ایران از 1+5 ناراضی است

فرارو- مشاور وزیر خارجه با تاکید بر اینکه ایران از عدم پایبندی گروه 1+5 به توافقات قبلی و طرح مطالبات حداکثری ناراضی است گفت: توافق جامع و نهایی یک توافقی است که بر پایه تفاهم دو طرفه شکل خواهد گرفت تا زمانی که دو طرف به تفاهمات گذشته پایبند نباشد نمی توان به دستیابی به توافق جامع امیدوار بود.

علی خرم، استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو با بیان این مطلب درباره تاثیر تازه ترین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی و طرح انتقادات نسبت به عدم پاسخگویی ایران به برخی سوالات باقی مانده گفت: قبل از اینکه غربی ها و رسانه های وابسته، به پایبند نبودن ایران به تعهدات گذشته انتقاد و کشورمان را متعهد به عدم همکاری کنند - در حالی که این اتهام هم بی مورد است چرا که ایران حداقل در دولت روحانی بیشترین همکاری هسته ای را چه با آژانس و چه با گروه 1+5 داشته است – باید با این سوال پاسخ داده دهند که طرف مقابل آیا به تعهدات خود عمل کرده است؟

وی افزود: برای دستیابی به توافق جامع و نهایی برپایه توافق مقدمانی در ژنو3 موسوم به برنامه اقدام مشترک، ضروری است که یک تفاهم دو جانبه شکل بگیرد و هر دو طرف به این تفاهم پایبند باشند.

خرم ادامه داد: آنچه که مشهود است جمهوری اسلامی ایران از برخی رویکردهای تعدادی از کشورهای عضو گروه 1+5 ناراضی است و این برداشت ایجاد شده که طرف مقابل به خصوص پس از وین6 با طرح مواضع حداکثری و عدم پایبندی به تفاهمات گذشته به تعهدات خود پایبند نیست.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در عین حال برای ایران در این شرایط قطعا این سوال ایجاد می شود که طرف مقابل وقتی با طرح مواضع حداکثری و تاکید بر رویکرد سابق خود یعنی اعمال فشار بر کشورمان از طریق تحریم ها به واسطه به روز کردن فهرست تحریم های سابق در دستیابی به توافق برد- برد صادق نیست چه لزومی دارد که همچنان صادقانه به تفاهم گذشته پایبند باشد.

وی تاکید کرد: حاصل کلام اینکه برداشت من این است که آنچه از وین 6 به بعد پیش آمد با طرح مواضع حداکثری و به روز شدن برخی تحریم های گذشته ناخشنودی ایران را به وجود آورد که این ناخشنودی در روند همکاری ایران و آژانس نمود پیدا کرد.

مشاور وزیر خارجه در ادامه گفت: بر همین اساس از 5 اقدامی که قرار بود ایران بر اساس توافق با آژانس تا 3 شهریور انجام دهد، تنها 3 اقدام را انجام داد تا شاید این رویکرد تلنگری برای غربی ها باشد که هر نوع توافقی باید بر اساس تفاهم دو طرفه باشد.

وی افزود: مذاکراتی که هم اکنون میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 به صورت دو جانبه یعنی میان ایران و آمریکا یا ایران و اتحادیه اروپا و یا دیداری که هفته جاری میان ایران و سه کشور اروپایی برگزار می شود هم در راستای رفع سو تفاهمات است تا فضایی که ایجاد شده است را تا پیش از مذاکرات نیویورک تعدیل و بهبود ببخشند.

این استاد دانشگاه درباره اینکه آیا به سرانجام نرسیدن پرونده همکاری های ایران و آژانس تا پیش از نشست نیویورک می تواند روی روند مذاکرات دستیابی به توافق جامع تاثیر بگذار گفت: بله قطعا پرونده همکاری های ایران و آژانس روی مذاکرات سیاسی ایران و گروه 1+5 تاثیر گذار است و می تواند به نوعی مسیر این مذاکرات را تا حدود زیادی هدایت کند.

خرم افزود: اما اقدام یک طرفه ایران برای جلوگیری از تاثیرگذاری مسائل مختلف بر روند مذاکرات دستیابی به توافق جامع کافی نیست بر همین اساس به نظر می رسد که در مذاکرات دو جانبه تا پیش از نشست نیویورک این موضوع مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت که یک راه حل مرضی الطرفین برای جلوگیری از انحراف روند مذاکرات دستیابی به توافق جامع پیدا شود.

وی تصریح کرد: این راه حل باید به گونه ای باشد که جمهوری اسلامی ایران به این باور برسد که تعهدی که قرار است بر پایه توافق جامع به طرف مقابل بدهد ما به ازای متناسب و همسانی خواهد داشت و دو طرف به یک میزان به تفاهمات پایبند خواهند بود.

خرم در ادامه در پاسخ به این سوال که به نظر می رسد «پارچین» هنوز یکی از مهمترین موضوعات مورد مناقشه میان ایران و آژانس است، با توجه به سخنان چندی پیش سردار دهقان، وزیر دفاع مبنی بر اینکه به بازرسان آژانس این اجازه را نخواهیم داد که از پارچین بازدید کنند، چه راهکاری برای حل و فصل این اختلاف به منظور تسهیل دستیابی ایران و گروه 1+5 به توافق جامع و نهایی وجود دارد گفت: اگر قرار شد که شفاف سازی در راستای جلب اعتماد گروه 1+5 در دستور کار قرار گیرد باید شفاف سازی همه جانبه باشد.

مشاور وزیر خارجه افزود: در چارچوب توافق جامع و نهایی، ایران شفاف سازی در برنامه هسته ای خود را به طور کامل و با اجرای پروتکل الحاقی در دستور کار قرار خواهد داد تا بر پایه آن بازرسان آژانس به صورت سرزده حتی از مکان های اعلام شده و یا نشده از سوی ایران بازدید داشته باشند.

وی در خاتمه گفت: اما قبل از آن باید میان ایران و گروه 1+5 یک نوع اعتمادسازی جدی شکل بگیرد و به خصوص این اعتماد برای ایران ایجاد شود که در صورت اجرای پروتکل الحاقی چه مابه ازای را دریافت خواهد کرد. اگر این اعتماد جلب شد حل اختلافاتی از این دست نیز اجتناب ناپذیر بوده و ایران ناچار است در راستای رفع ابهام در همه زمینه های برنامه هسته ای خود از جمله فعالیت های احتمالی در پارچین اقدام کند.