متولی بورس کیست؟
علی ابراهیمنژاد
شاخص کل بورس در 15 دیماه 92 بالاترین رکورد تاریخ خود یعنی رقم 89 هزار و 500 را به ثبت رساند و از آن زمان تاکنون، سهامداران سقوط حدودا 25 درصدی شاخص را شاهد بودهاند. در این میان، بسیاری از سرمایهگذاران خرد به دلایل مختلفی چون عدم تنوع کافی در سبد سهام خود، زیانی به مراتب شدیدتر را متحمل شدهاند و انتظار دارند که نهادهای متولی بازار به کمک آنها آمده و مانع ذوب شدن سرمایههایشان شوند. اما مسالهای که ضروری است به آن پرداخته شود این است که اصولا متولی بازار سرمایه کیست و به زبان دقیقتر، در شرایطی مانند وضعیت فعلی چه نهادی باید برای خروج بازار از رکود فعلی تدبیری بیندیشد؟
اکثر فعالان بورس تهران سازمان بورس را متولی اصلی بازار میدانند و معتقدند سازمان باید با استفاده از یکسری تمهیدات و اقدامات عملی، از سقوط بازار جلوگیری کند. اقدامات متعددی مانند تلاش برای بسیج کردن حقوقیها به منظور حمایت از بازار، انتشار اوراق اختیار تبعی برای حمایت قیمتی از سهام و انواع و اقسام مصاحبههای دلگرمکننده نمونههایی از اقدامات سازمان بورس در پاسخ به این انتظار بازار بودهاند.
اولا نگاهی به ماموریت تعریف شده برای سازمان بورس و اوراق بهادار ایران و نیز بررسی رفتار نهادهای مشابه در بازارهای توسعه یافته نشان میدهد انتظار اثرگذاری سازمان بورس بر روند صعودی یا نزولی بازار، انتظاری نابجا است. در همه بازارهای جهان، سازمان بورس نهادی است که وظیفه آن اطمینان حاصل کردن از شفافیت و صحت اطلاعات مخابره شده به بازار و جلوگیری از سوءاستفاده و معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی در بازار است. در ارزیابی عملکرد نهادهایی مانند سازمان بورس آمریکا (SEC)، به جای اعلام میزان بازدهی شاخص بورس، مواردی مانند تعداد پروندههای به جریان افتاده برای معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی و میزان جریمههای دریافتی از متخلفان مورد توجه قرار میگیرد [1].
متاسفانه در کشور ما وظیفه مدیریت رفتار شاخص توسط سازمان بورس، هم از سوی فعالان بازار و هم از سوی خود سازمان به صورت ضمنی پذیرفته شده است. مانورهای تبلیغاتی و مصاحبههای متعدد مسوولان سازمان راجع به رکوردشکنیهای شاخص در دوران رونق بازار این ذهنیت را به سهامداران القا میکند که اگر سازمان خود را در رونق بازار دخیل میداند، در دوران رکود نیز باید مسوولیت افت بازار را بپذیرد. اگرچه این مصاحبهها عمدتا با هدف تشویق و جذب سرمایههای خرد به بازار صورت گرفته، اما به نظر میرسد اثرات سوء اظهارنظر در حوزهای خارج از حیطه ماموریت این سازمان بیش از منافع آن است.
دلیل دوم و شاید مهمتر اینکه اصولا بخش عمدهای از عوامل تاثیرگذار بر بازار خارج از حیطه کنترل سازمان بورس بوده و متاثر از عوامل اقتصاد کلان هستند. نوسانات ارزی سالهای گذشته، شوک نفتی پاییز امسال و رکود حاکم بر اقتصاد کشور هیچ کدام در حوزه کاری سازمان بورس نبوده و نیستند. بنابراین، این سازمان حتی در صورت تمایل به بهبود وضعیت بازار، فاقد اختیارات و ابزارهای لازم برای این کار است. مناسب ترین نهاد برای تنظیم و مدیریت اقتصاد کلان در هر کشور، بانک مرکزی است که تلاش میکند با ابزارهای سیاست پولی، رشد متعادل و پایداری در اقتصاد کشور ایجاد کند. اتفاقا بازار سهام با تجمیع نظرات هزاران و بلکه میلیونها تحلیلگر و سرمایهگذار در نقش یک مشاور خبره به بانک مرکزی کمک میکند تا سیاستهای مناسب را اتخاذ کند و از سوی دیگر، بانک مرکزی نیز متقابلا در تلاش است تنظیمات اقتصاد کلان را بهگونهای انجام دهد که حتی الامکان لطمهای به ثبات بازار سهام وارد نشود. نگاهی به اقدامات متعدد بانکهای مرکزی از جمله فدرال رزرو آمریکا در بحران مالی 2008 و رکود پس از آن موید این نقش است. در حالی که در همین زمان، در رسانههای اقتصادی تقریبا هیچ صحبتی از لزوم دخالت سازمان بورس آمریکا یا SEC برای نجات بازار به میان نمیآمد. با این اوصاف، به نظر میرسد اگر به لزوم داشتن متولی برای بازار سهام قائل باشیم، بهترین کاندیدا برای ایفای چنین نقشی بانک مرکزی خواهد بود.
