سخنان منتشر نشده آیت الله هاشمی در سال 1387

آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوم مهر ماه 1387 در دیدار اعضای ستاد نماز جمعه کشور ضمن بیان دلایل خود برای دفاع نکردن از عملکرد احمدی نژاد از تریبون نماز جمعه تاکید کرد: کار مثبتی در این دولت نمی بینم. کارهایی را که این قدر روی آنها تکیه می کنند، قبول ندارم. شیرازه کشور را به هم ریختند. بعداً خواهید دید که چه اتفاقاتی می‌افتد.

 به گزارش «انتخاب»، متن کامل سخنان منتشر نشده این دیدار به شرح است:

حجت الاسلام والمسلمین سید رضا تقوی: ضمن تشکر از حضرت عالی که با مشکلاتی که هست، فرصتی به خدمتگزاران نماز جمعه در شورای سیاستگذاری دادید تا خدمت برسیم و گزارش کوتاهی از نماز جمعه کشور خدمت‌تان عرض کنیم و حضوراً از حضرت عالی دعوت کنیم تا در نشست سراسری ائمه جمعه شرکت فرمایید.

اطلاعات تان از وضع کشور، در موقعیت های مختلف همیشه خوب بود و الان هم به روز است. ولی فکر می کنم گزارشی که ما از نهاد نماز جمعه داریم، برای حضرت عالی خوشحال کننده باشد. از موقعی که بنده در نهاد نماز جمعه به عنوان مسئوول و مدیر از طرف مقام معظم رهبری نصب شدم، تا الان حدود 8 سال است. یعنی 18 سال در شورا و 8 سال مسئوول این نهاد هستم. روزی که بنده این مسئوولیت را به عهده گرفتم، تعداد ائمه جمعه به مراتب کمتر بود و الان مجموعه ائمه جمعه سراسر کشور حدود 580 امام است که در آینده نه چندان دور انشاءالله به مرز 600 امام خواهیم رسید.

الان هر جمعه این تریبون مردم را در 580 شهر به تقوا توصیه می کند که در فضای فرهنگی کشور اثر گذار است. از زمانی که بنده آمدم، حدود 200 امام جمعه اضافه شد. یعنی شهرهای جدید درخواست امام جمعه کردند که با همکاری دوستان و مسئوولان محلی، نماز جمعه را در آن شهر اقامه کردیم و الان هم حدود 30 تا 40 مورد داریم که باید برای اولین بار نماز را در آن شهر اقامه کنیم. البته باید نیرو گزینش کنیم که مشکلات و تنگناها را عرض می‌کنم.

ائمه جمعه با مشکلات زیادی روبرو هستند. وقتی می خواستیم امام جمعه را در جایی معرفی کنیم، هیچ امکاناتی در آنجا نبود. مثلاً مسجد جامع و یا سالن تربیت بدنی و یا مکان دیگری را در نظر می گرفتیم و نماز جمعه را اقامه وامام جمعه را معرفی می کردیم. در حالی که مصلا نداشتیم و حتّی امام جمعه هم خانه و دفتری در آن شهر نداشت. از زمانی که حضرت عالی مسئوول اجرایی کشوربودید، با لطف حضرت عالی مبلغی را به عنوان وام خودرو در اختیار شورا قرار داده بودند که به صورت وام در اختیار ائمه جمعه می گذاشتیم. دیدیم این مبلغ هم نمی تواند نیازها را برآورده کند. خودروها استهلاک داشت و گاهی هم تصادف می کردند. حتّی بعضی‌ها در پرداخت اقساط وام مشکل داشتند. بعد از آن فکر ‌کردیم و خدمت رهبری هم گزارش دادیم و اجازه گرفتیم کمک های بیشتری از دولت بگیریم. روی این موضوع کار کردیم. در دولت آقای خاتمی حدود یک میلیارد تومان مصوب شد که همه آن اختصاص داده نمی شد. حدود 600 تا 700 میلیون تومان دادند و ما بحث خانه‌ها را شروع کردیم تا خانه های سازمانی داشته باشیم. البته فرصت‌های زیادی را از دست داده بودیم. اگر از دوران قبل این فکر را داشتیم، می توانستیم برای همه ائمه جمعه خانه های سازمانی و دفتر و خودرو فراهم کنیم. بهرحال این کار را شروع کردیم و تا الان 368 دستگاه خانه در شهرهای مختلف منزل و دفتر برای ائمه جمعه به عنوان خانه‌های سازمانی ساختیم تا اگر امام جمعه ای جابجا شده، خانه داشته باشد. مطلب دیگر اینکه این خانه ها لوازم اوّلیه و اثاثیه لازم مثل یخچال، تلویزیون، فرش و کتابخانه کوچک را دارند.

