جذابیت دوباره به "بازار پایه" بازمی‌گردد

به گزارش بورس‌نیوز، بازار پایه در سال جاری تغییر و تحولات فراوان و البته حواشی فراوان نیز داشت.

در همین رابطه، بخش پایانی بخش گفت‌وگوی اختصاصی بورس‌نیوز با محمودرضا خواجه نصیری مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه تمدن و نائب رئیس هیات مدیره شرکت بورس تهران را می‌خوانید.

بخش نخست این گفت‌وگو نیز از "نفوذ "بورس" به خانه‌های مردم" می‌توان مطالعه کرد.

نکات کلیدی این گفت‌وگوی ویژه:

آربیتراژ مقرراتی به نفع سفته‌بازان
فضای کمرنگ تحلیل عامل وضع محدودیت
ساز ناکوک مدیریت ریسک
صندوق‌ها از انحراف قیمتی می‌کاهند
اتکا به شایعات آفت بازار پایه
مسیری که به انحراف کشیده شد
بازگشت دوباره جذابیت
توصیه به سهامداران

در این خصوص محمودرضا خواجه نصیری مدیرعامل شرکت تامین سرمایه تمدن و نائب رییس هیات مدیره شرکت بورس تهران در گفتگو با بورس نیوز گفت: بازاری پایه به زعم اکثر کارشناسان و براساس مستندات موجود، نسبت به سهام بازار‌های پذیرفته شده در بازار‌های بورس و فرابورس شفافیت کمی داشتند؛ به همین دلیل برخی‌ها یا اخراج شده بودند یا توان پذیرش در بورس و فرابورس را نداشتند اما؛ این‌گونه سهم‌ها دارای دامنه نوسان دو برابر بازار‌های شفاف بودند و نوعی آزادی عمل بیشتری داشتند.

آربیتراژ مقرراتی به نفع سفته‌بازان

وی افزود: اگر مفهوم نوسان قیمت این است که یک نوع مدیریت ریسک ذاتی در وضعیت بازار‌ها شکل بگیرد، در بازار‌های بورس و فرابورس چنین موضوعی وجود داشت اما؛ مفهوم دامنه نوسان بیشتر در بازار پایه که شفافیت آن کمتر است، موضوعی بود که همواره جای سوال داشت.

به عبارتی دیگر، قانون قبلی یک آربیتراژ مقرراتی را ایجاد می‌کند که پایه علمی آن به این مفهوم است کسانی که تلاش دارند تا با نقدینگی و استفاده از گام‌های سریع‌تر به اهداف قیمتی برسند، طبیعتا از پله‌های قیمتی که کوتاه است به جایی بروند که پله‌های قیمتی بلندتر بود. این فارغ از آن بود که بازار پایه خوب یا بد است. این مقرراتی بود که وجود داشت.

فضای کمرنگ تحلیل عامل وضع محدودیت

مدیرعامل تامین سرمایه تمدن اظهار داشت: اگر تحلیل بر فضای بازار حاکم بود، شاید تفکر مدیریت ریسک از طریق دامنه نوسان خیلی پررنگ نبود. بعد از اینکه بازار با نقدینگی قابل توجهی مواجه شد و همچنین فضای سرمایه‌گذاری خیلی گسترده‌تر شد، بازار با مسائل جدید مواجه شد که سیاست‌گذاران را بر این داشت که نسبت به مدیریت ریسک بازار‌ها اقدام کنند و براساس آن اقداماتی به ذهن‌شان رسید و براساس مقرراتی که داشتند با بخشی از بازار درمیان گذاشتند و بعد باتوجه به این‌که موضوع جدی نشده بود، این مقررات را برای اجرایی شدن اعلام کردند.

خود مقررات به یک نوع در بازار تاثیر می‌گذارد و فضای حاشیه‌ای و عکس‌العمل‌ها تاثیر بعدی را می‌گذارد. اخبار و شایعات و خود حاشیه‌ها موضوع را به سمتی سوق داد که کشمکش‌های زیادی ایجاد شد و مقررات بار‌ها و بار‌ها مورد تغییر قرار گرفت تا به نقطه نهایی رسید.

ساز ناکوک مدیریت ریسک

خواجه نصیری در ادامه گفت: فارغ از این‌که مجریان قانون را به صورت صد درصد مورد تایید قرار دهیم و یا این‌که معترضان را حمایت کنیم، این را باید در نظر بگیریم که مبنای این تفکر که مدیریت ریسک در بازار‌ها باید متناسب با شفافیت آن باشد، مبنای درستی بود. ممکن است که برخی انتقادات به نحوه عملکرد وارد شود که چگونه مدیریت ریسک انجام می‌شود. این موضوعی بود که مورد درخواست اشخاص بود. با این وجود، شورای بورس، وزارت اقتصاد و سازمان بورس سعی کردند با تعامل با سرمایه‌گذاران این موضوع را به سمتی ببرند که یک راه حل میانه پیدا کنند که نتیجه آن، آخرین مقررات شد. در آخرین مقررات، فارغ از این‌که دامنه نوسان تا حدی محدود شد و اعمال محدودیت دیگری در این بازار‌ها اتفاق نیفتاد، دو موضوع، یکی برنامه‌ریزی جهت اعطای اعتبار به سهام بازار پایه و دیگری، ورود صندوق‌های سرمایه گذاری، مدنظر قرار داده شد.

