شاخص‌های تجاری بهبود یافت

آمار ۶ ماهه صادرات حاکی از آن است که در اکثرماه‌های سال ۹۴ رشد صادرات منفی بوده اما از ابتدای امسال رشد صادرات آغاز شده است.

به گزارشگروه اقتصاد "رویکرد"، بررسی وضعیت تجارت کالایی بدون نفت در نیمه نخست سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که در اکثر ماه‌های سال ۹۴ رشد صادرات منفی بوده اما از ابتدای سال ۹۵ روند معکوس شده و به تدریج رشد صادرات آغاز شده است.

همچنین روند ماهانه واردات کالا که بعد از گذشت بیش از یکسال رشد نقطه به نقطه منفی، از ابتدای تیر ۹۵ معکوس شده بود ادامه نداشته و پس از گذشت دو ماه تیر و مرداد، دوباره در شهریور ۹۵ منفی شد. همچنین در شهریور ۹۵ ارزش واردات با کاهش ۳.۸ درصدی نسبت به مرداد ۹۵ همراه بوده و از سرعت کاهش ارزش صادارات نیز کاسته شده است.

رشد منفی ارزش صادرات شش ماهه

گزارش‌ها حاکی از آن است که براساس آمار گمرک، ارزش صادرات کالایی بدون نفت در ۶ ماهه نخست امسال، حدود ۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است که حدود ۷.۸ درصد از آن به واسطه رشد ارزش صادرات ۲۰ قلم کالای عمده بوده است.

این اقلام بیش از ۵۸ درصد ارزش صادرات و ۶۰ درصد مقدار صادرات را در ۶ ماهه ابتدایی سال ۹۵ تشکیل داده‌اند. آمارهای مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد سهم این اقلام در ارزش صادرات در ۶ ماهه نخست سال جاری افزایش یافته است.

به استثنای میعانات گازی، پلی اتیلن گرید فیلم و قیر نفت، سایر ۱۷ قلم کالای عمده صادراتی با رشد مقداری صادرات بین ۵ درصد (اوره)، تا دو هزار درصد(کاتد مس) در نیمه نخست سال ۱۳۹۵ همراه بوده‌اند. سه کالای روغن‌های سبک نفتی، کاتد و قطعات کاتد مس و کاتالیزورها رشد مقداری و ارزشی بالای ۱۰۰ درصدی را در این دوره داشته اند.

در میان اقلام عمده صادراتی، کاهش صادارت میعانات گازی بیشترین اثر منفی را بر رشد صادرات در این مدت داشته است. ارزش صادرات این قلم کالایی در ۶ ماهه نخست سال ۱۳۹۴ حدود ۱۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته و ۲.۵ واحد درصد نرخ رشد ارزشی صادرات را کاهش داده است.

در میان اقلام عمده صادراتی، ۶ ماه نخست ۱۳۹۵ گاز طبیعی مایع شده سهم ۹.۵ واحد درصدی در رشد ارزش صادرات داشته و عامل مسلط در رشد به شمار می‌رود. چنانچه این قلم کالایی از صادرات ۶ ماهه حذف شود، رشد ارزش صادرات در این مدت منفی ۳.۵ درصد خواهد شد.

باتوجه به پیشی گرفتن رشد وزنی از رشد ارزشی صادرات در نیمه نخست سال ۱۳۹۵، میانگین قیمت کالاهای صادراتی حدود ۱۶ درصد کاهش یافته است.

اقلام کالایی موثر در کاهش واردات

واردات کالا در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۵ از نظر ارزشی با کاهش ۲.۶ درصدی و از لحاظ وزنی با افت حدود ۸.۲ درصدی همراه بوده است؛ ۲۰ قلم عمده وارداتی در این مدت که ۲۵.۳ درصد از ارزش واردات را تشکیل داده اند، در افزایش ارزش واردات ۶ ماهه سهم ۱.۳ واحد درصدی داشته اند. بنابراین کاهش ارزش واردات ۶ ماهه بیشتر تحت تاثیر کاهش واردات سایر اقلام بوده است.

