از واشنگتن تا رياض همه منتظر سياست هاي تهران هستند؛ آغاز دوراني تازه در روابط ديپلماتيک ايران

دیپلماسی ایرانی: بي شک تهديدها و مشکلاتي که داعش براي امنيت منطقه به وجود آورده عاملي اساسي در همکاري ضمني تهران با واشنگتن و همچنين گشايش باب تازه اي در روابط ايران با عربستان محسوب مي شود.

بعد از کنار رفتن نوري مالکي از سمت نخست وزيري عراق، احساس خطر جمهوري اسلامي ايران از خطر "دولت اسلامي" بر مصالح و امنيتش بيشتر شد. و هنگامي که در برابر حملات هوايي امريکا به پايگاه جهادي هاي داعش در داخل عراق حمله شد، ايران سکوت اختيار کرد که اين مساله احتمال اتخاذ سياست جديدي از سوي ايران در قبال عراق و به همراه آن انتظارها به نزديکي مواضع جامعه جهاني به مواضع ايران در قبال حکومت سوريه را نيز افزايش داد.

خيلي زود به صراحت گفته شد که انتظار مي رود تهران به جمع ائتلاف بين المللي عليه "دولت اسلامي" بپيوندد. دلايل بسياري وجود دارد که نشان مي دهد تفاهم ضمني ميان ايران با امريکا در برابر اين دشمن مشترک حاصل شده است. به روي زمين مثلا، ناظران مي گويند که شکست محاصره شهر ترکمن نشين شيعي آمرلي بدون کمک گروه هاي شبه نظامي شيعي يا آن چه اين روزها نيروهاي داوطلب آموزش ديده توسط ايران گفته مي شود، ممکن نبود. اين عمليات بزرگترين دستاورد در حمله معکوس به مواضع داعش که بخش گسترده اي از مرکز و شمال عراق را به تصرف خود در آورده است، محسوب مي شود. براي همين ايران به شهادت مسعود بارزاني، رئيس اقليم کردستان عراق نخستين کشوري بود که به کردستان بعد از سقوط موصل سلاح فرستاد. اين نشان مي دهد که تبديل شدن ايران به هم پيماني براي واشنگتن که تلاش مي کند از اربيل در برابر خطر جهادي هاي داعشي دفاع مي کند، گريزناپذير است.

در کنار همه اينها، کاملا روشن است که تهران با حمله هوايي امريکا به مواضع گروه هاي تندرو در عراق به طور ضمني موافقت کرده است.

بر کسي پوشيده نيست که ايران بعد از حمله داعش به عراق در بخشي از سياست خود در قبال عراق تجديد نظر کرده و آن را تعديل کرده است.

از سويي چندان هم بعيد نيست که اين تغيير سياست بر گشايش روابط در برابر عربستان، دشمن منطقه اي ايران نيز اثر گذاشته باشد. به رغم اين که دو طرف عربستاني و ايراني چيزي از جزئيات ديدار حسين امير عبداللهيان، معاون وزير امور خارجه ايران با امير سعود الفيصل، وزير امور خارجه عربستان نگفته اند، اما نشانه ها حاکي از آن است که اين ديدار تنها يک ديدار تشريفاتي نبوده، خصوصا که زمان انجام آن مسائل مهمي را يادآور مي شود. شايد بارزترين آن رفتن سفير ايران به رياض، حسين صادقي باشد که پيش از اين در سال هاي 1997 تا 2005 سفير ايران در عربستان بود. يعني در زمان رياست جمهوري محمد خاتمي، رئيس جمهور اصلاح طلب ايران که به اعتقاد بسياري عصر طلايي روابط ايران و عربستان محسوب مي شود.

روحاني براي اولين بار در ژوئن 2013 درباره گسترش روابط با عربستان صحبت کرده بود و تصميم به اعزام صادقي به اين کشور گرفته بود. اما اين تصميم تا ماه اگوست گذشته عملي نشد تا اين که در اين تاريخ وي رسما سفير جمهوري اسلامي ايران در عربستان شد. از جانب ايران بازگشت صادقي به معناي پايان دوران تخريب شده روابط ايران و عربستان در زمان رياست جمهوري محمود احمدي نژاد است.

بي شک تهديدها و مشکلاتي که داعش براي امنيت منطقه به وجود آورده عاملي اساسي در همکاري ضمني تهران با واشنگتن و همچنين گشايش باب تازه اي در روابط ايران با عربستان محسوب مي شود. اما همکاري ايران با رياض و واشنگتن در چارچوب عمليات جهادي خالي از عواقب، چه بسا عواقب بزرگ نيز نخواهد بود. از سوريه تا يمن و بحرين و از آن جا تا لبنان و قضيه فلسطيني در تمامي هميه اينها تهران در برابر رياض و واشنگتن ايستاده و البته دامنه آن به بسياري از کشورهاي ديگر جهان نيز رسيده است.

منبع: النهار