یکی از موضوعات لایحه «خروج از رکود» که دولت یازدهم به مجلس تقدیم کرده، تسویه بدهی دولت به بانکها از طریق «تسعیر» نرخ ارز است.
به گزارش «تابناک»، دولت یازدهم در ماده ۲۴ لایحه خروج از رکود پیشبینی کرده است، پرداخت بدهی ۴۰هزارمیلیاردتومانی بانکها به دولت از محل «تسعیر» ارز پرداخت شود؛ مادهای که برخی از کارشناسان بر این باورند که همان راه دولت احمدینژاد در تسویه بدهیهای بانکی است.
دولت دهم در آخرین سال فعالیت خود، تلاش کرد با همین روش، بدهی ۷۴هزار میلیارد تومانی خود به شبکه بانکی و شرکتهای دولتی را به صفر برساند. حال دولت یازدهم در لایحه خروج از تورم خود پیشنهاد داده که ۴۰هزارمیلیاردتومان از بدهی خود به بانکها را از طریق مابهالتفاوت نرخ ارز بپردازد؟!
ولی دولت یازدهم در لایحه خود به مجلس پیشنهاد داده، تا آنچه در دولت گذشته ممنوع شد، این بار قانونی اعلام شود. با این حساب آنچه در این لایحه بر آن تأکید شده، اینکه دولت از محل تفاوت ارز، میتواند بدهی خود به بانکهای دولتی را بپردازد.
در همین زمینه بانک مرکزی چندی پیش در پاسخ به منتقدان این بند از لایحه خروج از رکود بیانیه ای صادر کرد. بانک مرکزی در این بیانیه اشاره می کند که « بر خلاف مطالب مطرح شده از سوی برخی منتقدان ماده 24 و القاء کنندگان اشتباه بودن تصمیم مجلس محترم شورای اسلامی در سال گذشته و پی بردن دولت یازدهم به خطای پیشآمده در لغو بند (ب) ماده 26 قانون پولی و بانکی کشور، رویکرد دولت یازدهم در این زمینه به هیچ عنوان نقض ماده واحده «قانون نحوه محاسبه و اعمال تسعیر داراییها و بدهیهای ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» و رجعت به بند (ب) ماده 26 قانون پولی و بانکی و ایجاد مجدد زمینه رفتار غیر منضبطانه پولی و مالی دولتها و پاک کردن آثار آن از طریق افزایش نرخ ارز و تضعیف ارزش پول ملی نیست.»
اما پرسش اصلی این است که آیا این اقدام دولت یازدهم، ادامه رویه دولت دهم در تسویه بدهیهاست یا با آن فرق دارد؟ در همین زمینه دکتر جمشید پژویان استاد دانشگاه و رئیس سابق شورای رقابت در گفت و گو با تابناک به بررسی این اقدام دولت و همچنین ارزیابی عملکرد اقتصادی دولت یازدهم در یک سال اخیر پرداخته است.
الان دولت یازدهم نیز در بند 24 لایحه خروج از رکود بحثی را مطرح کرده است که منتقدان مطرح می کنند؛ این همان اقدام دولت قبل برای پرداخت بدهی با نام تسعیر نرخ ارز است. نظر شما چیست؟
چیزی که گفته می شود این است که این سیاست دولت، عینا همان چیزی است که در دولت قبل انجام شده است. یعنی وقتی که ارز قیمتش بالا می رود؛ دولت می آید و بدهی های خود را به بانک مرکزی و بانک های دیگر از طریق مابه تفاوت قیمت پرداخت می کند. این اقدام دولت ها بابت این است که یک بالانسی را به وجود بیاورد که پایه پولی افزایش پیدا نکند.
البته این کار باید تحت فرمول مناسبی باشد. یعنی به جایی برسد که تا آنجایی که می شود بدهی ها تهاتر پیدا کند. چون بعضی از این بانک ها از دولت طلبکارند و به بانک مرکزی بدهکارند یا بالعکس. دولت باید این موضوع را در نظر داشته باشد که به طور مناسبی مابه التفاوت را به بانک ها پرداخت کند. به صورتی که هیچگونه انتقالی به پایه پولی به وجود نیاید.
