صحبت درخصوص حمایت از فرش داغ شده است و بعد از مدت‌ها برخی از نمایندگان مجلس نیز در راستای حمایت از آن لب به‌سخن گشوده‌اند. عباس مقتدایی، نماینده مردم اصفهان با بیان اینکه متأسفانه در طول سال‌های اخیر به هنرمندان و فعالان عرصه هنر توجه لازم نشده است، اظهار کرد: هنوز می‌بینیم با وجودی که دولت باید در عمل و با رفع مشکل بیمه‌ای این هنرمندان از آنها حمایت کند و باید قانون سختی کار در خصوص بافندگان فرش اعمال شود مشکلات بیمه‌ای بافندگان فرش بر زمین مانده است. نماینده مردم اصفهان با اشاره به اینکه فرش وسیله‌ای ارزشمند، در دسترس‌ و ماندگاراست که در تک‌تک ثانیه‌ها از آن استفاده می‌شود، افزود: فرش دستباف کرامت و جایگاهی دارد زیرا یک بخش از فرش پای در زمین و بخش دیگر به عشق وصل است. مقتدایی با اشاره به عدم ثبات در قیمت مواد اولیه فرش گفت: با توجه به تحریم‌ها در تبادل پول باید هم دولت، هم مجلس و هم فعالان این عرصه تلاش کنند و کاری انجام دهند. وی به ساماندهی بخش‌های دانشگاهی اشاره کرد و افزود: امروز با کمبود بافنده مواجه هستیم و یکی از دلایل آن، عدم فرهنگ‌سازی و بی‌توجهی برنامه‌ریزانی است که باید در طول سالیان گذشته با جدیت و درایت کار می‌کردند. نماینده مردم اصفهان ادامه داد: چرا قالیبافان که دارای درک رویکرد اسلامی هستند و آن را با عمق وجودشان درک و متبلور ساخته‌اند، مورد توجه جدی قرار نمی‌گیرند؟ شاید کمترین خواسته این افراد، گرفتن وام‌های کم‌بهره یا بلاعوض است، وام‌های محدودی که می‌تواند رونق ایجاد کند و چرخ زندگی افراد نیازمند، با فرهنگ و باخلوص را به جریان بیندازد. مقتدایی خاطرنشان کرد: طرح جامع حمایت از تولیدکنندگان صنایع دستی و فرش به مجلس ارائه شده تا پس از تصویب کاستی‌ها را با سرعت و قوت در کوتاه‌ترین زمان جبران کنیم. در انتها باید به این مهم اشاره كرد كه باید دید كه با توجه به حضور مقامات جدید در راس امور شاهد افزایش صادرات فرش دستباف خواهیم بود و همچنین لازم به ذكر است كه در سال گذشته حدود 450 میلیون دلار صادرات فرش داشته‌ایم و براساس پیش‌بینی‌های انجام‌گرفته امید می‌رود تا پایان سال جاری نیز بار دیگر به این میزان صادرات فرش دستباف یعنی 450 میلیون دلار دست یابیم.