مثلث تعاونی‌ها در تالارنقره‌ای کامل نیست
حامد سلطانی نژادمدیرعامل بورس‌کالا در گفت‌وگو با بورس‌نیوز با اشاره به مزیت‌های تأمین مالی تشکل‌های مردمی همچون تعاونی‌ها در بورس کالا عنوان کرد: ترید فاینانس یا تأمین مالی برای خرید هم‌اکنون به مفهوم واقعی در کشور وجود ندارد و این در حالی است که تعاونی‌ها بخشی از این فرایند را برعهده‌گرفته‌اند.
حامد سلطانی نژاد بابیان اینکه این تشکل‌ها در بخش دیگری نیز مأموریت توزیع مویرگی کالا میان واحدهای اقتصادی اغلب کوچک و متوسط را بر عهده‌دارند افزود: هم‌اکنون به‌خوبی این وظیفه را انجام می‌دهند به‌طوری‌که با تبدیل‌شدن به حلقه رابطی میان مصرف‌کننده و عرضه‌کننده پایین‌دستی که نمی‌تواند در بورس حضور یابد و یا تأمین مالی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه برخی تعاونی‌ها اندکی از مأموریت خود در تأمین مالی خرید و توزیع مویرگی کالا میان واحدهای اقتصادی کوچک و متوسط فاصله گرفته و به سمت تجارت کالا روی آورده‌اند ، عنوان کرد:خریدوفروش در برخی از صنایعی که مأموریت برخی تشکل‌ها در تأمین کالا نبوده و نرخ‌هایی که به‌صورت غیر شفاف تعیین می‌شود باعث شده تا شفافیت چندانی در این مسیر وجود نداشته باشد.
این مقام مسئول بر ضرورت آسیب‌شناسی عملکرد و مأموریت اصلی تعاونی‌ها برای بازتعریف مجدد نقش آن‌ها تأکید کرد و گفت: اگر شرایط به‌گونه‌ای کشور به‌گونه‌ای بود که مواد اولیه آن‌چنان به‌وفور وجود داشت که بتواند به‌راحتی در اختیار تعاونی‌ها قرار بگیرد و تعاونی‌ها به‌عنوان تاجری که به‌طور شفاف کار می‌کنند بتوانند در فرایندی مناسب کار کنند شاید به‌نوعی مطلوب بازار و محیط کسب‌وکار بود اما الآن شرایط به این‌گونه نیست به‌ویژه شرایطی که در بازار ارز وجود دارد و تعاونی‌ها در این مسیر با آسیب‌شناسی وضعیت موجود می‌توانند به وظیفه اصلی خود به نحو جدی‌تری بپردازند.
سلطانی نژاد نظارت بر تشکل‌ها و واحدهای کوچک و متوسط صنفی از طریق تعاونی‌های منطقه‌ای را یادآور شد و افزود: تجربه نشان داده اینکه تصور شود یک‌نهاد دولتی و حاکمیتی در امر توزیع مواد اولیه صنایع پایین‌دستی نظارت کند هیچ‌گاه نمی‌تواند نظارت کاملی در برداشته باشد اما تعاونی‌ها می‌توانند از بازوهای نظارتی خود در این فرایند استفاده کرده و به ردیابی نحوه توزیع مواد اولیه به‌ویژه در بخش مواد پتروشیمی در صنایعی که به‌صورت مویرگی برای آن‌ها تأمین کالا می‌شود کمک نمایند.
به باور وی برای حل ناهنجاری‌های حوزه توزیع محصولات پتروشیمی نیز می‌توان از توان و دیدگاه تعاونی‌ها استفاده بهینه کرد و این در حالی است که در بورس از تعاونی‌های انتظار می‌رود علاوه برایفای نقش توزیع‌کننده و تأمین مالی به‌عنوان یک ناظر عمل کنند.
