سود اصلی زعفران در جیب کشورهای واسط و دلال ها/کم‌کاری ارگان‌های ناظر باعث تخلف می‌شود

محمدرضا خباز استاندار خراسان شمالی در گفتگو با بورس نیوز ضمن بیان مطلب فوق گفت: بازار زعفران در کشور ما ‏فرازوفرود‌های فراوانی داشته و در حال حاضر هم دارد. زعفران به‌عنوان طلای سرخ می‌تواند نقش بسیار مهمی برای اقتصاد ‏کشور داشته باشد به‌ویژه برای کشور ما که در منطقه کم آب به سر می‌بریم طبیعتاً می‌تواند یکی از کشت‌های مهم کشور محسوب ‏شود.‏

وی ادامه داد: ازنظر اقتصادی بیش از 90 درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود اما؛ به دلیل اینکه فله‌ای به فروش می‌رسد ‏بیشترین بهره را اسپانیا می‌برد و زعفران ایران را به نام خودش ثبت، بسته‌بندی و سرخ می‌کند.‏

خباز تأکید کرد: این کشور اروپایی پس از هزینه کردن مبلغی ناچیز، زعفران ایرانی را برندی اسپانیایی ده‌ها برابر قیمت خرید ‏می‌فروشد و ارزش‌افزوده آن به جیب خود اسپانیا، بازرگانان و کسانی که در این کشور فرآوری دارند، می‌رود.‏

وی با اشاره به این مطلب که فراز و نشیب‌های صنعت و بازار زعفران به دلیل نداشتن متولی خاص در حوزه طلای سرخ است ‏گفت: ما در مجلس هشتم شورای عالی زعفران را طراحی کردیم و شورای عالی زعفران در هر استانی به ریاست استاندار تشکیل ‏می‌شود این شوراها می‌توانند زعفران را ساماندهی کنند.‏

استاندار خراسان شمالی افزود: به نظر من قیمت زعفران نسبت به سال گذشته باید بیشتر شود. دلیلش هم این است که مابه‌التفاوت ‏نرخ ارز و این حباب که در ارز وجود دارد طبیعتاً صادرات را مقرون‌به‌صرفه و پرفایده کرده است. وقتی قیمت ارز افزایش پیدا ‏می‌کند صادرکنندگان خوشحال ولی تولیدکنندگان ناراحت هستند.‏

وی خاطرنشان کرد: در یک سال گذشته اگر صادرکننده زعفران را می‌خرید و به خارج می‌برد و آن را می‌فروخت، ارز حاصل ‏را باید مثلاً 3500 می‌فروخت اما اکنون همان صادرکننده وقتی دلار را برمی‌گرداند تقریباً 10 هزارتومان می‌فروشد. بنابراین ‏برای صادرکننده می‌صرفد که باقیمت بالاتری از تولیدکنندگان خریداری کند.‏

خباز تصریح کرد: وقتی قیمت ارز بالا می‌رود تولیدکننده برای رفع نیاز مواد اولیه و ماشین‌آلات خود باید از دلار 10 هزارتومانی ‏استفاده نماید و این یعنی افزایش هزینه تولید. قیمت محصول نهایی باید دو تا سه برابر افزایش یابد تا بتواند نقدینگی‌اش را افزایش ‏داده تا از پس هزینه‌های تولید برآید.‏

وی افزود: به دلیل افزایش قیمت ارز باید قیمت زعفران در کشور ما نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر شود و این کاملاً ‏طبیعی است. خوشبختانه قیمت ارز به‌مرور پایین می‌آید و این مهم جای خوشحالی دارد. ما خراسانی‌ها می‌گوییم «بیماری به ‏خروار، شفا به مثقال» یک‌دفعه دلار به بالای 15،16 هزار تومان رسید و حالا که پایین می‌آید صد تومان، دویست تومان کاهش ‏می‌یابد.‏

استاندار خراسان شمالی با اشاره به این مطلب که زمان عرضه زعفران فرا رسیده است گفت: از آبان ماه به بعد و در ماه آذر ‏تولیدکنندگان محصولاتشان را برداشت کردند. من معتقدم که قیمت زعفران امسال نباید باقیمت سال گذشته یکی باشد زیرا هزینه‌ها ‏یکی نیست.‏

وی با اشاره به این مطلب که اساس بورس کالا، بنیاد درستی نیست افزود: بورس کالا طوری شکل‌گرفته که هم طرف بازیکن ‏است، هم داور. یک تیم فوتبال را در نظر بگیرید اگر بازیکنان داور باشند نمی‌توانند آن‌طور که باید و شاید داوری کنند و این ‏بازی سرانجام خوبی نخواهد داشت.‏

