غربی‌ها روسیه را «خرس رام‌شده» می‌خواهند
پوتین همچنين اضافه كرد كه روسیه با شرکای ایرانی برای حل مساله هستهای ایران همکاری می‌کند. رئیس‌جمهور روسیه که در دهمین کنفرانس مطبوعاتی سالانه سخنرانی می‌کرد، افزود: «برای توسعه روابط و همکاری‌ها با ایران تلاش میکنیم و توافق هستهای سبب تقویت همکاری‌ها خواهد شد.» به گزارش «ایرنا»، پوتین روز پنج‌شنبه در کنفرانس مطبوعاتی بزرگ در مسکو به سوال رجب صفراف رئیس مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه که علت سطح پایین مبادلات تجاری میان ایران و روسیه را جویا شد، توضیح داد: «حجم مبادلات بازرگانی میان روسیه و ایران در سال گذشته کاهش یافت و این مساله به‌طور عمده به دلایل شرایط بین‌المللی بود.» او همچنین از تلاش برای توسعه حجم مبادلات بازرگانی با ایران و تنوع‌سازی ساختار آن خبر داد و گفت در این خصوص هیچ مانعی برای توسعه روابط روسیه و ایران وجود ندارد. پوتین افزود: «در حال حاضر با ایران در عرصههای مهمی همچون ماشین‌سازی و هواپیماسازی همکاری میکنیم و درصدد گسترش روابط با این کشور هستیم.» در ادامه این سخنرانی رئیس‌جمهور روسیه گفت که سفرش به ایران امکان‌پذیر است و در صورت نیاز از کانالهای دیپلماتیک بررسی می‌شود.
پايان 13 ساعت مذاكرات ايران و آمريكا
مذاکرات سه روزه ژنو که اواخر هفته گذشته پایان یافت، اولین دور گفت‌وگوها بین ایران و گروه 1+5 پس از تمدید توافق برنامه مشترک اقدام برای هفت ماه دیگر بود. مذاکراتی که میتوان آن را شروعی برای دستیابی به چارچوب‌های یک توافق کلی درباره برنامه هستهای ایران دانست. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که طی همین نشست نتایجی ملموس به‌دست آید و باید منتظر ماند تا طی مذاکرات بعدی مشخص شود که آیا دیپلمات‌ها می‌توانند تا ماه مارس (اواسط اسفند) به هدف اعلام شده یعنی تعیین چارچوب کلی توافق دست یابند یا باید چاره‌ای دیگر بیندیشند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، در پایان این دور از مذاکرات سید عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه ایران، تنها به اعلام زمان دور بعدی مذاکرات که در سطح معاونان برگزار خواهد شد، بسنده کرد. عراقچی گفت: «دور بعدی گفت‌وگوها ماه آینده در سطح معاونان برگزار می‌شود.»
معاونان وزیران خارجه ایران و آمریکا، ١٣ ساعت به صورت دوجانبه با یکدیگر مذاکره کردند. همزمان نیز کارشناسان دو طرف با یکدیگر مذاکرات دوجانبه داشتند.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، هم تنها دیپلمات گروه 1+5 بود که درباره این گفت‌وگوها گفت: «مذاکرات امیدوارکننده به نظر می‌رسد. این احتمال وجود دارد که توافق حاصل شود.» او نیز مانند عراقچی زمان مذاکرات بعدی را نیمه ژانویه اعلام و اضافه کرد که مکان این مذاکرات توسط تهران هماهنگ خواهد شد. با توجه به فرآیند مذاکرات که ظاهرا محدود به معاونان سیاسی است چنین به نظر می‌رسد که طرف‌های مذاکره‌ای سعی دارند تا ماه مارس تا جای ممکن مواضع را به هم نزدیک کنند تا شاید بتوانند در این تاریخ با حضور وزرای خارجه ایران و گروه 1+5 به آنچه برخی از آن با عنوان توافق سیاسی یاد می‌کنند، دست یابند. تصمیم یا توافق سیاسی، وضعیتی است که طی آن طرفین درباره جنبه‌های فنی توافق بسیار به هم نزدیک شده‌اند و باید برای پیشرفت به سمت توافق نهایی یک مصالحه سیاسی بین طرفین انجام شود.