این مقام مسئول در برابر این پرسش که چگونه می‌توان از تشکل‌های مردمی و تعاونی به‌عنوان ناظران بازار توزیع مواد پتروشیمی استفاده کرد گفت:در این حوزه نیازی به تکلیف دادن به تعاونی‌ها نیست و هر گزارش نظارتی که داشته باشند همه مراجع اعم از بورس یا مراجع نظارتی مثل سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان همگی پذیرای گزارش‌های این‌چنینی هستند.
سخنگوی بورس کالا با اشاره به کارکرد صنفی و منطقه‌ای تعاونی‌ها در این بازار عنوان کرد: این تشکل‌ها می‌توانند با مطرح کردن مسائل و مشکلات صنایع پایین‌دستی ، مباحث نظارتی را در حوزه خود ارائه دهند.
به‌طور مثال تعاونی تأمین نیاز کردستان می‌تواند به‌راحتی ضمن نظارت بر واحدهای فعال اقتصادی این منطقه ، گزارش‌ها و آمارهای دقیق‌تری برای بررسی ارائه نماید.
وی ادامه داد:نقش منطقه‌ای و نقش صنفی این تعاونی‌ها می‌تواند به مباحث نظارتی کمک کند و این در حالی است که تعاونی‌ها به دلیل پیگیری مطالبات صنفی مختلف ، در بخش نظارتی نیز که تا حدی تخصصی است نقش فعال‌تری داشته باشند.
سلطانی نژاد تأکید کرد: اینکه چه کالایی با یکدیگر مخلوط شود و با چه نسبتی به محصول جدیدی برسند یک اقدام تخصصی است و حتماً تعاونی‌هایی که تخصصی تشکیل‌شده‌اند مثل بخش پی‌وی‌سی و محصولاتی که در هر منطقه‌ای استفاده می‌شود با نظارت پیوسته تعاونی‌ها فرایندی شفاف و منصفانه را برای همه واحدهای اقتصادی فعال در آن منطقه رقم بزنند.
این مقام مسئول یادآور شد:در کشورهای دیگر همه نقش‌های نظارتی را ضابطین قضایی ایفا نمی‌کنند و تا حدی این نقش‌ها به مردم واگذارشده تا به‌این‌ترتیب اگر به‌طور مثال همسایه‌ای در یک کسب‌وکار عملکردی اشتباه انجام می‌دهد سایر همسایه‌ها به وی تذکر دهند.در حوزه پتروشیمی این موضوع خطیرتر است چون ناهنجاری‌هایی در این صنعت وجود دارد بنا به نوع و کاربرد صنعت می‌تواند متنوع‌تر باشد و نظارت تخصصی همه‌جانبه‌ای را می‌طلبد.
مدیرعامل بورس کالا بابیان اینکه همایش‌هایی ازاین‌دست که تخصصی هستند می‌تواند خروجی مشخصی در پی داشته باشد تصریح کرد:در برخی همایش‌ها راجع به همه‌چیز صحبت می‌کنند اما وقتی محوریت بر روی یک موضوع خاص است و زحمت همایش افزایش می‌یابد بالطبع ساماندهی و سرپا نگاه‌داشتن آن سخت‌تر می‌شود چون نمی‌شود به‌طور سطحی از موضوعات تخصصی عبور کرد.
سلطانی نژاد تأکید کرد:همایش تولید و توسعه پایدار،اقتصاد مقاومتی و تعاون با رویکرد تأمین مالی و بورس به دلیل مبنای تخصصی خود می‌تواند فایده‌ای به مخاطبان آن برساند و به نظر تاکنون همچنین همایشی با این موضوع با این سطح برگزار نشده است.
نمی‌توان توقع داشت تا همه صنایع پایین‌دستی کشور در جلسات شرکت کنند و امکان‌پذیر نیست مگر با گردهمایی همچون همایش تعاون و اقتصاد مقاومتی که بخشی از صداها در این بخش به‌طورجدی شنیده می‌شود.