۱۰ کالا از ۲۰ کالای عمده وارداتی در نیمه اول سال ۱۳۹۵ به ارزش ۲.۹ میلیارد دلار مربوط به اقلام کشاورزی و غذایی است که ۱۴.۳ درصد از کل ارزش واردات کشور را در این مدت به خود اختصاص داده اند.

افزایش مقدار واردات دانه روغنی سویا (حدود ۲۰ درصد) ضمن کاهش ۸ درصدی میزان واردات کنجاله سویا باعث افزایش بهره‌وری از ظرفیت کارخانجات روغنکشی کشور خواهد شد. همچنین افزایش ۴۲۸ درصدی میزان واردات شکر خام به منظور تصفیه در کارخانجات قند و شکر کشور زمینه تامین نیاز شکر کشور را فراهم خواهد کرد.

ذرت دامی با سهم ۲.۷ درصدی از مجموع ارزش واردات در صدر اقلام وارداتی شش ماهه نخست ۱۳۹۵ قرار گرفته است. صادرات این کالا، به لحاظ وزنی کاهش ۶.۵ درصدی و به لحاظ ارزشی کاهش ۱۵.۲ درصدی نسبت به ۶ ماهه نخست سال ۱۳۹۴ داشته است. ۰.۴۷ واحد درصد از کاهش ارزش شش ماهه به دلیل کاهش ارزش صادرات این قلم کالا بوده است.

افزایش بیش از ۵ برابری ارزش واردات شکر تصفیه نشده با کد تعرفه ۱۷۰۱۱۳۰۰ نیز به طور نسبتا قابل ملاحظه‌ای مانع از کاهش بیشتر ارزش واردات شده است. این کالا بیشترین سهم را در رشد ارزش واردات در میان اقلام عمده وارداتی شش ماهه نخست ۱۳۹۵ (حدود ۰.۷۹ درصد) را داشته است.

رونق صادرات به کره جنوبی، عامل مهم افزایش صادرات

۲۰ کشور عمده مقصد صادراتی ایران در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۵ با سهم حدود ۹۳ درصدی از کل صادرات شش ماهه، ۲۰ میلیارد دلار از ارزش صادرات کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

کشور چین با سهم حدود ۱۸.۵ درصدی از کل صادرات شش ماهه ۱۳۹۵ با ارزشی حدود ۴ میلیارد دلار، همچنان در صدر مقاصد صادراتی کشور قرار دارد. پس از آن کشورهای امارات، عراق و ترکیه با سهم های ارزشی به ترتیب ۱۵.۶، ۱۳.۷ و ۱۰.۷ درصد در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته اند.

صادرات کالایی ایران طی شش ماهه ابتدای سال ۱۳۹۵ به شش مقصد شامل کشورهای جمهوری کره، پاکستان، عمان، آذربایجان، تایوان و تایلند از رشد مقداری بالای صد درصد برخوردار بوده است.

ارزش صادرات ایران به کره جنوبی در شش ماه نخست سال ۱۳۹۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل، بیش از ۸ برابر شده است. رشد قابل توجه ارزش صادرات به این کشور، ۷.۶ واحد درصد در افزایش ارزش صادرات شش ماهه موثر بوده است.

کاهش ۱۸.۶ درصدی ارزش صادرات به امارات متحده عربی در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۵، موجب شده ۳.۸ واحد درصد ارزش کل صادرات کشور در این مدت کاهش یابد. همچنین صادرات ایران به کشور عراق در این مدت با تنزل همراه بوده که منفی ۰.۵ واحد درصد در کل صادرات اثر داشته است.

آمارها نشان می‌دهد در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۵ ترکیب مقاصد صادراتی تغییراتی داشته است به گونه‌ای که سهم امارات از محصولات صادراتی ایران نسبت به شش ماهه نخست سال ۱۳۹۴ کاهش یافته و در مقابل، محصولات صادراتی بیشتری به سمت بازار کره جنوبی هدایت شده است.