تغییر موضع پاریس
نمايندگان ايران در مذاکرات ژنو علاوه بر آمریکا، چین و روسیه با نماینده فرانسه نیز مذاکره كردند. فرانسه در بین کشورهای اروپایی سخت‌ترین مواضع را در مذاکرات اتخاذ کرده است و حتی خبرگزاری فرانسه در گزارشی که چندین روز پیش منتشر شد از اختلاف‌نظر بین این کشور و آمریکا درباره مذاکرات خبر داد. چنین ادعا شده که پاریس نگران مواضع سهل‌گیرانه واشنگتن در مذاکرات است. این در شرایطی است که نضال حماده، خبرنگار پایگاه خبری لبنانی العهد در پاریس به نقل از منابع رسانهای فرانسوی میگوید: گزارشها حاکی از آن هستند که فرانسه موضع خود را تغییر داده و به رای یکپارچه کشورهای اروپایی پیوسته و نگران پیامدهای شکست مذاکرات است. به گزارش «ایرنا» به نقل از این پایگاه خبری، منابع فرانسوی گفتهاند مذاکرات اکنون در منطقه خاکستری پیگیری می‌شود و ارتباط دو هیات ایرانی و غربی بسیار خوب و ممتاز است و ایرانیها و غربی‌ها دور یک میز درباره مسائل مختلف صحبت می‌کنند. سوم آذرماه دیپلمات‌های ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به‌علاوه آلمان پس از اینکه نتوانستند به توافقی جامع درباره برنامه هستهای تهران دست یابند، با توجه به آنچه پیشرفت در مذاکرات و اراده جدی طرفین برای نیل به توافق نامیدند، تصمیم گرفتند که مذاکرات را برای هفت ماه بعدی تمدید کنند. در این دوره هفت‌ماهه وضعیت برنامه هستهای ایران و نیز تسهیل تحریم‌ها مانند آنچه طی یک سال گذشته و براساس توافق موقت ژنو موسوم به برنامه اقدام مشترک (3 آذر 1392) شاهد بودیم، ادامه خواهد یافت. دیپلمات‌ها اعلام کرده‌اند قصد دارند تا ماه مارس یعنی اواسط اسفند به توافق سیاسی و کلی درباره برنامه هستهای ایران دست یابند و پس از آن طی فرصت باقیمانده تا اوایل تیر ماه جزئیات این توافق را مکتوب سازند.
چین: گفت‌وگوها واقع‌بینانه بود
اولین دور از مذاکرات معاونان وزیران خارجه ایران و کشورهای 1+5 در دوره تمدید هفت‌ماهه نیز پس از سه روز گفت‌وگو، چهارشنبه شب گذشته در وین به کار خود پایان داد. رئیس هیات مذاکره‌کننده چین در آخرین دور مذاکرات ایران و 1+5 در ژنو، نشست اخیر را در عین فشردگی، واقع‌بینانه، ثمربخش و قابل قبول دانست. «وان چون» که مسوولیت هیات اعزامی چین به ژنو را برعهده داشت، روز جمعه در سخنانی که از او در رسانههای چینی از جمله سایت خبری «رادیو چین» منعکس گردید، تاکید کرد: «خوشبختانه در نشست اخیر طرف‌های مذاکره‌کننده ضمن غنیمت شمردن فرصت پیش‌آمده به نظرات مشترکی دست یافتند که این موضوع مایه مباهات و خرسندی است.» به گفته این مقام چینی، نزدیکتر شدن دیدگاههای طرفین به هم و کنار گذاشتن برخی اختلاف‌نظرها به طور حتم ایران و 1+5 را در رسیدن به نتیجه