محمدجواد ظریف شامگاه شنبه در برنامه گفت وگوی ویژه خبری در شبکه دوم سیما افزود: «کشورهای گروه ۱+۵ در هر توافقی باید متعهد شوند که تحریم ها را بردارند. توافق جامع ایران و ۱+۵ منجر به این می شود که اعضای این گروه که پنج عضو دارای حق وتو در شورای امنیت را تشکیل می دهند، قطعنامه ای را به این شورا ارائه داده و آن را به تصویب برسانند که براساس آن، تحریم ها علیه ایران لغو شود.»
وزیر امور خارجه در باره آخرین وضعیت موضوع هسته ای ایران و ترسیم چشم انداز مذاکرات اظهارداشت: به نظر من، امکان رسیدن به توافق جامع وجود دارد.
وی به برنامه اقدام مشترک ژنو اشاره کرد و گفت: اگر هدف مذاکرات، اثبات این نکته باشد که برنامه هسته ای ایران همواره صلح آمیز بوده است و نه رسیدن به فشارهای اعمالی غرب، به نتیجه خواهیم رسید.
**سازوکار رفع تحریم های شورای امنیت
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره راه حل جامع لغو تحریم ها علیه ایران توضیح داد: این راه حل شامل دو محور است.اول اینکه ایران از انرژی صلح آمیز هسته ای برخوردار باشد و دنیا اطمینان حاصل کند که این برنامه صلح آمیز است.دوم اینکه همه تحریم های شورای امنیت برداشته شود.
ظریف با تشریح ساز و کار لغو تحریم ها گفت: با وجود اینکه تحریم های غرب علیه ایران تنها منحصر به بحث هسته ای نیست و تحریم های غیر هسته ای نیز غیرقانونی است، اما به دلیل اینکه مذاکرات ایران و ۵+۱ تنها در باره موضوع هسته ای است، مذاکرات لغو تحریم هم شامل تحریم های مرتبط با پرونده هسته ای خواهد بود.
وی تصریح کرد: کشورهای ۱+۵ باید متعهد شوند که در هر توافقی تحریم های شورای امنیت را بردارند.
وزیر امورخارجه افزود: در باره تحریم های شورای امنیت، طرف مقابل باید متعهد شود تحریم ها را بردارند. در توافق، مسیر مشخص خواهد شد. توافق باید منجر به مراجعه به شورای امنیت (مانند سازوکار تصویب تحریم ها) شود و کشورهای تحریم کننده با همراهی سایر کشورها، قطعنامه ای را به تصویب برسانند که تحریم ها لغو شود.
ظریف لغو تحریم های خارج از چارچوب شورای امنیت و تحریم های یکجانبه کشورهایی مانند آمریکا را منوط به روش های خود آن دولت ها دانست و گفت: آمریکا از شدت تحریم ها، خود را گرفتار سیستم تار عنکبوتی کرده و ثابت شده که این (رویکرد) غلط است و گویا برای آنها، فهم این واقعیت که دنیا با این روش پیش نمی رود، معضل است.
**فضای ایران هراسی را شکستیم
رییس دستگاه دیپلماسی همچنین با اشاره به اینکه ایران هراسی و شیعه هراسی، خطرناکترین پروژه برای هدف قراردادن ایران در سال های گذشته بود، تصریح کرد: هدف اصلی ما در طول یک سال گذشته، شکستن فضای ناشی از پروژه امنیتی سازی ایران بود.
ظریف افزود: ما تا حدی توانسته ایم این فضاسازی را تغییر بدهیم و آن را خنثی کنیم.
وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری گفت: نرمش قهرمانانه، آمادگی برای گفت وگو ضمن اصرار بر حقوق مردم است. به نظر می رسد طرف مقابل به این برداشت رسیده است که تحریم جواب نمی دهد و نمی شود بین مردم و دولت ایران و مردم و نظام ما جدایی انداخت.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: اکنون چهره امنیتی ترسیم شده از ایران به عنوان کشوری که به دنبال راه حل نیست و نیز، توطئه اتهام زنی به ایران در زمینه برنامه هسته ای فرو ریخته است.
سکاندار سیاست خارجی کشورمان با اشاره به اینکه بیش از آنکه خود تحریم ها موثر باشد، فضای ایجاد شده مهم بود، افزود: بر اساس مذاکراتی که صورت گرفت این فضا شکست. بنابراین، کسی دیگر نمی تواند بگوید ایران به دنبال مذاکره برای مذاکره است.
