رونق دوده‌سازان به مدد افزایش قیمت‌ها و رشد صادرات/ روند صعودی تقاضای جهانی و داخلی دوده
به گزارشبورس‌نیوز، قیمت دوده صنعتی
در سال جاری رشد قابل‌توجهی داشته و به همین دلیل، بررسی گزارش‌های عملکرد دو شرکت
بورسی فعال درزمینهٔ تولید دوده صنعتی هم حاکی از رشد درآمد و به‌تبع آن رشد
سودآوری این شرکت‌ها است. به‌عنوان‌مثال «شکربن» که از ابتدای سال جاری تاکنون
بازدهی تقریباً ۱۸۵ درصدی برای سهامداران به ارمغان آورده، در ۸ ماه نخست امسال با یک
جهش ۸۲ درصدی نسبت به مدت مشابه
سال گذشته، درآمد بیش از ۱۶۲۸ میلیارد ریالی محقق ساخته است.
به همین بهانه خبرنگار بورس نیوز گفت‌وگویی با حمید علمای کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص وضعیت صنعت دوده صنعتی و پیش‌بینی روند آتی شرکت‌ها انجام داده که چکیده‌ای از آن را می‌خوانید.
سؤال: وضعیت قیمت تمام‌شده دوده صنعتی و نرخ فروش را چطور ارزیابی می‌کنید؟
علمای: افزایش قیمت دوده متناسب با افزایش بهای تمام‌شده اعمال‌شده است و افزایش بهای تمام‌شده نیز عمدتاً ناشی از افزایش نرخ ارز و فرآورده‌های نفتی بوده است.
قیمت محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در بورس کالا، امسال رشد چشمگیری داشته و مادامی‌که قیمت فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی و نیز نرخ ارز افزایشی باشد، بهای تمام‌شده دوده صنعتی هم‌افزایشی خواهد یافت. اگرچه قیمت جهانی فرآورده‌های نفتی و ارز نیمایی در دو ماه اخیر کاهش داشته؛ ولی به علت حضور سوداگران در بورس کالا و حذف سقف رقابت، قیمت تمام‌شده صنعت کاهش نداشته است.
بخشی از مواد اولیه‌ای که در بورس کالا عرضه می‌شود توسط مصرف‌کنندگان واقعی و بخشی توسط سوداگران خریداری می‌شود.
حضور سوداگران در بورس کالا بر قیمت مواد اولیه صنعت دوده هم اثرگذار بوده، اما ازآنجاکه قیمت دوده صنعتی مشمول قیمت‌گذاری دولتی نیست و معمولاً با توجه به بهای تمام‌شده و عرضه و تقاضای بازار بر اساس توافقی بین تولیدکنندگان دوده صنعتی و خریداران تعیین می‌شود؛ قطعاً اگر قیمت تمام‌شده سیر نزولی به خود بگیرد، قیمت دوده صنعتی هم کاهش خواهد داشت.
سؤال: ظرفیت نصب‌شده تولید دوده صنعتی جوابگوی تقاضای داخلی هست؟ افزایش بهای تمام‌شده، حجم تولید را تحت تأثیر قرار نداده است؟
علمای: ظرفیت تولید دوده در سال جاری نسبت به سال ۹۶، تغییر چندانی نداشته است. ظرفیت نصب‌شده صنعت تولید دوده صنعتی، ۱۴۸ هزار تن در سال است و در سال ۹۶، حدود ۱۲۹ هزار تن دوده صنعتی در کشور تولیدشده است.
با این حجم تولید علاوه بر آنکه کل نیاز بازار داخل تأمین‌شده، مازاد محصول (حدود ۴۰ هزار تن) صادرشده که بالاترین حجم صادرات دوده صنعتی در تاریخ کشور بوده است. البته برخی شرکت‌های کوچک‌تر با مشکلاتی درزمینهٔ تأمین مواد اولیه و... مواجه بوده‌اند و با ۱۰۰ درصد ظرفیت خود تولید نکرده‌اند.
سؤال: مهم‌ترین مصرف‌کنندگان دوده صنعتی، چه صنایعی هستند؟ روند تقاضای داخلی را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
علمای: شرکت‌های تولیدکننده تایر در کشور، مصرف‌کنندگان دوده صنعتی هستند؛ بخشی از دوده صنعتی هم در صنایع قطعه‌سازی کاربرد دارد. البته تایر سازان به دلیل مشکل در تأمین مواد اولیه وارداتی ازجمله کائوچوی طبیعی، در ماه‌های اخیر ظرفیت تولید خود را کاهش داده‌اند.
قطعه سازان هم به دلیل مشکلاتی که در سال جاری با آن مواجه شده، ناچار به کاهش حجم تولیدشده‌اند. تقاضای دوده صنعتی هم به همین سبب کاهش داشته است.
سؤال: اوضاع صادرات این صنعت چطور است؟
علمای: این صنعت، پس از تأمین نیاز بازار داخل، مازاد محصول را صادر می‌کند. اگر تایر سازان طبق برنامه‌وبودجه خود تولید کنند، نیاز بازار داخل به دوده صنعتی حداکثر همان ۹۰ هزار تن سال قبل خواهد بود و مازاد نیاز بازار داخل روانه بازارهای صادراتی خواهد شد.