مورد دلخواه نزدیکتر می‌کند. او همچنین به طرح ارائه شده از سوی چین در این دور از گفت‌وگوها اشاره و ابراز امیدواری کرد که طرح پیشنهادی پکن بتواند به حل اختلافات و دستیابی به توافق‌نامه همه‌جانبه کمک کند. در مذاکرات ژنو، نشست معاونان وزیران خارجه ایران و ١+٥ روز چهارشنبه به صورت رسمی برگزار شد که دو ساعت به طول انجامید. پس از آن، هیات ایرانی با نمایندگان روسیه و چین به صورت جداگانه گفت وگو کرد. در این دور از گفت وگوها که نخستین دور مذاکرات جامع در دوره تمدید هفت ماهه است و به احتمال زیاد آخرین دور مذاکرات در سال 2014 میلادی خواهد بود، ریاست هیات ایرانی را «سیدعباس عراقچی» و «مجید تخت‌روانچی» به ترتیب معاونان حقوقی و بین‌الملل و اروپا و آمریکای وزیر امور خارجه برعهده داشتند. علاوه بر عراقچی و روانچی، «حمید بعیدی‌نژاد»، «داود محمدنیا»، «محمد امیری»، «حسین زمانی‌نیا» و یک کارشناس حقوقی اعضای تیم هستهای ایران در این مذاکرات بودند. ریاست هیات آمریکایی را نیز «وندی شرمن» برعهده داشت. اعضای تیم مذاکره‌کننده آمریکا نیز در این دور از مذاکرات علاوه بر شرمن، «مدیرکل ارشد شورای امنیت ملی آمریکا در امور ایران، عراق و کشورهای خلیج‌فارس، مشاور ارشد معاون وزارت امورخارجه در امور کنترل تسلیحات و امنیت بین‌المللی، مدیرکل شورای امنیت ملی آمریکا در امور عدم اشاعه، مشاور حقوقی وزارت امور خارجه، مدیرکل دفتر ایمنی و امنیت اتمی وزارت انرژی، مشاور ارشد وزارت خزانه‌داری در امور تحریم‌ها و مشاور ارشد معاون وزارت امور خارجه» بودند.
تهران-مسکو-واشنگتن به دنبال توافق قبل از تیرماه
همچنین پایگاه خبری العهد، در رابطه با مذاکرات هستهای ایران نوشت: «آمریکا، ایران و روسیه درصدد هستند تا توافق نهایی قبل از پایان ماه ژوئن 2015 (تیرماه 1394) صورت بگیرد و به این ترتیب مذاکرات هر یک در دو مرحله آینده 3 ماه طول خواهد کشید.» براساس آنچه منابع فرانسوی به خبرنگار العهد گفتهاند، پرونده هستهای راهی جز توافق ندارد، زیرا آمریکا و رژیم صهیونیستی توانایی حمله نظامی به ایران را ندارند و اعمال تحریم‌ها علیه تهران نیز دیگر امکان‌پذیر و نتیجه بخش نیست. منابع رسانهای فرانسوی به او گفتهاند که مراجع پیگیر پرونده مذاکرات گروه 1+5 و ایران معتقدند هدف آمریکا، ایران و روسیه رسیدن به توافق سیاسی تا قبل از پایان ماه مارس آینده (فروردین 94) است. منابع فرانسوی العهد گفتهاند که در روزهای اخیر که مذاکرات بین هیات‌های آمریکایی و ایرانی در وین و بدون میانجی برگزار شد، نشان میدهد که مذاکرات مستقیم بین دو طرف با مانعی مواجه نیست. العهد میافزاید: «واشنگتن دریافته است که اروپایی‌ها، روسیه و چین خواستار توافق در پرونده هستهای ایران هستند.»