خباز خاطرنشان کرد: بورس کالا باید از طرف دولت اصلاح شود. اعضای تشکیل‌دهنده بورس کالا هم تولیدکننده هستند و هم ‏قیمت گذار. این مناسب نیست. این باعث می‌شود که حق بخش ضعیف جامعه پایمال شود. ‏

وی افزود: یک مثال غیر زعفرانی بزنم؛ مثلاً فولاد، شمش می‌آید و کشف قیمت می‌کنند. می‌گویند می‌خواهیم 10هزار تن کالا به ‏بورس کالا عرضه کنیم. برای اینکه بتوانند از معافیت مالیاتی برخوردار شوند. این کار اتفاق می‌افتد. ولی کل کالایی که کشف ‏قیمت می‌شود را عرضه نمی‌کنند. بخشی از آن را عرضه  و عده‌ای شروع به خریدن می‌کنند و بقیه را نگه می‌دارند چون ‏خودشان ناظر هستند باقیمت چند برابر به خارج از بورس می‌فروشند.‏

استاندار خراسان شمالی راه‌حل این اتفاقات را افزایش نظارت‌ها دانست و افزود: اصلی‌ترین نظارت باید از طریق وزارت اقتصاد ‏و دارایی عملیاتی شود تا همه کالایی که اعلام می‌کنند عرضه شود. آقایان تناژی را که اعلام می‌کنند جنبه نمایشی دارد و درصد ‏کمی را به خاطر معافیت مالیاتی عرضه می‌کند. دولت از دو جهت ضرر می‌کند از طرفی معافیت مالیاتی می‌دهد و از طرف ‏دیگر چون عرضه کامل اتفاق نمی‌افتد و عرضه خارج از بورس کالا رخ‌داده دولت نمی‌تواند مالیت خودش را به دست بیاورد.‏

وی اظهار داشت: بنده معتقد هستم بورس کالا باید شاکله‌اش تغییر پیدا کند. اینکه بازیکن هم بازیکن باشد و هم داور با هیچ عقلی ‏منطبق نیست. به‌ویژه در مسائل اقتصادی که خیلی نگران‌کننده است‎.‎

این مقام مسئول با انتقاد از کم‌کاری و کم‌تحرکی شورای زعفران گفت: اتاق بازرگانی در بعضی از شهرها روستایی را انتخاب ‏کردند و کاشت، داشت و برداشت را زیر نظر خودشان انجام می‌دهند. مثلاً روستای حسین‌آباد در شهرستان کاشمر. اتاق بازرگانی ‏تولیدکنندگان زعفران را جمع کرده و گفته آن‌ها را آموزش داد و در موقع تولید پیاز مناسب زعفران را در اختیارشان گذاشته و در ‏موقع برداشت آموزش برداشت داده و روش خشک‌کردن را هم آموزش می‌دهد. محصول این تولیدکننده باقیمتی 2 برابر ارزش ‏سایر زعفران‌ها به فروش می‌رسد ضمن اینکه در بازارهای بین‌المللی و در اسپانیا هم باقیمت خوبی این محصول را می‌خرند چون ‏هم‌رنگ آوری، هم طعم و عطر آن نسبت به زعفران‌های دیگر متفاوت است.‏

وی افزود: وقتی کار از ریشه منطقی شروع شود همه‌چیز درست خواهد بود. اگر شورای عالی زعفران آن‌طور که باید و شاید ‏به‌عنوان یک تکلیف علمی آن‌هم در شرایط اقتصادی امروز نقش خود را کامل ایفا کند، زعفران می‌تواند جای نفت را بگیرد. ‏مشروط بر اینکه ابتدا کاشت و درنهایت برداشت با روش‌های درست و به‌روز آموزش داده شود.‏

خباز در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعداد زیادی از تولیدکنندگان ما به دلیل نداشتن سرمایه و بدون وابستگی به تعاونی، ‏خودشان می‌کارند، وام می‌گیرند، به‌محض اینکه تولیدشان به دست آمد، اجباراً به ثمن وقت می‌فروشند. لذا کشاورز و تولیدکننده ‏ما روزبه‌روز ضعیف‌تر می‌شوند و دلال ها که هیچ نقشی در تولید ندارد و فقط پول دارد به سود هنگفتی می‌رسند.‏