عده ای مطرح می کنند که این اقدام دولت همان کاری است که دولت قبل انجام داد و در آن زمان تعداد زیادی از این کار دولت انتقاد کردند؟ نظر شما در این مورد چیست؟
این موضوع کاملا درست است. اما همه دولت ها این کار را انجام می دادند و هر دولتی هم دولت قبل را مورد نقد قرار می دهد. دولت ها جدید کارهایی را که از دولت قبل انتقاد می کردند، اکثرا خودشان انجام می دهند. جالب اینکه دولت های بعدی همان اقدامات اشتباه دولت قبل را که خودشان منتقد آن بودند را تکرار و ادامه می دهند. مثلا یک طرح خود اشتغالی را مطرح می کند و آن یکی می آید بر آن اسم دیگری مانند طرح ضربتی اشتغال می گذارد. در صورتی که هر دوی اینها غلط و اشتباه می باشند. یا طرح های زود بازده در دولت قبل که در این دولت به نوعی دیگر پی گیری می شود. در حالی که این طرح ها هیچ نقشی در اشتغال ندارند و نداشته اند. ولی همه این دولت ها میلیاردها منابع این ملت بیچاره را از طریق سیاست های اشتباه از بین بردند. حالا هم یک سیاست درستی که در دولت قبل بکار برده است، این دولت بکار می برد. یعنی برای کنترل این تورم و پایه پولی، دولت مجبور شده است این کار دولت قبل را ادامه دهد.
حرفی که وزیر اقتصاد دولت قبل آقای حسینی گفته است؛ که این اقدام دولت جدید همان اقدام دولت قبل است کاملا حرف درستی است.
ایا اقدام دولت در پرداخت بدهی ها از روش تسعیر می تواند تورم را کاهش دهد؟
این اقدام شاید بتواند جلوی افزایش تورم را بگیرد. در واقع قیمت ها را کاهش نمی دهد بلکه نمی گذارد قیمت ها افزایش پیدا کند.
ارزیابی شما از عملکرد دولت یازدهم در بخش اقتصاد چیست. در واقع انتقاد شما به عملکرد اقتصادی این دولت چیست؟
انتقاد من از وضعیت اقتصادی دولت جدید این است، که انتقادهای بسیار زیاد از دولت قبل را که دیگر برای مردم خسته کنند شده را تمام کند. کسی نمی گوید دولت قبل هرگز اشتباهی نداشته است. همانطوری که این دولت هم اشتباه خواهد داشت و همینطور که همه دولت ها اشتباه داشتند. فکر می کنم ما بهتر است که از اشتباهات دولت های قبل یک درسی بگیریم. بهتر است، تعدادی اقتصاد دان را بدون توجه به جهت های سیاسی به کار بگیریم. البته امیدوارم اقتصاددان ها هم به عنوان یک کارشناس، کارشان را انجام دهند. مثل یک پزشک که برایش فرق نمی کند بیمار وی چه کسی است. اقتصاد دان ها هم باید همینگونه باشند و کاری نداشته باشد چه کسی در مصدر قدرت است، بلکه فقط نظرات کارشناسی خود را بگوید. در این مملکت حرف زدن خیلی ساده است و هزینه ندارد. بر هیمن اساس انتقادهای ما بیشتر احساسی است تا علمی و تخصصی.