مسئول دستگاه دیپلماسی کشورمان تصریح کرد:در کشاکش مذاکرات ممکن است شاهد زیاده خواهی ها باشیم اما من فکر می کنم طرف مقابل روز آخر به این نتیجه خواهد رسید که کار را از طریق برد – برد به پیش ببرد.
** راهکار فلسطینیان برای شکایت از رژیم صهیونیستی
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به راهکاری برای ارجاع پرونده رژیم صهیونیستی و پیگیری جنایات آن گفت: این موضوع باید به دیوان بین المللی کیفری ارجاع داده شود که لازمه آن وارد شدن شورای امنیت است. راهکار دیگر این است که دولت فلسطین با عضویت در دیوان، این موضوع را ارجاع دهد و این راهکاری بود که در کمیته فلسطین مطرح شد.
ظریف ادامه داد: در بحث سیاسی این موضوع به بار نشسته است اما در بحث دیگر که موضوع حقوقی قرار دارد، دولت خودگردان فلسطین در حال بررسی برای ارجاع دعوی خود به دیوان است.
**چند بار با وزیر خارجه مصر صحبت کردم
وی با اشاره به رایزنی با مصر برای برداشتن محاصره نوار غزه اظهار داشت: یکی از قوی ترین مصوبات جنبش عدم تعهد در اجلاس تهران این بود که حصر غزه برداشته شود و در این رابطه، همکاران ما به طور مداوم با دولت مصر در تماس بوده اند و من نیز ۳، ۴ بار با وزیر امور خارجه این کشور صحبت کرده ام.
ظریف تاکید کرد: متاسفانه مدت زیادی است هواپیمای حامل کمک های ایران برای غزه به انتظار نشسته است ولی اخیرا مصر اعلام کرد که برای ارسال این کمک ها موافقت خواهد کرد و ما امیدواریم این اتفاق هرچه زود تر صورت گیرد.
**نگاه متوازن، اصالت دارد
رییس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در تشریح نگاه دولت یازدهم به رابطه با کشورهای آفریقایی خاطرنشان کرد: ما فکر می کنیم آفریقا یک زمینه گسترده فرهنگی، سیاسی برایمان دارد و جمهوری اسلامی همواره از مبارزات این کشور ها برای آزادی حمایت کرده و نگاه آرمانی ما همواره درجهت منافع ملی قرار داشته است، چرا که منافع ملی و آرمانی ما در راستای یکدیگر قرار دارد و باید یک نگاه اصیل در جهت تعامل سازنده و دوطرفه داشته باشیم.
وی به عنوان نمونه اشاره کرد که جمهوری اسلامی ایران ارتباطات نفتی خود را با رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی به محض پیروزی انقلاب اسلامی قطع کرد.
ظریف اینگونه نتیجه گرفت: ما امروز به این دلیل در آفریقا موقعیت متمایزی داریم و باید از این امکان استفاده کنیم تا در یک رابطه دوسویه بتوانیم در مجامع بین المللی منافع مشترکی را پیش ببریم.
وی تصریح کرد: ما نگاهی که به کل روابط خارجی داریم نگاهی متوازن است.این نگاه، اصالت دارد چون نگاه های یکطرفه ناشی از نیاز ویژه مقطعی غالبا به بار نمی نشیند.
** خوشحالیم که همسایگان به واقع بینی درباره داعش رسیده اند
وزیر امورخارجه درباره سیاست جمهوری اسلامی ایران در تعامل با غرب آسیا و کشورهای حوزه مدیترانه روابط با این کشورها را دوستانه و برادرانه در راستای همکاری و همفکری برای صلح و ثبات و مقابله با تجاوزات رژیم صهیونیستی دانست؛ سیاستی که «با پیگیری اهداف آرمانی، باعث قدرت ایران شده است.»
وی با اشاره به اینکه سایر کشورها هم تلاش می کنند منافع آرمانی را به منافع محدود در مرزهای جغرافیایی خود خلاصه نکنند، خاطرنشان کرد که دفاع از آرمان ها و تقویت سرمایه های ملی برای همه منطقه مفید است و به این دلیل اصالت دارد.
