در چند دهه گذشته در اروپا، آمریکای شمالی و شرق آسیا فرهنگ خانواده سهنفره یا دونفره تثبیت شده است و با سرعتگرفتن تحولات در دنیای مدرن و تغییر سبک زندگی، سالمندان زیادی احتمالا ناچار به زندگی انفرادی میشوند. از سوی دیگر به دلیل اینکه هزینه نگهداری از سالمندان بسیار سنگین است و دولتها نیز نمیتوانند این بار سنگین مالی را برعهده بگیرند. بنابراین کارشناسان اقتصاد- اجتماعی راههای جایگزین برای این مشکل پیشنهاد دادند
حذف پول از اقتصاد کشورهای اروپایی کلید خورده است. حالا مدلهای ابتکاری درکشورهای پیشرفته درحال اجراست که براساس آن افراد میتوانند در ازای اخلاقمداری خدمات رایگان یا خدمات مشابه دریافت کنند. بهعنوان مثال رانندگان قانونمند کانادایی میتوانند از پلیس اعتبار بگیرند و به صورت رایگان از خودروهای عمومی استفاده کنند یا در بسیاری از کشورهای پیشرفته افراد از سالمندان به صورت رایگان پرستاری میکنند و در ازای ساعاتی که صرف نگهداری داوطلبانه از سالمندان کردهاند، در بانک سرمایه اجتماعی اعتبار زمانی میگیرند تا در زمان سالمندی خود یا اعضای خانوادهشان به همان میزان خدمات پرستاری رایگان دریافت کنند.
اقتصاددانان جهانی معتقدند که این مدلهای غیرپولی خدمات میتواند هزینههای مالی کشورها را به حد قابل توجهی کاهش دهد. اهمیت این رویکرد تازه اقتصاد در جهان به حدی است که در سالهای اخیر بیشتر برندگان نوبل اقتصاد از بین اقتصاددانانی انتخاب شدهاند که روی مدلهای اقتصاد رفتاری کار کرده و دستاوردهای کاربردی داشتهاند. / امیر قاسمی