کاهش سرعت خلق نقدینگی در گرو سیاست بانک مرکزی

به گزارش بورس نیوز، بازار ارز چند ماهی است که ثبات داشته و قیمت ها سیر نزولی اندکی هم دارد. بازار مسکن نیز وارد فاز رکودی شده و معامله چندانی صورت نمی گیرد. بازار سرمایه البته رشد زیادی داشته و بازدهی مطلوبی برای سهامداران به ارمغان آورده؛ اما این رشد بدون تغییر وضعیت اقتصادی کشور، احتمالا به زودی متوقف خواهد شد و نباید انتظار رشد همیشگی و بی وقفه در این بازار داشت. با این شرایط، سوالی که مطرح می شود این است؛ مقصد بعدی نقدینگی کجاست؟ سپرده گذاری در بانک ها جذاب تر خواهد شد؟

کامران ندری کارشناس پولی و بانکی در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: نقدینگی در بانک ها ایجاد شده و بخش عمده نقدینگی ۲ هزار هزار میلیارد تومانی کشور در سیستم بانکی در گردش است. بنابراین هر بازاری هم جذب نقدینگی کرده و رشد کند، پول از سیستم بانکی خارج نخواهد شد (بجز همان بخش نسبتا اندک پول که به شکل اسکناس در بازارها دست به دست می شود).

وی افزود: مشکل از زمانی آغاز می شود که نقدینگی خلق شده در بانک ها از طریق ذخایر بانک مرکزی تسویه شود. به عبارتی اگر بانکی در زمان تسویه، با کسری مواجه باشد می بایست از بانک مرکزی استقراض کند و چنانچه نرخ ذخایر بانک مرکزی پایین باشد، بانک ها تمایل به استقراض از بانک مرکزی و ورود پول به بازارهای دیگر پیدا می کنند. با این وضعیت، کاهش نرخ ذخایر بانک مرکزی، هزینه پول را در سیستم بانکی کاهش داده و سرعت خلق پول در نظام بانکی افزایش می یابد. در مقابل افزایش نرخ ذخایر بانک مرکزی، سرعت خلق پول را کاهش خواهد داد.

وی اضافه کرد: سرعت خلق پول در بانک ها تحت تاثیر چند عامل است. نخستین عامل هزینه پول برای بانک ها که متاثر از نرخ ذخایر بانک مرکزی و دومین عامل بازدهی مورد انتظار در سایر بازارها است. اگر انتظارات تورمی در اقتصاد کشور کاهش یافته و بازدهی مورد انتظار در سایر بازارها، از جمله مسکن و ارز و طلا و... پایین بیاید، سرعت خلق پول در بانک ها نیز کاهش خواهد داشت و بالعکس. مشروط بر آنکه نرخ ذخایر بانک مرکزی تغییر نکند.

ندری در تشریح تاثیر تغییر نرخ ذخایر بانک مرکزی بر اقتصاد کشور گفت: کاهش نرخ ذخایر بانک مرکزی، به نوعی سیاست انبساطی است که سرعت خلق پول را هم افزایش داده و معمولا برای فعالان اقتصادی جذاب تر است؛ اما در شرایط کنونی اگر بانک مرکزی قصد کنترل تورم را داشته باشد، بهتر است اقدام به افزایش نرخ ذخایر کند و یا حداقل تغییری در نرخ ذخایر اعمال نشود. در شرایطی که اقتصاد کشور دچار رکود تورمی است، رها کردن تورم به منظور ایجاد رونق، به نفع اقتصاد کشور نیست. اما در صورت کاهش نرخ ذخایر بانک مرکزی و افزایش تورم، بانک ها بابت افزایش ارزش دارایی های خود روی کاغذ، منتفع می شوند. البته تصمیم گیری در این زمینه کار ساده ای نیست و حتما باید تمامی جوانب سنجیده شود.