○ حاج آقا ببخشید، دو انتقاد شخصی نسبت به خطبه های روز قدس حضرت عالی دارم.

● بفرمایید.

○ اول اینکه فرمودید: انقلاب ما هم از فلسطین الهام گرفته است. من این را در ذهن خودم مخالف مبانی امام می دانستم. البته سه چهار نفری که اطراف من بودند، همین انتقاد را داشتند. چون فلسطین بعد از انقلاب اسلامی زنده شد و قبل از آن چیزی نبود. البته مبارزینی مثل شهید چمران به صورت فردی آموزشهایی از آنجا گرفتند که الهامات آنها شخصی بود. امّا انقلاب ما از آنجا الهام نگرفت.

● چون شما بعد از ما آمدید، این حرفها را می گویید. وقتی ما شروع کردیم، در ایران زمینه درستی برای مبارزه نبود. فلسطینی ها در سطح جهان میدان دار بودند.

○ الهامات شخصی بود.

● نه شخصی نبود. واقعاً یک مبارزه ضد اسرائیلی و ضد آمریکایی در فلسطین جریان داست. افرادی مثل آقا موسی صدر که از نخبه های حوزه ما بود و به لبنان رفته بود، افتخار می کرد که با عرفات و دوستانش ارتباط دارد. آن موقع آقای عرفات در بیروت زندگی نیمه مخفی داشت. ما را نیمه شبی به طبقه چهارم یک ساختمان برد تا عرفات تجربه اش را برای ما توضیح بدهد. آنها مبارزه واقعی داشتند. البته مظلوم بودند، ولی در جریان یک مبارزه واقعی بودند. از لحاظ مواد مبارزه، موقعی که انقلاب را شروع کردیم، جز کتاب کوچکی که آقای سعیدی با عنوان « خطر جهود » نوشته بود، هیچ مرجعی نداشتیم. این بود که ما به فکر ترجمه کتاب سرگذشت فلسطین افتادیم. این کتاب تاریخ مبارزات فلسطینی ها در طول این سالها بود. وقتی منتشر شد، تبدیل به کتاب درسی نیروهای مبارز شد. آن موقع یعنی بعد از 15 خرداد تا نهضت عمومی معمولاً جلسات 10 نفره‌ای را به طور مرتب داشتیم. این کتاب را یعنی کارهای فلسطینی ها و نحوه مبارزاتشان را به صورت درس می خواندند. خودم وقتی این کتاب را ترجمه می‌کردم، بارها کتاب را کنار می گذاشتم و کمی گریه می کردم تا خودم را برای ادامه کار آماده کنم. چون جریان مبارزه آنها این قدر برای ما آموزنده بود.

لازم نیست که نسبت به شیعه تعصب داشته باشیم. از این جهت که از آنها الهام نگرفتیم، ولی مبارزه آنها حقیقتاً جانانه است. در مقابل قدرتهای استکباری و صهیونیست های پول دار و عرب های بی خاصیت مبارزه را ادامه دادند و ما خیلی چیزها را از آنها یاد گرفتیم. مبارزه را یاد گرفتیم، نه اینکه الهام گرفته باشیم.

○ روی تعبیر حرف داشتم. می توانستید بگویید خیلی چیزها از آنها یاد گرفتیم.

● منظورم مقاومت بود.

○ امام 15 خرداد را مبداء انقلاب قرار داد تا از آن الهام بگیریم. اگر می‌خواستیم به قبل از آن برگردیم، خیلی جاها برای ما الهام بخش بودند.