صندوق‌ها از انحراف قیمتی می‌کاهند

وی افزود: رویه معاملات اعتباری در دل خود یک مدیریت ریسک را دارد که می‌تواند در بازار پایه مورد استفاده قرار بگیرد. باید مبنای معاملات اعتباری در بازار پایه با بازار عادی متفاوت باشد تا ضمن توجه به تفاوت شفافیت بازارها، بحث اعتباری را کلا از بازار پایه لغو نکنند و همچنین، بحث خریدوفروش سهام توسط صندوق‌ها مطرح شد.

نکته مهم این است که اساسا وقتی مجوزی به یک نهاد مالی تخصصی مثل صندوق‌ها داده می‌شود تا بتوانند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند، صندوق‌ها اختیار دارند. این اختیاری است که با توجه به پاسخگویی صندوق‌ها و تطبیق فرایند سرمایه‌گذاری‌شان با اهداف صندوق‌ها و تصمیمات آن‌ها باید از دل یک فرایند تحلیلی بگذرد.

ضمن این‌که این اجازه می‌تواند بالقوه تاییدکننده شرکت‌های ارزشمند در بازار پایه باشد. نگرانی از این‌که ممکن است ورود صندوق‌های سرمایه گذاری باعث انحراف قیمت سهامی شود که در بازار پایه شفافیت ندارند، کمتر خواهد بود.

اتکا به شایعات آفت بازار پایه

نائب رییس هیات مدیره شرکت بورس تهران به یک اتفاق خوب اشاره کرد و خاطرنشان کرد: این فرایند می‌تواند منجر به این شود که مبنای تحلیلی سرمایه‌گذاری در بازار پایه بیشتر و به شایعات کمتر توجه شود. یکی از آفت‌هایی که دامنگیر بازار پایه شد، اتکای بالا به شایعات بود.

فضای مجازی به نوعی قدرت بیشتری نسبت به فضای تحلیلی دارد و این می‌تواند دلیلی باشد برای تغییر ساختار بازار‌ها اما؛ بازار پایه کم کم باید به سمتی برود که شرکت‌هایی حاضر در آن بتوانند با کمی شفافیت بیشتر و اصلاح ساختار، در یکی از بازار‌های بورس یا فرابورس پذیرش شوند. همچنین سازمان بورس برنامه ریزی کند، آموزش دهند و تلاش کند که شرکت‌های حاضر در بازار پایه در درازمدت در این بازار نمانند.

مسیری که به انحراف کشیده شد

نائب رییس هیات مدیره شرکت بورس تهران در ادامه گفت: بازار پایه بعد از تبصره ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه که شرکت‌ها را مکلف کرد معاملاتشان در بورس یا فرابورس انجام شود. مسیر حرکت از یک شرکت سهامی عام ثبت شده نزد سازمان بورس تا رسیدن به بورس و فرابورس، درگاه موقتی به نام بازار پایه بود که این مسیر موقتی نباید به عنوان یک مسیر دائم باشد.

به عبارت دیگر باید با برگشتن به فلسفه این قانون و تفسیر آن و دلایل تصویب آن، این تفکر تسری پیدا کند که یک شرکت پس از ورود به بازار پایه، از همان روز اول در جهت تطبیق شرکت با الزامات قانونی و ورود به بازار بورس و فرابورس، تلاش کند. بازار پایه باید یک بازار گذرا باشد و افراد به این امید که شرکت شفاف‌تر می‌شود و در آینده قابلیت ورود به بازار‌های بورس و فرابورس را خواهد داشت، اقدام به سرمایه گذاری کنند. سرمایه‌گذاری که از جنس انتظار برای شفافیت است.

بازگشت دوباره جذابیت

وی اظهار داشت: اگر این مساله اتفاق بیفتد بازار پایه بازار جذابی می‌شود؛ نه از این حیث که در کوتاه مدت بخواهم سود بیشتری به دست آوریم بلکه منتظر می‌مانیم تا این شرکت شفاف شود و به مراحل بالاتر برود. این موضوع با روح قانون و شرایط قانون سازگار است. نیاز است که سیاستگذاران این موضوع را مدنظر قرار دهند که بازار پایه مسیری است از شفافیت کم به سمت شفافیت حداکثری و ورود به بازار‌های بالاتر.

یک توصیه به سهامداران

خواجه نصیری در خاتمه به سهامداران توصیه کرد: سرمایه‌گذاران باید بپذیرند که بازار پایه جایی است برای اعتماد به افزایش شفافیت شرکت‌ها و رفتن به بازار بورس و استفاده از سرمایه گذاری مبتنی بر اعتماد برای شفافیت؛ بنابراین بیشترین مطالبه‌شان از ناشران و مدیران شرکت‌ها باشد.