صادرات مازاد محصول، فرصتی برای شرکت‌های فعال در این زمینه است. البته محدودیت‌های ناشی از تشدید تحریم‌ها به‌ویژه محدودیت‌های حمل‌ونقل دریایی بر روند صادرات اثرگذار بوده ولی حتماً شرکت‌ها به دنبال راهکارهای دیگری برای صادرات خواهند بود و شاید بتوان گفت تحریم‌ها، روند صادرات را متوقف نمی‌کند و احتمالاً فقط هزینه‌های صادرات را افزایش خواهد داد.
مهم‌ترین بازارهای صادراتی دوده صنعتی ایران، ترکیه و کشورهای آسیای جنوب شرقی است. محدودیت‌های حمل دریایی به سبب تحریم‌ها، می‌تواند یکی از موانع صادرات محسوب شود ولی تأثیر محدودیت‌های حمل‌ونقل و احتمالاً هزینه‌های حمل صادراتی بر سودآوری شرکت‌های تولیدکننده بااهمیت نخواهد بود.
سؤال: مهم‌ترین نقطه قوت این صنعت چیست؟
علمای: مهم‌ترین نقطه قوت صنعت دوده صنعتی، روند مثبت تقاضای جهانی این محصول در یک سال و نیم گذشته است. علت افزایش تقاضای جهانی، رشد صنعت تولید تایر در هندوستان بوده که تأثیر مثبتی در تقاضای دوده صنعتی داشته است.
از سوی دیگر، تقریباً ۳۵ درصد از حجم کل دوده صنعتی دنیا در کشور چین تولید می‌شود که در دو سال اخیر به علت برخی محدودیت‌ها مانند محدودیت‌های تأمین مواد اولیه دوده صنعتی ازجمله قطران و مشکلات زیست‌محیطی و غیره تولید دوده صنعتی این کشور در فصول پاییز و زمستان کاهش‌یافته است.
بنابراین در یک سال و نیم اخیر دوده صنعتی با کاهش عرضه در مقاطعی از سال و نیز مازاد تقاضای جهانی مواجه شده است.
به‌طورکلی می‌توان گفت از نکات مثبت صنعت دوده، تولید با حداکثر ظرفیت ممکن این صنعت در سال ۹۶ و ۹۷ ؛ تأمین ۱۰۰ درصد نیاز بازار داخل و صادرات مازاد محصول ؛ عدم حضور دلالان و سوداگران در بازار دوده صنعتی و مداخله در قیمت‌ها ؛ عدم توقف یا کاهش تولید توسط تولیدکنندگان به بهانه کمبود مواد اولیه و سایر مشکلات ؛ حاشیه سود منطقی تولید دوده صنعتی ؛ آزادی عمل شرکت‌ها در قیمت‌گذاری متناسب با بهای تمام‌شده است.
سؤال: سرمایه‌گذاری در صنعت دوده صنعتی باهدف افزایش ظرفیت تولید شرکت‌ها توجیه‌پذیر است؟
علمای: سرمایه‌گذاری در هر صنعت به‌منظور اجرای طرح‌های توسعه‌ای و افزایش ظرفیت تولید، باید با بررسی کلیه جوانب و روند عرضه و تقاضای جهانی محصولات آن صنعت در سال‌های آینده صورت گیرد.
دوده صنعتی جزو محصولاتی است که در سال‌های آینده رشد متوسط تقاضا خواهد داشت. با بررسی جمیع شرایط، سرمایه‌گذاری در این صنعت بر اساس ملاحظات بلندمدت توجیه‌پذیر است؛ روند تقاضای جهانی رشد متوسط خواهد داشت؛ ضمن اینکه تقاضای داخلی هم‌روند افزایشی دارد.
در حال حاضر نیاز بازار داخل به انواع تایر حدود ۳۵۰ هزار تن برآورد می‌شود و ظرفیت نصب‌شده صنعت تایر حدود ۲۶۰ هزار تن بوده و مابقی هم وارد می‌شود. بر اساس چشم‌انداز ۱۴۰۴، برآورد شده نیاز بازار داخل به انواع تایر سالانه حدود ۶۰۰ هزار تن باشد.
اگر صنعت تایر در آن مقطع بتواند با اجرای طرح‌های توسعه‌ای کل نیاز کشور را تأمین کند با احتساب کل تقاضای دوده توسط تایر سازان و قطعه سازان، تقاضای دوده صنعتی کشور حدود ۲۰۰ هزار تن برآورد می‌شود و با این نگاه، سرمایه‌گذاری در این صنعت توجیه‌پذیر است.
البته اجرای طرح‌های توسعه در کشور ما به‌کندی انجام می‌شود و تایر سازان در اجرای طرح‌های توسعه چندان موفق عمل‌نکرده‌اند، ولی می‌توان گفت در صورت افزایش ظرفیت تایر سازان و قطعه سازان، صنعت دوده پتانسیل افزایش ظرفیت تولید و عرضه همپای رشد تقاضای داخل را خواهد داشت.