آقای دکتر در حوزه رسانه شما را بیشتر به عنوان یک منتقد سیاست های اقتصادی دولت می شناسد. دلیل این امر چیست؟
من از زمان دولت آقای موسوی تا به الان به دولتها مشورت داده ام و در عین حال انتقاد نیز کرده ام. چون سیاست های اقتصادی کشور در دولت های مختلف اکثرا غلط بود من همیشه انتقاد کرده ام. دولت قبل نیز سیاست های غلط زیادی داشت و من هم انتقاد کردم. من از سیاست هدفمندی دولت قبل در ابتدا حمایت کردم. ولی وقتی دولت راه را اشتباه رفت، بنابراین اولین کسی بودم که انتقاد کردم. هدفمندی سیاستی بود که ما سال ها بود می گفتیم باید انجام شود. ولی هیچ دولتی جرات نمی کرد انجام دهد. وقتی دولت قبل این کار را انجام داد، من حمایت کردم. ما باید به این فرهنگ برسیم که اگر کسی منتقد بود، باید حرف خود را منهای وزن سیاسی و جناح ها بزند و هیچکس هم از انتقاد بدش نیاید، بلکه استقبال نیز بکند.
اقای دکتر عده ای مطرح می کنند. شما یکی از مدافعین طرح هدفمندی بوده اید. در حالی که امروز منتقد آن هستید. این تناقض را چگونه می بینیند؟
اقدامات برخی از دوستان در انتقاد از بعضی از عملکردهای دولت قبل و فعلی سیاسی است. مگر مجلس در ابتدا از طرح هدفمندی مرتب انتقاد نمی کردند. خودشان به این نتیجه رسیدند که اصلاح نسبی قیمت ها تحت عنوان هدفمندی یارانه ها ضروری است و نیاز اقتصاد ایران است. مردم به اشتباه فکر می کنند، قیمت ها به خاطر هدفمندی افزایش پیدا کرده است. این ها می آیند از موضوع اقتصاد، استفاده سیاسی می کنند. در صورتی که همان آنها می دانند هدفمندی نقشی را در افزایش قیمت ها نداشت، بلکه تحریم و سوء مدیریت باعث شد که قیمت ها افزایش پیدا کند و خارج از اختیار دولت و مسائل اقتصادی بود. این انتقادها کارایی سیاسی دارند. ولی مردم امیدوارند که رفتار اقتصادی و سیاست گذاری اقتصادی علمی باشد و نه سیاسی .
ارزیابی شما از عملکرد دولت در این یک سال اخیر چیست؟
به نظر من دولت سعی می کند ولی همان اشتباه به خصوص دولت های قبل تر را انجام می دهد. دولت همه توجه خود را روی متغییر کلان قرار داده است. من بارها گفته ام که مشکلات اقتصادی ما ساختاری و قیمت های نسبی است. این ها مشکلات اصلی اقتصادی ایران است. تا این ها حل نشود کشور ما رشدی را نخواهد داشت و مشکلات 40 یا 50 ساله اقتصاد حل نخواهد شد.
متن کامل گفت و گو را اینجا بخوانید.
نظرات کاربران
ارسال نظر
نظرات بینندگان
اخبار روز
خبرنامه
نظرسنجی
به نظر شما دولت چهاردهم باید کدام یک از موارد زیر را در اولویت کاری خود قرار دهد.
مردم فقط بازیچه دولت مردها شدن !!
سفرهای استانی با این تفاوت که خیلی کمتر میرن
تسعیر ارز و تسویه بدهی که هیچ تفاوتی هم نداره ولی برا دولت قبل بد بود برا اینا خوبه !!!!!
و خیلی نکات که کم کم آشکارتر خواهید دید
نفس انجام سفرهای استانی بسیار هم خوبه. ولی مشکل دولت قبل این بود که حجم زیادی سفر انجام شد به همراه انبوهی از مصوبات که قریب به اتفاق اون مصوبات قابلیت اجرایی نداشت یا اگر داشت اجرا نکردن.
در مورد تسویه بدهی فرق دولت روحانی با دولت قبل اینه که دولت قبل بدهی ها رو از راه واگذاری بنگاهها تسویه میکرد و خوشحال هم بود. ولی اینکار اشتباهه و به دامن زدن فساد و قانون گریزی و رانت کمک میکنه. در حالی که دولت فعلی سعی میکنه بدهیها رو بصورت نقدی یا اعتباری تسویه کنه.
