تحلیل آثار ۴ تصمیم ناگهانی شورای عالی بورس

یکی از تصمیمات اخیر و قابل بحث تغییر دامنه نوسان نمادهای بورسی به مثبت ۶ و منفی ۲ درصدی است که طبق روال معمول مصوبات شورا پس از ۷۲ ساعت اجرایی می‌شود. از آنجایی که چهارشنبه تعطیل است مصوبات از صبح شنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۹ به اجرا خواهد رسید.
لازم به بیان است دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و کف قیمتی گفته می‌ شود که هر سهم در هر روز معاملاتی می ‌تواند داشته باشد. در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت شرکت ‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سهام مثبت ۵ درصد تا منفی ۵ درصد است . به طور مثال میتوان گفت اگر سهمی دو روز مثبت کامل معامله شود، ۱۲ درصد که معادل با بیش از ۶ ماه سود بانکی است، رشد کرده است.
این مصوبات دامنه نوسانات به همراه افزایش سقف اعتبار کارگزاری ها به ۶۰ درصد در کوتاه مدت می تواند به جذابیت و فضای کلی بازار سرمایه و متغیرها کمک کند تا شرایط بهتری حاکم شود؛ اما باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که این گونه مُسکّن ها تاثیر موقت دارند و باید به فکر درمان مشکلات به شکل ریشه ای در این بازار باشیم.

از قبل روی ضرورت تغییر دامنه تاکید داشتم و در این مورد هم با برخی مدیران سازمان بورس و ... صحبت هایی داشتم. البته پیشنهاد من دامنه نوسان نامتقارن مثبت ۸ و منفی ۲ بود؛ اما به هر حال این تصمیم را به فال نیک میگیریم و معتقدم تغییر دامنه نوسان اتفاق مثبتی برای بازار سرمایه ما بوده و آثار مثبتی بر جای خواهد گذاشت؛ امیدوارم با این تغییر، شاهد رشد بازار سرمایه باشیم و شاخص کل تا پایان سال محدوده ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی را لمس کند. اما سایر تصمیمات را اثرگذار ارزیابی نمیکنم.

البته نمیتوان واکنش سهامداران خرد را پیش بینی کرد. به هر حال بازار سرمایه ما رفتارهای توده وار دارد و سهامداران خرد گاهی تحلیل متفاوتی از وقایع و اتفاقات دارند و رفتار غیر قابل پیش بینی هم دارند. اما شخصا معتقدم در شرایط فعلی اگر ۵ حالت صف خرید، معاملات مثبت، صفر تابلو، معاملات منفی و صف فروش برای بازار سرمایه در نظر بگیریم، شرایط توده وار بازار می گوید فقط در یک حالت حال بازار سرمایه ما مساعد خواهد بود و آن هم در حالت صف خرید است و در سایر حالت ها بازار میل به صف فروش پیدا می کند. اگر به تغییر دامنه نوسان از این منظر نگاه کنیم، ممکن است در کوتاه مدت هیجان مثبتی در بازار سرمایه ما ایجاد شود و بعد از آن بازار وارد یک فاز منفی فرسایشی خواهد شد و شانس صف نشینی (در صف فروش) برای افراد افزایش خواهد یافت که البته امیدوارم این تحلیل صحیح نباشد. مشکل اینجاست که در کشور ما تصمیمات ناگهانی و بدون بررسی تبعات مثبت و منفی اتخاذ می شود. البته تغییر حجم مبنا در اختیار سازمان بورس و اوراق بهادار نهاده شده و شاید سازمان بورس با تغییر حجم مبنا، تبعات منفی تغییر دامنه نوسان را خنثی کند.

در خصوص دامنه نوسان نامتقارن باید بدانیم، دامنه منفی ۲ تا مثبت ۶ به صورت نرمال، به وضعیت عادی بازار یک شیب مثبت ۶۶٪ی میدهد و محرک خوبی برای تغییر جهت بازار با منابع حمایتی کمتر به شمار می رود.

در خصوص حجم مبنای متغیر با مدیریت در اختیار سازمان بورس، نکته مهم کنترل فشار تغییرات بازار است. این اهرم کنترلی با دامنه نوسان جدید بیشتر برای کنترل افزایش قیمت سهام استفاده خواهد شد.

در خصوص الزام سهامداران عمده و هلدینگ ها به انتشار اوراق فروش تبعی، این اقدام به معنی انتقال ریسک بازار در قالب ریسک اعتباری به سهامداران عمده میباشد و می بایستی قیمت معقولی به رعایت ریسک دو طرف ناشر و سرمایه گذار برای اعمال اوراق در نظر گرفته شود.

با توجه به رفتار هیجانی و بدبینی کاذب موجود در بین سهام داران در مقطع فعلی تصمیم درستی است اما یک مسکن ( ارام بخش ) موقت است ، بازار نیاز به تصمیمات کلان اقتصادی دارد ، نرخ بهره بانکی ، نرخ تسعیر ارز، بودجه سال آتی و احیای برجام از متغیرهای کلیدی بازار هستند که بازار منتظر سیگنال مثبت از آنها است.

در خصوص تصمیمات اخیر شورایعالی بورس تصور کنید در صورت صف خرید بودن سهم ۶ درصد رشد خواهد کرد حال اگر سهم بتواند ۲ یا ۳ روز متوالی دامنه مثبت را حفظ نماید برای منفی شدن میبایست ۶ تا ۹ روز منفی بخورد و همین باعث خواهد شد فروشندگان در فروش بسیار محتاط شوند زیر از دست دادن روند به شدت فرد را از صعود بازار عقب خواهد انداخت .
ضمنا افزایش اعتبار تا ۶۰ درصد توان خرید را بالا برده و باعث افزایش قابل توجه سمت تقاضا خواهد شد.

اثرات مصوبه دامنه نوسان نامتقارن بر بازار چیست؟

بازار بدون دامنه و حجم مبنا ایده‌ال است، حال که به هر دلیلی این امر ممکن نیست اثر تغییر دامنه نوسان فعلی را بر بازار بررسی میکنیم، این تغییر بازار را به نفع نگهداری سهام دچار مزیت می‌کند، دامنه نوسان متقارن به نفع کسی که دنبال کننده روند صفوف خرید یا فر‌وش است پیش می‌رود

اکنون این روند به نفع کسی که در سهامی مانده و منتظر موج بعدی است تغییر می‌کند، ضمن اینکه فروشنده یا فرد خارج از بازار هم معلوم نیست بتواند در قیمت قابل توجه پایین‌تر وارد شود و هر وقت روند قیمت مثبت شد فاصله‌گیری از قیمت پایین سریع و بازگشت به آن سخت است

نقد شوندگی بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ولی از طرف دیگر صبر کردن در بازار را راحت‌تر میکند، با توجه به اصلاح زیاد بازار می‌توان گفت اثر آن در مجموع بر قیمت‌های بازار مثبت خواهد بود

صرفا نگاه از نظر نظریه بازی‌ها به جابجایی مزیت نسبی انواع ذینفعان و فعالان بازار، یعنی تقویت جایگاه دارندگان سهم به نوسانگیران منفی و افراد دارای نقدینگی