محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان در آستانه سفرش به شرق آسیا در یادداشتی در روزنامه گلوبال تایمز چاپ پکن نوشت: من به عنوان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران بارها این افتخار را داشتهام که هم به چین سفر کنم و هم میزبان همتایان چینی خود در تهران باشم. در این فرصتها من هرگز از یاد نبردم که در یک آیین قدیمی هزار ساله میان دو تمدن کهن و بزرگ حضور دارم. روابط میان ایران و چین به دو هزار سال قبل بازمیگردد، زمانی که بازرگانان و سیاحان از طریق جاده ابریشم با یکدیگر ارتباط برقرار میکردند. مردم هر دو کشور از ابتدا فرا گرفتند که به قدمت و بزرگی تمدن دیگری احترام بگذارند. این ارتباطات بود که زمینه را برای هزاران سال رابطه ویژه میان دو تمدن از بزرگترین، پیشرفتهترین و پایدارترین تمدنهای دنیا فراهم کرد.
ظریف ادامه داد: امروز چین به مهمترین شریک تجاری ایران تبدیل شده است و دو کشور در بسیاری از جبههها شرکای استراتژیک یکدیگر هستند اما برای فائق آمدن بر چالشهای در حال ظهور که توانایی بسیاری از کشورها برای دست یافتن به توسعه پایدار را با مشکل مواجه کرده، لازم است که چین و ایران روابط خود را بیش از گذشته تقویت کنند. چین و ایران با چالشهایی مواجه هستند و تلاش میکنند تا به اهدافی در راستای توسعه پایدار، محافظت از محیط زیست، از بین بردن فقر و توقف افراطگرایی و تروریسم که هر روزه جهان را تهدید میکند، دست یابند. ما بر این باوریم که مشکلات مشترک نیازمند راهحلهای مشترک است که لازمه آن همکاری بیشتر، هماهنگی و ارتباط نزدیک اشت.
ظریف ادامه داد: من در اینجا تصریح میکنم که اگرچه پیشینه باشکوه ما، ما را ترغیب میکند که به دیگری نگاه کنیم و روابط کنونیمان نیز چارچوب همکاری ما را تعیین میکند، حقیقت این است که آینده ما را به یکدیگر پیوند داده است. چین و ایران یک چشمانداز مشترک مبنی بر وجود کشورهای مستقل با سیاست خارجی مستقل در سراسر قاره آسیا دارند که به یکدیگر مرتبط شده، با یکدیگر توسعه یافته و پتانسیل آنها و جایگاه واقعیشان در دنیا به رسمیت شناخته شده است.
ظریف در ادامه نوشت: ما هر دو از چند جانبهگرایی در امور جهان حمایت میکنیم، چیزی که این روزها بیش از هر زمان دیگری هدف حمله قرار گرفته است. تاریخ با قدرتهای استثمارگر گره خورده است اما چین به دنبال ارتباط میان کشورهای جهان مبتنی بر احترام دو طرفه، منافع و شان مشترک بوده است. ایران و چین از روابط تجاری قانونی و متوازن در سراسر دنیا پشتیبانی میکنند و ما هر دو با دشمن خارجی همره با خصومت یک جانبهگرای پوپولیستی روبرو هستیم.
ایران در توافق هستهای از خود انعطافی سازنده برای رسیدن به یک سازش با قدرتهای جهانی نشان داد که به عنوان یک دستاورد دیپلماتیک تاریخی و زیربنایی برای رژیم کنترل تسلیحات در جهان شناخته میشود. چین بخشی از این مذاکرات بود و در اجرای تعهداتش از خود صداقت نشان داد اما برخی از اعضا چنین نبودند. اینکه ما چگونه به این ماکسیمالیسم و نقض آشکار تعهدات بینالمللی و قانون پاسخ میدهیم، ممکن است بر توانایی ما برای دست یافتن به این چشمانداز مشترک برای آینده قارهمان تاثیرگذار باشد.
این، جایی است که نقش ویژه کشورهای تاثیرگذار در منطقه و جهان - همچون ایران و چین – برای حفظ صلح و امنیت بینالملل همهگان ضروری است. مهمترین و موثرترین پاسخ برای ما این است که از حاکمیت یکدیگر دفاع کنیم و همکاریهای اقتصادی خود را توسعه دهیم. همانطور که نیاکان ما در طول تاریخ انجام دادهاند ما نیز میبایست جاده ابریشم را برای غنای فرهنگی و یک اقتصاد فراگیر دنبال کنیم. ایران در حال حاضر تلاشهای خود برای محقق کردن این ایده را آغاز کرده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین با الهام از ابتکار "یک کمربند – یک جاده" و برای ساختن اعتماد استراتژیک دو طرفه، روی یک راهبرد برای همکاریهای آینده کار کردهاند که نشان میدهد همکاری دو کشور اکنون در حال وارد شدن به یک مرحله جدید است.
هر شراکت استراتژیک موفقیتآمیزی نیازمند یک زیربنای قوی از روابط اقتصادی است که نفع دو طرف را در بر دارد. همانطور که ما به جلو حرکت میکنیم، میبایست به رویههای آینده نیز نگاه کنیم. اقتصاد در آینده مبتنی بر دانش، فنآوری و ابتکار عمل است. ما برای تعیین روابط اقتصادی و تجاریمان به گونهای که از چشمانداز کنونی سود ببرد، عزم خود را برای مشارکت و کمک موثر به طرح چین برای ایجاد یک پایگاه پیشرو در جهان در زمینه علم، فنآوری و نوآوری اعلام میکنیم.
وی در یادداشت خود تصریح کرد: باتوجه به توسعههای کنونی، ایران بهطور قوی از موضع چین درخصوص به اصطلاح "جنگ تجاری" پشتیبانی میکند و رویکرد حمایتگرایانه داخلی آمریکا (حمایت از تولیدات داخلی) و ترک مفاهیم تجاری مبتنی بر قوانین را غیر سازنده، غیر منطقی و مخرب میداند. علاوهبراین، ایران همواره بهطور قوی از "سیاست چین واحد" حمایت، از دستاوردهای "یک کشور، دو نظام" تقدیر و با هرگونه مداخله در امور داخلی چین مخالفت کرده است.
ایران از ادامه حمایت چین از برنامه هستهای صلحآمیز خود و اقدامات موثر برای غلبه بر تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه که سبب شده ایران از منافع اقتصادی وعده داده شده در توافق هستهای بهرهمند نشود، قدردانی میکند.
ظریف در پایان خاطر نشان کرد: در میان اندیشمندان عرصه روابط بینالملل یک اتفاق نظر مبنی بر این وجود دارد که قرن 21 یک قرن آسیایی خواهد بود. همزمان که ایران و چین با چالشهایی مواجه میشوند، برخی کشورهای غربی و نه تمام بازیگران جامعه بینالملل برای ساخت چنین آیندهای اعلام آمادگی کردهاند. در این شرایط، همکاری پایدار میان ایران و چین، به عنوان دو کشور با تعهدات قوی به آسیای متحد و موفق، یک ضرورت غیر قابل اجتناب است.