زنگ خطر بیخ گوش زنجیره فولاد

به گزارش بورس نیوز، صنعت فولاد وابستگی زیادی به سنگ‌آهن دارد و این روزها برخی شرکت‌های فولادی به‌منظور تکمیل زنجیره تأمین خود، تلاش می‌کنند با خرید سهام شرکت‌های سنگ‌آهنی، خیال خود را برای تأمین سنگ‌آهن‌ موردنیازشان‌ راحت کنند. این در حالی است که قیمت سنگ‌آهن داخلی هم در چند ماه اخیر افزایش داشته است.

سعید عسکرزاده دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: هرچقدر قیمت سنگ‌آهن به قیمت‌های واقعی نزدیک‌تر شود، فضای رانتی کمرنگ تر خواهد شد. در حال حاضر برخی از شرکت‌های فولادی به شرکت‌های سنگ‌آهنی ورود کردند و این سرمایه‌گذاری به سبب سودآوری صنعت سنگ‌آهن نبوده بلکه به سبب اطمینان خاطر بابت تأمین مواد اولیه در سال‌های آینده و به عبارتی تکمیل زنجیره تأمین بوده است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه در چند سال گذشته فعالیت خاصی در حوزه اکتشاف معادن سنگ‌آهن صورت نگرفته است، ذخایر سنگ‌آهن نسبت به چند سال قبل رشدی نداشته و این نگرانی وجود دارد که اگر در چند سال آینده کسری و کمبودی در حوزه تأمین سنگ‌آهن ایجاد شود، کدام شرکت فولادی این کسری را به دوش خواهد کشید؟ شاید فعلاً با رسیدن به چنین شرایطی و شرایط کمبود سنگ‌آهن فاصله داشته باشیم اما از حالا باید این موضوع موردبررسی قرارگرفته و جدی انگاشته شود تا در چند سال آینده دچار مشکلی نشویم. اقبال شرکت‌های معدنی به حضور در ترکیب مدیریت شرکت‌های سنگ‌آهنی و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سنگ‌آهنی به این دلیل بود که اگر در سال‌های آینده کمبودی در حوزه سنگ‌آهن شکل گرفت، ناچار به واردات سنگ‌آهن و تحمیل هزینه‌های سنگ‌آهن وارداتی نشوند، چراکه در غیر این صورت فولادی‌ها هیچ مزیت رقابتی در بازارهای صادراتی نخواهند داشت.

دبیر انجمن سنگ‌آهن ایرانافزود: ازآنجاکه به نظر می‌رسد سیاست‌گذاران حوزه معدنی و فلزی تصمیمی برای ایجاد عدالت در کل زنجیره و تعدیل سود زنجیره تولید فولاد در بین تمامی بخش‌های این زنجیره ندارند‌ و درخواست‌ها‌ و فشارهایی هم که از سوی ارکان مختلف این زنجیره اعمال‌شده تاکنون اثرگذار نبوده، سرمایه‌گذاران هم به سمت بخش‌های کم ریسک‌تر زنجیره تولید متمایل شده‌اند و حتی شرکت‌های سنگ‌آهنی به‌جای تمرکز بر حوزه اکتشاف، سعی کرده‌اند به تولید محصولات باارزش افزوده بالاتر همچون گندله و کنسانتره بپردازند. علت اصلی این اتفاق، عدم تعدیل قیمت سنگ‌آهن بوده است.

عسکرزاده تاکید کرد: صنعت سنگ‌آهن در شرایط مطلوبی قرار ندارد و قیمت سنگ‌آهن در حال حاضر هم حدود نصف قیمت‌های جهان است. به‌هرحال اگر شرایط فعلی ادامه داشته باشد و سرمایه‌گذاری خاصی در حوزه اکتشاف معادن سنگ‌آهن صورت نگیرد در چند سال آینده شرکت‌هایی که به سنگ‌آهن داخلی دسترسی ندارند و ناچار به واردات سنگ‌آهن برای تولید فولاد هستند، در بازارهای صادراتی مزیت نسبی نخواهند داشت و چه‌بسا شاهد کاهش تولید فولاد در کشور هم باشیم. این شرایط باید اصلاح شود و کاهش قیمت تمام‌شده فولاد از جیب معادن انجام نگیرد. معادن باید توسعه پیدا کنند و اکتشاف معادن باید خیلی جدی‌تر گرفته شود. توجه به شناختی که از صنعت فولاد و ظرفیت‌های فعلی صنعت سنگ‌آهن دارم معتقدم اگر فکری به حال توسعه معادن سنگ‌آهن شود در چند سال آینده به همان نسبت از ظرفیت تولید فولاد در کشورمان کاسته خواهد شد.

دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران در ادامه ضمن تأکید بر اینکه تکمیل زنجیره ارزش و سرمایه‌گذاری در حوزه معادن سنگ‌آهن توسط فولادی‌ها، راهکار مناسبی برای بلندمدت نیست، گفت: اگر به دنبال راهکاری بلندمدت هستیم، باید به اکتشاف بپردازیم تا ظرفیت تولید سنگ‌آهن افزایش یابد. جذب سرمایه‌گذار در حوزه اکتشاف معادن نیازمند اصلاح قیمت سنگ‌آهن است. اکتشاف اولین و مهم‌ترین حلقه در زنجیره تولید فولاد است و سرمایه لازم جهت تأمین هزینه‌های اکتشاف باید از محل تعدیل و واقعی شدن قیمت سنگ‌آهن تأمین گردد. ضمن اینکه سرمایه‌گذاری فولادی‌ها در حوزه معادن سنگ‌آهن چندان به نفع صنعت سنگ‌آهن نیست و ازجمله مشکلاتی که می‌توان به آن اشاره کرد، عدم‌ توجه و تمرکز کافی به بحث ایمنی معادن سنگ‌آهن است. افزایش ظرفیت تولید صرفاً ایده‌آل یک معدن سنگ‌آهنی نیست و مبحث ایمنی و بهداشت هم باید موردتوجه قرار بگیرد.

عسکرزاده در ادامه با اشاره به غیرواقعی بودن قیمت سنگ‌آهن در کشورمان اظهار کرد: فاصله قیمت سنگ‌آهن ما با بازارهای جهانی کمتر نشده و اگر افزایش قیمتی رخ‌داده، ناشی از افزایش نرخ ارز بوده است. حتی در روزهایی که قیمت جهانی سنگ‌آهن به سقف تاریخی خود رسید، قیمت سنگ‌آهن ایران حدود ۳۰ درصد قیمت‌های جهانی بود و این اختلاف قیمت با بازارهای جهانی اصلاً منطقی نیست.در چنین شرایطی نه‌تنها سرمایه‌گذار داخلی که حتی سرمایه‌گذاران خارجی هم هیچ علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در حوزه اکتشاف معادن ندارند. در حوزه معادن نیاز به فعالیت جدی در حوزه آمایش سرزمین است.‌

دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران تصریح کرد: به حاشیه راندن سازمان زمین‌شناسی در حوزه آمایش سرزمین به نفع زنجیره تولید نیست. در این بخش یک عقب‌ماندگی ۴۰ ساله داریم و افزایش چنددرصدی بودجه این حوزه راهگشا نیست و باید اقدامی جدی کرد. اگر برای این مشکل راهکار مناسب و صحیح ارائه نشود، در چند سال آینده صنعت فولاد که مایه افتخار هر ایرانی است و برای توسعه آن سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی صورت گرفته، دچار شرایطی همچون صنعت خودروسازی خواهد شد! در نظر داشته باشید که اجرای طرح‌های اکتشافی در حوزه معادن به‌طورمعمول ۵ سال زمان می‌برد و برای آنکه شرایط مطلوبی در زنجیره تولید فولاد داشته باشیم باید از حالا نگاه بلندمدت به این زنجیره داشته باشیم و برای اکتشاف و توسعه معادن سنگ‌آهن فکر می‌کنیم.

عسکرزاده در پایان خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از بروز مشکلات در چند سال آینده یا باید بحث اجرای عدالت در کل زنجیره فولاد و تعدیل قیمت‌ها مدنظر قرار بگیرد یا آمادگی این اتفاق را داشته باشیم که در بلندمدت و چند سال آینده زنجیره تولید فولاد با مشکلاتی برای تأمین سنگ‌آهن مواجه شده و برخی شرکت‌های فولادی که در زنجیره تأمین مواد اولیه ناقص هستند، به‌تدریج از چرخه تولید خارج شوند‌ که این اتفاق هم اصلاً مطلوب اقتصاد کشور ما نیست.