موارد دیگه رو هم بگو تا من جواب بدم.
در مورد کالاها دیگه اظهر من اشمس شد که کیا تو واردات و خریدها دست داشتن و چه سودهایی که نبردن و الانم که داره میده سبد کالا را ؟؟؟؟؟ قرارنیست خریدهای دولت قبلی تموم بشه انگار !!!!!! ضمن اینکه تو کاسه داغتر از آش نشو عزیزم...خود حسن اومد از مردم عذرخواهی کرد بابت سبد کالا و هزاران ایراد و کلی تلفات جانی که داد !!!!!
در مورد بدهی چشماتو باز کن همین چندوقت پیش تسویه بدهیها با تسعیر داراییهای ارزی بانک مرکزی انجام شد و قانونی اعلام شد...دقیقا همون کاریکه وقتی دولت قبل انجام داد همین مسئولان فعلی دولت و بانک مرکزی بزرگترین منتقدش بودن !!!!!!
بقیه کاراش تقلید نیست.... کاملا اشتباهه ... انشالله خواهید دید که منت کشیدن کدخدا جز ضرر برای ملت نخواهد داشت و روحانی هم نمیتونه از خطوط قرمزی که احمدینژاد تو ذهن مردم ترسیم کرده کوتاه بیاد بنابراین مذاکراتی که یک و نیم سال هست تمام اقتصاد و کشور را معطل نتیجه گرفتن از اون کردن هم شکست خواهد خورد و حسن خان میماند و حوضش
عزیز من کدوم اصلاح ساختار؟
مردم رو محتاج یارانه کردن و آزاد کردن قیمتها و در عین حال تولید رو به حال خود رها کردن و نپرداختن سهم تولید اصلاح ساختاره؟
پرداختن به اجرای اصل 44 خیلی به جا بود. ولی در نهایت چه کسی برنده خصوصی سازی شد؟ مردم؟ یا دوستان شبه دولتی؟ حداقل قبلا این بنگاهها دست دولت بود و نظارت هرچند ضعیفی روی اونها داشت. ولی الان ....
تعطیل کردن بالاترین نهاد راهبردی اقتصادی سازمان برنامه و بودجه با همین بهانه اصلاح ساختارها انجام شد. نتیجه اون چی بود؟ این که دولت هیچ ناظر و کارشناسی برای تصمیمات خودش باقی نگذاشت تا اشتباهات احتمالی رو گوشزد کنه و در مواقع لزوم سد راه تندرویها و کج رویهای دولت باشه. این اسمش اصلاح ساختاره؟
حرفهای از این دست زیاده. دولت احمدی نژاد سودای بازگشت به قدرت داره هیچ مانعی نیست. فقط ابتدا جهت روشن شدن افکار مردم و کارشناسان جوابگوی تصمیمات گرفته شده خودش باشه. بیان توضیح بدن چرا و در چه شرایطی این حجم از اشتباهات انجام گرفته.
طبیعیه که اگر جوابها منطقی بود مردم خود بخود میشن طرفدار احمدی نژاد و نیاز به خرج برای تبلیغ هم نیست.
هرچند منطق احمدی نژادی رو بارها در مجلس شاهد بودیم.