● مبارزه مقاومت می خواهد که فلسطینی ها مقاومت را به همه دنیا یاد دادند. به مصری ها و اندونزی ها و هر جا که نهضتی برپا شد، یاد دادند.

○ جمله دوم من این است که برد خطبه های شما خیلی زیاد و گسترده است. وقتی مطلبی را درباره تاریخ شهرستانها می فرمایید، برای بعضی ها مشکل ایجاد می‌شود. مثلاً برای آیت الله یثربی رضوان الله تعالی علیه مطالب خوبی فرمودید. الان خانواده ایشان

خصوصاً پسرشان آقا سید محمد در مقابل نماینده ولی فقیه و امام جمعه موضع سرسختانه‌ای دارند. این جملات شما در آنجا برای کارگزاران نظام مثل نماینده ولی فقیه  اثر منفی دارد.

● این را با عنایت گفتم. علتش این است که خانواده یثربی ها، یعنی آن سید علی آقا یثربی، قطبی در کاشان بود که مرجع همه بودند. این خانواده در کاشان حقیقتاً محور است و مردم به آنها علاقه مند هستند. تضعیف اینها اصولاً به مصلحت نظام نیست. خانواده ریشه داری که این همه سابقه دارد و مردم یثربی بزرگ را می‌پرستیدند. البته ایشان برادر او بود. و خیلی فاصله داشتند. بالاخره آن خانواده حوزه علمیه خوبی درست کرد که نمونه بود. کارهای خوبی برای کاشان کردند. همین مسئله شیمیایی را که در قرارگاه مصدوم شده بود، نمی‌گفتند.

○ خانواده‌اش دنبال مسئله بودند که درست شود.

● نکردند. به هر حال با عنایت این مسئله را گفتم. مصلحت امام جمعه جدید ما نیست که مقابله کند.                                                                                          

○ آقا سید محمد خوب حرکت نمی کند.

● آقا شیخ محمد یک فرد است. فکر می کنم که جزو وظایف ماست که از این خانواده استفاده کنیم و تضعیف نکنیم. تضعیف خانواده یثربی چیزی برای امام جمعه جدید اضافه نمی کند.

○ امام جمعه جدید یعنی آقای نمازی هیچ اقدامی علیه آنها نکرد.

○ خیلی تلاش کردیم که مصالحه کنند.

● من آقا شیخ محمد را درست نمی شناسم.

○ گزارش های خوبی از کارهایش نمی رسد.

● چیزهای خوبی شنیدم و به خوبی نمی شناسم.

○ شخص آقای یثربی انسان وارسته ای بودند.

● هم بیت و هم برادر آقای یثربی حقیقتاً حق بزرگی بر کاشان دارند. بحث سید محمد نبود. نباید بگذاریم جایگاه آقای یثربی به خاطر این اختلافات در کاشان ضعیف شود. اگر استوانه ها را در شهرستانها از دست بدهیم، بعداً معلوم نیست دنبال چه کسانی می رویم. بهرحال از تذکرات شما متشکریم.

○ خاصیت کار ایشان همین است که بازرسی می‌کنند.

○ همچنان به شما ارادت داریم.

● از این روحیه تشکر می‌کنم.

○ همان‌گونه که خود حضرت‌عالی فرمودید، خیلی ها درباره عدم اشاره به دولت در خطبه های شما منتقد هستند. امّا از ارکان نظام انتظار این است که نکاتی را که مقام معظم رهبری به عنوان سیاست های کلان در مورد قوای سه گانه مطرح می‌کنند، ائمه جمعه به ویژه در تهران مثبتات را بگویند تا به کلی محو نشود. خود من هم در بسیاری از موارد انتقاد دارم که در هفته دولت در نماز جمعه بودم و مردم تهران هیچ مطلبی از زبان شما درباره هفته دولت نشیندند.

● اشکالات به کارهای دولت را خیلی جدی می بینم.

○ مثبتات را بگویید.