باز هم ساز مخالف رژیم اسرائیل
در شرایطی که حتي کشورهای غربی، حق ایران را برای غنی‌سازی اورانیوم و در اختیار داشتن سانتریفیوژ برای این کار به رسمیت شناخته‌اند، وزیر امور اقتصادی و دارایی رژیم صهیونیستی میگوید که ایران نباید حتی یک سانتریفیوژ داشته باشد. به گزارش «ایرنا» به نقل از پایگاه اینترنتی نشریه اسرائیل فلش، نفتالی بنت که ریاست حزب «خانه یهود» را نیز بر عهده دارد، طی سخنانی گفت: «به نظر من، توافق ایران و غرب اگر موجب شود که حتی یک سانتریفیوژ به فعالیت خود ادامه دهد، توافقی بد است.» به عقیده او، ایرانیها برای استفاده از انرژی هستهای به غنی‌سازی اورانیوم نیاز ندارند. این اظهارات در شرایطی است که پس از بازرسیهای گوناگون، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده است که هیچ نشانهای مبنی بر انحراف در برنامه هستهای ایران وجود ندارد. نفتالی بنت میگوید: «مذاکرات هستهای با ایران اکنون در مرحله‌ای است که شما باید بر تقویت تحریم‌ها اصرار کنید. ما تنها خواستار یک چیز هستیم؛ هیچ غنی‌سازی در ایران وجود نداشته باشد.»
تعویق انتشار اسناد کودتای 28 مرداد به دلیل تاثیر منفی آن بر مذاکرات
همزمان با پیگیری گفت‌وگوهای هستهای میان ایران و 1+5 به‌ویژه آمریکا، وزارت امور خارجه ایالات متحده انتشار جلد تازه کتاب اسناد تاریخی سیاست خارجی این کشور را که به موضوع دخالت سیا در کودتای 28 مرداد 1332 علیه دولت دکتر محمد مصدق در ایران میپردازد، تا زمانی نامعلوم به تعویق انداخت؛ علت این تصمیم، نگرانی آمریکا از تاثیر منفی انتشار این اسناد بر مذاکرات هستهای با ایران عنوان شده است. به گزارش آسوشیتدپرس از واشنگتن، تصمیم یادشده در نشست ماه سپتامبر کمیته اسناد رسمی دیپلماتیک وزارت خارجه آمریکا اتخاذ شده اما صورتجلسه آن، این هفته انتشار یافته است. «استیفن راندولف» مورخ وزارت خارجه آمریکا در نشست مزبور گفت که بهتر است اسناد تاریخی وزارت خارجه درباره ایران به دلیل مذاکرات جاری هستهای همچنان مخفی نگه داشته شود. بر اساس قوانین آمریکا، اسناد تاریخی و رسمی دیپلماتیک این کشور میتواند پس از گذشت ۳۰ سال در دسترس عموم قرار گیرد.
موضوع دخالت سازمان جاسوسی اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و همکاری آن با بریتانیا در کودتا علیه دولت دکتر محمد مصدق در 28 مرداد 1332 تاکنون به‌طور مفصل در کتابها و تحقیقات مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته و بارها تایید شده است. اسنادی که سال گذشته از سوی آمریکا منتشر شد نیز ابعاد تازهای را از همکاری لندن و واشنگتن برای کودتا در ایران گشود. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در این زمینه تا آنجا پیش رفته که نه تنها به دست داشتن در این توطئه اعتراف کرده بلکه در سایت رسمی خود از کودتای 28 مرداد به عنوان «کودتایی با همکاری و هدایت سیا و در چارچوب سیاست خارجی آمریکا» یاد کرده است. باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا هم سال ۲۰۰۹ در جریان سفر به قاهره پایتخت مصر اعتراف کرد: «ایالات‌متحده آمریکا در جریان سرنگونی دولتی که به صورت دمکراتیک در ایران انتخاب شده بود، نقش داشت.» نقش آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد پس از شش دهه، هنوز از مباحث تلخ در مناسبات دو کشور ایران و آمریکا و یکی از اوراق پرونده بزرگ جنایات آمریکا در ایران و بی‌اعتمادی ایرانیها به آن کشور است؛ پروندهای که با توطئههای آمریکا در دوران پیش و پس از انقلاب اسلامی بسیار قطورتر شده است.
صفحه 4 (دنیا) را بخوانید