همینایی که گفتی ..همینا نکته است...بحث ماهم سر همین مسائله... میگی مردم را گدای یارانه کردن و قیمتها را آزاد کردن و سهم تولید را ندادن تا خابید ؟؟؟؟؟
ج : یارانه پول نفته که به نظر ما مدیریت دولتی اون در 80 سال گذشته جز فساد و عقب ماندگی چیز دیگه نداشته و بنظر ما مردم خودشون بهتر میتونن مدیریتش کنن... اگه ما نفت و گاز نداشتیم همونم نمیدادیم مثل ترکیه ... از آزادسازی حرف نزن که هیچ عقل سلیمی با آزادسازی قیمتها و اقتصاد آزاد مخالف نیست..اگه واقعا مخالفی خیلی از اقتصاد قرن 21 عقبی واقعا ... در مورد سهم تولید .... واقعیت اینه که تولید سهمی نداره از یارانه. اونی که میگه سهم تولید را ندادن و داد و بیداد راه میندازه اونه که تو فضای آزاد رقابتی نمیتونه بنگاه اقتصادیش را که با هزارن وام بلاعوض و دلار 7 تومنی و واردات با مجوزهای خاص و هزاران دوز و کلک دیگه که راه انداخته، نمیتونه بنگاه را مدیریت کنه و سودش از استفاده از مواد و انرژی یارانه ای بوده و با قطع اون نونش سنگ شده .... تولیدی که صرفه اقتصادی نداره و با زور یارانه سرپاست همون بهتر که تعطیل بشه... اصلاح ساختار که میگم درک نمیکنی همینه... یعنی توی ساختار ما بنگاههایی رشد کرده اند که بر اساس هزینه منفعت اقتصادی و فاکتورهای بازار اصلا نباید ایجاد میشدن.... یا نمایندگان مجلس با دعوا براشون بودجه گرفتن بدون در نظر گرفتن شرایط اقتصادی محیط و یا به 4 تا مثل خودشون دلار 7 تومنی دادن رفته کارخونه زده... کی آدم هم توشون کار میکنه که با تعطیلی اونا آدمها هم بیکار میشن... و کلی هزینه از بین میره و کلی زیان به اقتصاد میخوره...ولی بازم اگه چشماتو خوب باز کنی میبینی ضرر را دولتی نزده که قیمتها را آزاد کرده..بلکه اونی ضرر زده که بدون مطالعه و کیلویی اومده همه جا یه کارخونه و یه بنگاه تولیدی زده... اگه بنا باشه اونم تفاوت افزایش نرخها را نقدی بگیره بعدش چه فرقی با قبل داره ؟؟ چقدر بهره وری افزایش پیدا میکنه؟ چقدر تلاش میکنه که فروش بهترو موثرتری داشته باشه.... بله اقتصاد آزاد قبلش ذهن آزاد میخاد که مخالفین دولت قبل متاسفانه از اون بهره ای نبرده اند...
ساختار یعنی سیستم بانکی.... نیازی نیست از معایب این سیستم بگم که همه آگاهید... سیستمی که از اول انقلاب و توی 3 دولت به شدت ازش حمایت شد و تبدیل به یه اژدهای هفت سر شده که امروز تمام قسمتهای اقتصاد را وابسته به خودش کرده و ترمز همه چیز را کشیده .... و قطعا این سیستم را احمدینژاد خلق نکرد!!!!!!سیستم بانکی فاسد که ظرفیت 3000 میلیاردی داره محصول دوره احمدینژاد نبود.... حتی تعدیل سیستم بانکی هم کار بسیار سختیه کما اینکه الانم موندن توش چطوری درستش کنن...
ساختار یعنی راههای ارتباطی که یه چرخ کوچولو تو ایران بزنید و تاریخ ساخت راههایی را که توشون میرید را بپرسید میبینید چقدرش را احمدینژاد ساخته و چقدرش را بقیه(قضاوتشم با خودتون)...
ساختار یعنی زیرساختهای بهداشتی ... بازم برید توی همین کشور یه چرخی بزنید ببینید توی شهرستانها چند تا بیمارستان با فول امکانات ساخت و نیاز پزشکی مردم به سخت افزارهای بهداشتی را برآورده کرده ...
البته حرف حق توی گوش انسانهای حقیقت جو میره ... البته که همه اینها را منکر میشید و با حرفهایی که خودتونم قبول تدارید به نقد خادم ملت میرید .... زمستان میگذره و روسیاهیش به ذغال خواهد ماند... امیدوارم دفاع قابلی در پیشگاه الهی درمقابل این همه هجمه به دولت خدمتگذار داشته باشید