سفته‌بازی و رانت در کمین بازارثانویه ارز/ جای خالی ارز در بورس/ صرافی‌ها اسیر سیاست‌های بانک‌مرکزی
سیاست‌های ناکارآمد و مدیریت ضعیف ارزی که از سوی بانک‌مرکزی در جریانات ارز رخ داد و بسته شدن دست صرافی ها عملا تجربه بدی را به بازار ارز کشور تحمیل کرد.
بر اساس این گزارش، فعالان بازار اعم از بازرگانان، مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران و حتی بورس کشور نسبت به ارز حساسیت نشان می‌دهند و میزان سرمایه خود را بر اساس دلار ارزیابی می‌کنند نه ریال؛ حتی یک گام جلوتر می توان گفت که بسیاری از فعالان بازار، نرخ ارز آزاد را ملاک داوری تشخیص داده و چندان رغبتی به نرخ‌های رسمی دولتی ندارند .
بر همین اساس با چند تا
از فعالان بازارسرمایه، صرافی، نماینده مجلس به گفت‌وگویی کوتاه نشسته و در خصوص
تاثیر بازارثانویه با بازار ارز کشور سخن گفته شد.
امکان رصد بازارثانویه حتی در بانک‌مرکزی فراهم نیست
میرسجاد مسجدموسوی، مدیرعامل اسبق کارگزاری فولاد مبنا و کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با بورس‌نیوز، تصریح کرد: با شروع به کار بازار ارز ثانویه تعیین قیمت ارز توسط مرجعی بسیار شفاف‌تر نسبت به گذشته انجام می‌گیرد، هرچند بهتر بود که این اقدام در بورس صورت می‌پذیرفت، یا حداقل دارای تابلویی در سایت بانک مرکزی یا سایر نهادهای مربوطه بود، که بتوان به‌صورت مشخص عوامل موثر بر تعیین این نرخ را نیز رصد کرد.
وی به ابهاماتی که درخصوص شرکت‌های مجاز به خرید و فروش در این سامانه وجود دارد اشاره داشت و گفت: بخش اصلی و حیاتی ارزش بورس را شرکت‌هایی تشکیل می‌دهند که قبل از این مجاز به ارائه ارز ناشی از صادرات خود به قیمت بازار نبودند و از طرفی دارندگان سهام این شرکت نیز درزمره گروهی قرار داشتند که بیشترین آسیب را از نوسانات نرخ ارز دیدند، زیرا بهای تمام شده این شرکت‌ها بالا می‌رفت، درحالی‌که فروش آنها تغییر خاصی را نسبت به سایر شرکت‌ها و یا بازارهای رقیب به خود تجربه نمی‌کردند.
بورس سکه در دوراهی مالیات
نوید خاندوزی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس‌نیوز گفت: شایسته بود این بازار در بورس راه‌اندازی میشد؛ سخنانی هم در این باب شنیده میشد ولی تغییراتی در آن به وجود آمد.
وی در ادامه گفت: به وجود آمدن بازار ثانویه ارز اتفاق نیکویی بود و مشخصا آثار مثبتی خواهد داشت اما بهتر بود انحصار صرافی‌ها بر آن از بین می‌رفت.
وی افزود: اولین معاملات در این بازار با نرخ دلار 7500 تومان انجام شده و این اتفاق نیکویی است؛ مشخصا هرچه عرضه در این بازار بیشتر باشد، قیمت دلار به واقعی‌تر بوده و دیگر معاملات کوچک تعیین‌کننده نیستند.
خاندوزی با اشاره به عدم تشکیل بازار سکه در بورس گفت: دلیل این موضوع، بحث‌های مالیاتی است؛ با مطالبات مردم و مسئولان و با ورود مجلس به این موضوع، بحث مالیات‌بندی بر سکه‌های درج شده پیش آمده که هنوز مشخص نیست سرانجام آن چه بشود.