در مجموع، به نظر میرسد برای خروج بازار از وضعیت آشفته کنونی حداقل دو اقدام مهم باید صورت پذیرد: اولا لازم است سازمان بورس یکی از ماموریتهای خود را در دوران ریاست جدید، اصلاح ذهنیت بازار درباره وظیفه سازمان برای مدیریت و کنترل شاخص تعریف کند. ثانیا، بانک مرکزی در تعیین سیاستهای کلان اقتصادی، از یکسو به رفتار بازار به عنوان یک سیگنال جدی و مهم توجه کند و از سوی دیگر، پیامدهای تصمیمات خود بر بازار سرمایه را نیز به طور جدی مورد توجه قرار دهد.
[1]: بهعنوان نمونه، مراجعه کنید به گزارش شرکت مشاوره Cornerstone از عملکرد سازمان بورس آمریکا در سال 2013
* دانشجوی دکترای فاینانس Boston College
نظرات کاربران
ارسال نظر
نظرات بینندگان
اخبار روز
خبرنامه
چرا که اگر با دقت به صعود و نزول برخی سهام توجه کنید میبینید که بعضی روزها طی حدود نیم ساعت سهم یا سهامی از صدر به ذیل و از ذیل به صدر انتقال موضع داده و سود سرشاری را به جیب راتنخواران سرازیر میکند.
و این وسط سر من و شمای سهامدار خرد نه تنها بی کلاه میماند که کلاه گشادی میرود.
شاید باور نکنید اما متولی بورس خود سهامداران هستند که هیچ نقشه راهی برای هزینه کردن در بورس را ندارند . تعداد زیادی از معامله گران برخط بیشترین ضزز و زیان را روزانه به خود ودیگر سهامداران با خرید وفروش سهام وارد می کنند .چون این دسته از مشتریان به امید سود اندک روزانه اقدام به خرید می کنند که با شرایط امروز بسیار سخت می شود سود بدست آورد پس سهمی را که در ابتدای شروع بازار خرید می کنند به قیمت پایین تر یا صف فروش به فروش می رسانند. خوب اگر اعتقاد به خرید دارید پس چرا می فروشید آنهم با ضرر واگر اعتقاد به نگه داشتن سهم ندارید چرا می خرید ؟
از همین جا اگر تعداد دفعاتی که یک سهامدار در هفته خرید و فروش با زیان انجام می دهد به نصف برسد با اطمینان می توان گفت که بازار از حالت گیجی در خواهد آمد و یک روش منطقی را در پیش خواهد گرفت .
و دیگر اینکه بیشتر شرکتها وکارخانه ها محصولات امسال را با این قیمت ارز بهتر می توانند بفروش برسانند حتی اگر تخفیف ویژه هم به مشتریان بدهند باز با این قیمت ارز سود مناسبی کسب خواهند کرد .پس دلیلی برای ترس و رفتار پیش بینی نشده نیست چون بیشتر سهامداران شرایط بد تر از این را دیده اند و سود برده , وامروز شرایط کشور و بازار هرچه باشد از گذشته های نه چندان دور بدتر نیست .
به امید روزهای پر شور ونشاط و سود فراوان
25درصد ) واقعیت ندارد سیمان شرق 500شده 144 حالا اگر سهامدار 400 هم خریده باشد ببین چقدر در ضرر است واز این مثال ها زیاد است دی ماه 92 میگفتند سهامدار باید بلند مدت فکر و سرمایه گذاری کند العان دی 92 کجا دی 93 یکسال چه اتفاقی افتاده اوضاع بدتر شده که بهتر نشده و بیشتر سهامداران در حال فرار از بورس هستند انها هم که ماندند یا در ضرر بسیار زیادند و گیر افتادند وکسانی که مانده اندافراد رانتی و اطلاعاتی هستند و سهامهای خاص میخرند و سود میکنند ما هم که هر روز دوز قرص های اعصاب و تپش قلب را افزایش میدهیم چون ایندفعه هیچ امیدی به بهبود بازار نیست و سهامداران به وزیر و دولتش اعتمادی ندارند اگر کشور ما باند بازی نبو د بجای وزیران قبلی باید وزیر اقتصاد عزل و برکنار میشد . واقعا جای تاسف دارد هر موقع وزیر از بازار حمایت میکند بازار عکس العمل عکس نشان میدهد ببین چقدر این وزیر حرفاش اثر عکس دارد انوقت ما از زیر مجموعه اش فطانت انتظار حمایت داریم خدایا فقط تو یک فرجی بکن بدبخت شدیم بعد از یکسال عید هم نزدیک است .