● مثبتاتی نمی بینم. کارهایی را که این قدر روی آنها تکیه می کنند، قبول ندارم. شیرازه کشور را به هم ریختند. بعداً خواهید دید که چه اتفاقاتی می‌افتد. اینکه یک دفعه 30 شورای عالی قانونی مثل شورای عالی پول و اعتبار و غیره را منحل کنند، کار کوچکی نیست. سازمان برنامه را که محور همه چیز است، منحل کردند. الان می‌گویید بودجه ما را نمی دهند. اگر سازمان برنامه بود، اختصاص می‌داد. آنها جای این سازمان نشستند و هر کاری را که دلشان می‌خواهد، می‌کنند.

بانک مرکزی را این گونه فلج کردند. بانکهای کشور را به گونه ای کردند که الان همه آنها ورشکسته هستند. واقعاً اگر الان کسی دقیقاً از بانکها حسابرسی کند، متوجه می‌شود که همه ورشکسته هستند.

همین سیاست خارجی را ببینید. من الان خیلی حرف نمی زنم، ولی خیال می‌کنم داریم مسئله را با شعار حل می کنیم. تا الان چهار قطعنامه علیه ما صادر شد که حذف هر کدام آنها هزینه های زیادی برای کشور دارد. چون آمریکا حق وتو دارد. این گونه نیست که می گویند.

الان با حمایت رهبری و با پول های فراوان و باد آورده نفت کارهای معمولی می‌کنند. امّا پایه کشور واقعاً دارد مضمحل می شود. فکر می‌کنم اگر بعد از ایشان یک دولت حسابی بیاید و بخواهد کشور را اداره کند، مشکلات عجیب و غریبی را به ارث خواهد برد. رهبری مصلحت می دانند که حمایت کنند و من هم علت را می دانم. چون با ایشان صحبت می کنم. اگر ایشان تأیید نکند، باد این دولت را می‌برد. چون باید برای مدتی بماند. اما من که اجرایی هستم و مسایل را می‌دانم، نمی‌خواهم مردم را فریب بدهم. فریب دادن مردم گناه بزرگی است.

به هر حال بحث های خاصی است که مطرح نمی کنم. چون نمی‌خواهم ضد حرف رهبری حرف بزنم. درست هم نمی دانم مطرح کنم. خودم هم فکر می‌کنم این دولت باید دوره خود را تمام کند. ولی برای خودم گناه می دانم که برخلاف عقایدم حرف بزنم. حرفهایی را که در این مدت با همه ضعف خود علیه روحانیت زدند، ببینید.

حتماً در جریان مخالفت مراجع برای حضور زنان در ورزشگاه ها هستید. همین دولتی‌ها می‌گفتند: بگذارید امام زمان بیاید تا گردن این علما را بزند. چگونه می‌توان به علما و مراجع  این حرفها را زد؟ یعنی علما و مراجع همان کسانی هستند که وقتی امام زمان بیاید، آسیاب با خون اینها می گردد. این حرفها در روایات هست.

همین گروهی که اخیراً تحت عنوان گروه پالیزدار و رفقایش در مجلس کشف شدند، خیلی حرف دارند. بروید با دستگاه قضایی صحبت کنید. حقیقتاً دنبال این هستند که پایه روحانیت را بزنند. اینها از اطرافیان آقای داود احمدی نژاد هستند. آبروی همه روحانیت را بردند. مثلاً فرض کنید فلان شخصیت ما مؤسسه‌ای برای معلولین دارد که گفتند دارد اختلاس می کند. برای آقای یزدی هم مسایل مختلفی گفتند. بدنام کردن همه روحانیت یعنی چه؟

ادعاهایی درباره ارتباط با امام زمان می کنند که آدم متعجب می شود. فعلاً باید به خاطر سکوت ما راضی باشند که چیزی نگوییم.

○ همه این حرفهایی را که گفتند، یک هزارم حرفهایی نیست که جبهه مشارکت علیه شما، روحانیت و امام گفتند.