مبادی امارات و سوئیس، عامل مهم کاهش ارزش واردات

۲۰ کشور عمده مبدا وارادتی ایران در ۶ ماه نخست امسال با سهم حدود ۹۰.۴ درصدی از کل واردات شش ماهه، حدود ۱۸.۳ میلیارد دلار از ارزش واردات کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

میزان واردات کالایی از ۵ کشور آلمان، برزیل، پاکستان، ژاپن و اسپانیا در نیمه نخست امسال با رشد بیش از ۱۰۰ درصدی همراه بوده و همچنین در این مدت میزان واردات از ۸ کشور توسعه یافته در فهرست مبادی عمده وارداتی کشور نیز رشد داشته است.

کشورهای چین و امارات متحده عربی با اختلاف قابل توجهی نسبت به سایر بازارهای وارداتی، همچنان عمده‌ترین مبادی واردات کشور محسوب می‌شوند و در مجموع بیش از ۴۰ درصد ارزش واردات کشور را در بر می‌گیرند و سهم منفی ۵.۳ واحد درصدی در کاهش ۲.۶ درصدی ارزش واردات ۶ ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته‌اند.

افزایشی قابل توجه ارزش واردات از روسیه مانع کاهش بیشتر ارزش واردات شده است. ارزش واردات به این کشور سهم ۲.۳ واحد درصدی در رشد واردات داشته است.

آمارها نشان می‌دهد که در ۶ ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، سهم بازار کشورهای امارات و سوئیس در مجموع حدود ۵ واحد درصد کاهش داشته است و در مقابل کشورهای آلمان و برزیل سهم بیشتری از واردات ایران را در مقایسه با ۶ ماهه سال ۹۴ تامین کرده‌اند.

معکوس شدن روند افزایشی واردات و کاهش رشد صادرات

روند ماهانه رشد صادرات در مقایسه با ماه مشابه قبل نشان می‌دهد که تقریبا در اکثر ماه‌های سال ۹۴ رشد صادرات منفی بوده که از ابتدای سال ۹۵ روند معکوس شده و به تدریج رشد صادرات آغاز می‌شود. در تیرماه با اضافه شدن رقم صادرات گاز طبیعی مایع شده به یکباره صادرات در این ماه در مقایسه با صادرات تیر ۹۴ رشد قابل توجهی می‌یابد که به دلیل عدم درج رقمی برای صادرات این کالا در ماه‌های بعد اثر افزایش صادرات تیرماه در ماه‌های بعد تخلیه شده و در دو ماه مرداد و شهریور از رشد صادرات کاسته می‌شود.

روند ماهانه واردات کالا که بعد از گذشت بیش از یکسال رشد نقطه به نقطه منفی، از ابتدای تیر ۹۵ معکوس شده بود استمرار نیافت و بعد از گذشت دو ماه تیر و مرداد، دوباره در شهریور ۹۵ منفی شد. در شهریور ۹۵ ارزش واردات با کاهش ۳.۸ درصدی نسبت به مرداد ۹۵ همراه بوده و از سرعت کاهش ارزش صادارات نیز کاسته شده است.

به گزارش مهر، بیشترین ارزش صادرات در نیمه نخست سال ۹۵ مربوط به تیر ۹۵ بوده که در مقایسه با تیر سال ۹۴ بیش از دو برابر شده است. پایین ترین ارزش صادرات نیز در این مدت مربوط به شهریور ماه است که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل حدود ۵ درصد رشد داشته است.

بیشترین ارزش واردات در دو فصل ابتدایی سال ۹۵ نیز مربوط به مردادماه است که در مقایسه با ماه مشابه سال ۹۴ تقریبا ۱۲ درصد رشد داشته است. پایین ترین ارزش واردات ۶ ماهه نخست امسال نیز در فروردین ماه بوده که نسبت به فروردین ۹۴ حدود ۰.۱ درصد کاهش یافته است.