ظریف با مرور تحولات اخیر منطقه، به آسیب شناسی سیاست خارجی برخی دولتها پرداخت و گفت: برخی ازهمسایگان ما و برخی قدرت های خارجی،حرکت های بدون پایه تروریستی برای اهداف بسیار کوتاه بینانه انجام دادند و ما تذکر می دادیم که این گروه ها (تروریستی) روزی خطری برای کل منطقه و خودشان خواهند بود.
وی افزود: برخی کشورها به جای منافع اصیل به منافع مقطعی و واکنشی روی آوردند و از این ابزارها استفاده می کردند. به همین دلیل، حالا (تروریسم) بلای جان همان کشورها شده است که به آن اذعان می کنند، هر چند با تاخیر.
ظریف اظهار داشت: ما خوشحالیم همه همسایگان به این واقع بینی علیه داعش رسیده اند. آنها دریافته اند که این گروه، تهدیدی بین المللی است و ضرورت دارد به عنوان معضلی بین المللی با آن برخورد شود.
وی خاطرنشان کرد: ما در این زمینه، بارقه های واقع بینی را می بینیم و امیدواریم حرکتی مقطعی برای آرام کردن افکار عمومی نباشد.
** خلیج فارس رگ حیاتی همه ما است
ظریف بااشاره به برنامه دولت یازدهم برای کاهش تنش های منطقه ای و زمینه سازی برای تقویت روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس گفت: ما از ابتدای فعالیت این دولت بر تحکیم روابط حسن همجواری با همگان تاکید کردیم و گفتیم که خلیج فارس رگ حیاتی همه ما است.
وزیرخارجه به اقدامی تاریخی دراین زمینه اشاره کرد و اظهارداشت: ما به دبیرکل سازمان ملل متحد نامه ای درباره ضرورت امنیت دسته جمعی برای کشورهای حوزه خلیج فارس نوشتیم که بر مبنای آن در قطعنامه ۵۹۸ بندی برای امنیت جمعی اضافه شد.
وی با تاکید بر اینکه هیچ کشوری به اندازه کشورهای خلیج فارس از بی ثباتی در منطقه متضرر نخواهد شد، خاطرنشان ساخت: من و همکارانم آماده ایم بر اساس اصل حسن همجواری، برای امنیت و ثبات منطقه با این کشور ها همکاری کنیم.
ظریف هشدار داد: کشورهای نیازمند به انرژی خلیج فارس، هرچند به انرژی نیاز دارند، اما ممکن است بخواهند با اهدافی این منطقه را بی ثبات کنند.
**غرب ناگزیر به کنار آمدن با واقعیت ایران است
رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه افراد عاقل در امریکا و کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده اند که جمهوری اسلامی ایران یک قدرت آرامش خواه در منطقه است، اظهارداشت: آنها می دانند که ارتباط با ایران از راه تعامل خواهد بود.
ظریف تصریح کرد: احساس می کنم کشورهای اروپایی به این واقعیت پی برده اند که راهی جز تعامل سازنده با جمهوری اسلامی وجود ندارد و به این نتیجه رسیده اند که ایران باثبات ترین کشور منطقه است.
وی افزود: اکنون بی اعتباری تصاویر دروغین شیعه هراسی و ایران هراسی ثابت شده است. ایران، یک قدرت آرامش خواه، باثبات و صلح طلب است و بنا بر این ، ناگزیرند با این قدرت تعامل کنند.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه واقعیتی مشابه ایران زیاد نداریم که باید آن را به رسمیت بشناسند، یادآور شد: آمریکایی ها یک دهه بر این توهم بودند که نظم جدید تک قطبی بر محور آمریکا شکل گرفته است، اما این فضاسازی فرو ریخت و امروز هم کشورهای اروپایی و هم کنشگران در ایالات متحده به این نتیجه رسیده اند که چاره ای جز شناسایی جمهوری اسلامی نیست و با این واقعیت باید کنار بیایند.