● من در دوره آقای خاتمی در تمام خطبه ها علیه مشارکت و دوستانشان حرف می‌زدم. یکی از حرفهای مهم من این بود که اینها آمده اند به ما درس مردم سالاری بدهند، در حالی که مردم سالاری از انقلاب شروع شد. می گفتم، می‌خواهید اصلاحات کنید، در حالی که اصلاحات در ذات انقلاب است، همیشه می‌گفتم. این اشکال را در آنها هم می دیدم. هیچ وقت ندیدید از دولت آقای خاتمی حمایت کنم.

○ برداشت بیرون این نیست. مردم می گویند شما در آن دوران از آنها حمایت می‌کردید.

● شما دیدید که من از دولت خاتمی حمایت کنم؟

○ من گزارشی را خدمت شما فرستادم که 16 نقطه ضعف را نوشتم.

● یعنی من از دولت آقای خاتمی حمایت کردم؟

○ بله.

● مثلاً

○ حضور ذهن ندارم.

● رهبری حمایت می کردند، ولی من حمایت نمی کردم. همان موقع به رهبری گفتم که اینها مسیر درستی نمی روند.

○ آن مسیر اشتباه تر بود. اینها ضعف دارند، ولی حداقل یک کار مثبت دارند که بتوان گفت.

● اگر بخواهم خوبی ها را بگویم، باید بدی ها را هم در کنارش بگویم.

○ نقد منصفانه بفرمایید که رهبری هم فرمودند.

● نقد از عملکرد اینها آن قدر زیاد است که نمی دانم از کجا بگویم. شما در یک سطح خاص با مسایل برخورد می کنید، ولی ما می دانیم چه اتفاقاتی می‌افتد. سیاست‌هایی را که مجمع نوشته و رهبری تأیید کردند، به کلی مضمحل کردند. البته اسمش را می برند و شعار 20 ساله هم می دهند، ولی واقعاً الان اصل 44 در کجا اجرا می شود؟ آیت الله خامنه ای خیلی جدّی گفتند که می خواهیم از نفت فاصله بگیریم و آرزو می‌کنیم روزی را ببینیم که در آخرین چاههای نفت را ببندیم. در این سه سال به جای اینکه از پول نفت جدا شویم، غرق شدیم. الان جدا کردن کشور از پول نفت آسان نیست.

خدای ناکرده اگر نفت به 50 یا 60 دلار برگردد، هیچ کس نمی تواند کشور را اداره کند. چون آن چنان کشور را به پول نفت معتاد کردند که هیچ درمانی ندارد. این کار درست برخلاف سیاست رهبری است.

خودم متولی و ناظر این سیاست ها هستم و داریم می بینیم که جدا شدیم. بودجه کشور عجیب و غریب شد. مجلس 360 مخاطب بودجه قرار داد که قانون است. ایشان به 36 مخاطب برگرداند. این کار یعنی چه؟ مگر می توان به این آسانی برخلاف قانون عمل کرد؟ بگذارید در روحانیت یک نفر منتقد باشد تا بعدها نگویند این دولت مطلوب روحانیت بود.

○ اگر در خطبه ها انتقادی از دولت مطرح شود، اولّین ذهنیت مخالفت با فرمایش رهبری است.

● بله، نباید بگویم.

○ به هر حال رهبری به هر دلیلی می خواهند این دولت را حفظ کنند.

○ شاید خود رهبری بیشتر از همه انتقاد کرده باشند. ما جمع بندی کردیم و داریم. همین ویژه نامه هفته دولت را که از نگاه رهبری نوشتیم، در کنار 5 خوبی دولت 26 بدی دولت را نوشتیم. بعضی از اشتباهات و بدی ها 3 تا 4 بار تکرار شده است.

● درست است. خود رهبری به من گفتند که می خواستم نصیحت کنم و بدون مقدمه نمی توانستم وارد انتقاد شوم. این مطالب را رهبری در سخنرانی‌ها اظهار می‌کنند. مطالبی را که در جلسات خصوصی به ایشان تذکر می دهد، خیلی فراوان است. بالاخره نباید بگذاریم این دولت از بین برود و فقط رهبری می‌توانند حفظ کنند که حفظ می‌کنند.

○ خیلی استفاده کردیم. انشاءالله موفق باشید.

● خیلی خوش آمدید