صرافی‌ها پادزهر تحریم‌های مالی
امیر نجومی در گفت و گو با بورس نیوز تاکید کرد: عرضه ارز شرکت های پتروشیمی ها به صرافی های خصوصی به دور زدن تحریم ها کمک می کند.
نجومی در خصوص آینده عرضه ارز در سامانه نیما گفت: اگر سیاست ها به این شکل پیش رود و میزان عرضه ارز پتروشیمی ها افزایش یافته و علاوه بر تخصیص ارز به کارگزاران بانکی، صرافی های خصوصی نیز بهره مند شوند که در نهایت این طرح موفقیت آمیز خواهد بود.
وی در ارزیابی شرایط صرافی ها از آغاز این طرح نیز اظهارکرد: شرایط صرافی ها پس از راه اندازی بازار ثانویه ارز ایده‌آل نیست و امیدواریم به تدریج و با عرضه ارز پتروشیمی ها در صرافی های خصوصی وضعیت بهتر شود.
وی در خصوص جزییات این طرح نیز گفت: صادر کنندگان خرد که محصول آنها در گروه ۲ قرار ندارد، می توانند اجناس خود را صادر و واردکنندگان گروه ۳ کالایی این ارز را به واسطه صرافی ها تهیه کنند.
وی ادامه داد: نکته مهم گران بودن نرخ ارز ارائه شده توسط صادرکنندگان بوده که از نرخ های واقعی بازار گرانتر بوده که با افزایش عرضه این نرخ ها به تعادل خواهد رسید.
قیمت های توافقی، نوعی انحصار است
بیژن عبدی، کارشناس مسائل اقتصادی با ارزیابی بازار ثانویه ارز اظهار کرد: متاسفانه ارزیابی عملکرد این بازار بسیار سخت بوده زیرا برای مبادلات در این بازار، تاکنون از سوی مسئولین سقفی تعیین نشده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر باید توجه داشت که اقتصاد با نظام ابلاغی بخشنامه‌ها توسعه پیدا نکرده و نمی‌توان با این روش سعی در کاهش التهابات بازار داشت بنابراین باید برای اقتصاد جنگ زده‌ای که درگیر رکود و تولید است، مدیریت و نظارت قوی را لحاظ کرد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر، عده‌ای اعتقاد دارند که ارز صادرات غیرنفتی محدودی در این بازار مبادله خواهد شد و همین مقدار محدود نیز تاثیرگذاری چندانی بر بازار نخواهد داشت.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: از سوی دیگر، اگر همین محدودیت ارائه ارز بخواهد نقش تعیین‌کننده ای در بازار داشته باشد، با توافق‌های بی‌سقفی که در این بازار وجود دارد، بالاترین قیمت به عنوان نرخ رسمی عنوان خواهد شد.
عبدی همچنین با انتقاد از این بازار و نظارت بر آن گفت: این بازار پتانسیل هدایت گرانی بر اقشار ضعیف را داشته و می تواند تاثیر منفی دیگری بر اقتصاد بگذارد چراکه هیچ نهادی نمی‌تواند بین طرفین معامله ورود کرده و آنها را مواخذه کند.
متقاضیان واقعی ورود کنند
محمود بهمنی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهارکرد: عدم اجازه به صرافی‌ها مهم‌ترین دلیل آشوب و نوسانات شدید در بازار ارز بوده و سوءمدیریت باعث شد افراد نیازمند به دلار نیز با مشکلات فراوانی روبه‌رو شوند.
وی ادامه داد: نیاز به بازار ثانویه ارز یکی از اولویت‌های بازار ارزی کشور به شمار می‌آمد تا متقاضیان واقعی بتوانند این نیاز خود را در این بازار تامین کنند.
رئیس سابق بانک مرکزی افزود: از سوی دیگر نباید فراموش کرد که راه‌اندازه هر بازار مالی نیازمند نظارت قوی بوده تا قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود تا سفته بازی و رانت در تعیین نرخ نقشی نداشته باشد.