** آمریکا از دوگانگی در بحث حقوق بشر سودی نمی برد
وزیر امور خارجه درباره معیارهای دوگانه حقوق بشری آمریکا با توجه به اعتراضات اخیر در آن کشور گفت: متاسفانه حقوق بشر را تعدادی از کشورها به عنوان ابزار سیاست خارجی با برخورد دوگانه به کار می گیرند. وی افزود: در این زمینه، کانادا هم هست و ادعای حقوق بشر دارد. برخی هم متاسفانه این ادعاها را باور می کنند. کانادا علیه همه قطعنامه های ضدصهیونیستی رای منفی می دهد اما درباره جمهوری اسلامی، سردمدار حقوق بشر می شود. خود آمریکایی ها هم از این دوگانگی رفتار، نفعی نمی برند. یکی از راه های برخورد با اتخاذ سیاست دوگانه این کشور ها در سازمان حقوق بشر UPA است.
ظریف خاطرنشان کرد: در این سازو کار ( یو پی آ)، همه کشورها از جمله امریکا در باره رفتارهای حقوق بشری خود به صورت دوره ای به سازمان ملل گزارش می دهند و این باعث می شود که بعضی ها نتوانند همواره وضعیت خود را بهتر نشان دهند.
** برنامه سفر به روسیه
ظریف در تشریح برنامه سفر خود و دکتر حسن روحانی رییس جمهوری به روسیه گفت: در آینده نزدیک سفری به روسیه خواهم داشت و با مسئولین روسی در حوزه های مختلفی به گفتگو خواهیم نشست.
وی افزود: مذاکرات من و ریاست جمهوری با رایزنی دوجانبه در موضوعات مختلفی مطرح است. دیداری با مسئولان روسی خواهیم داشت. بعد در نشست سازمان همکاری های شانگهای شرکت خواهیم کرد. موضوع اجلاس کشورهای حوزه دریای خزر که از موضوعات بسیار اهمیت در روابطمان است، نیز مطرح است. علاوه بر آن، در باره گسترش برنامه صلح آمیز هسته ای گفت وگو خواهیم کرد.
وزیر امور خارجه ادامه داد: موضوع سامانه دفاع هوایی اس ۳۰۰ و حوزه های همکاری و اشتراک مساعی دو کشور در منطقه و سطح بین المللی هم هست که ضرورت این نشست های دوره ای را نشان می دهد.
**ایرانیان خارج از کشور، سرمایه های ما هستند
وزیر امور خارجه کشورمان بااشاره به اینکه رییس جمهوری هنوز تصمیم نگرفته است که در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند، اظهارداشت: در اجلاس امسال، موضوع محیط زیست و تغییرات آب و هوا مورد بحث قرارخواهد گرفت و درحاشیه مجمع و داخل آن، مذاکرات هسته ای را خواهیم داشت.
وی افزود: در کنار آن با ایرانیان خارج از کشور که سرمایه های ما هستند، دیدار خواهیم کرد. ایرانیان مقیم آمریکا همواره دلشان برای ایران می تپد و دوست دارند ایران آباد، آزاد و پیشرفته باشد. به همین دلیل، حتما من یا رییس جمهور دیداری با آنها دیدار خواهیم داشت.
ظریف گفت: یکی دیگر از برنامه های سفر نیویورک، دیدار با شکل دهندگان موثر افکار عمومی یعنی اصحاب رسانه است. علاوه بر آن، در مجمع عمومی سازمان ملل، امکان ملافات های دوجانبه با تعدادی از سران که در آن شرکت می کنند، وجود دارد و همه این شرایط، نشست سالانه مجمع را تبدیل به یک فرصت ویژه برای تبادل و رایزنی می کند.
**تغییر باید در جهت توسعه باشد
ظریف همچنین در باره احتمال بروز تغییرات ساختاری در وزارت امور خارجه برای پیشبرد دیپلماسی کشور اظهارداشت: دستگاه دیپلماسی دستگاهی تخصصی است و دستگاههای تخصصی کمتر دستخوش تغییر می شوند.
وی با بیان اینکه در طول ۳۵ سال گذشته چند بار تغییرات در وزارت خارجه رخ داده است، افزود: من مخالف تغییر نیستم مخصوصا برای کاهش حجم و بوروکراسی غیرکارآمد،اما تغییر باید در سیاست ها و فعال کردن وزارت خارجه در جهت توسعه ، یعنی توسعه محور و تسهیل کننده توسعه کشور باشد.
البته ما ایرانیان هم امیدواریم که دنیای آزاد واقعیات واقعی مردم ایران را درک کرده و با هیچ مصلحتی آن را کنار نگذارند.