تصمیم‌گیری پشت درهای بسته، ممنوع

به گزارش بورس‌نیوز، هفته گذشته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تلویحا به تغییر دامنه نوسان معاملات چراغ سبز نشان داد. اتفاقی که از مدت‌ها قبل بسیاری از فعالان بازار سرمایه چشم انتظار آن هستند.

البته خیلی‌ها هم معتقدند افزایش یا حذف دامنه نوسان، بدون دو طرفه شدن معاملات اثرگذار نیست! به نظر می‌رسد در صورت حذف دامنه نوسان معاملات و یا دو طرفه شدن بازار، این بازار برای سرمایه گذاری مستقیم مردم پرریسک تر خواهد شد.

مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس‌نیوز در این خصوص بیان کرد: تحت هیچ شرایطی نمی‌توان از مردم دعوت کرد بدون آنکه الزامات یک بازار را داشته باشند در آن بازارسرمایه گذاری کنند اما؛ افزایش دانش و آگاهی مردم جهت اطلاع از شرایط کسب و کار‌ها برای یک سرمایه گذاری موفق، کار صحیحی است.

وی ادامه داد: معتقدم در بازارسرمایه و ابزار‌های کافی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم مردم و یا آموزش برای یک سرمایه‌گذاری حرفه‌ای‌تر وجود داشته و بهتر است مردم یا به‌صورت غیرمستقیم در بازارسرمایه سرمایه‌گذاری کنند و یا قبل از ورود، در جهت ارتقای دانش مالی خود اقدام کنند.

این کارشناس بازارسرمایه در رابطه با تاثیر تغییر دامنه‌نوسان و نیز دو طرفه شدن معاملات اظهار کرد: تمامی مدیران و روسای قبلی سازمان بورس و اوراق بهادار در این سال‌ها به این نکته اذعان داشتند که اگر قرار باشد بورس، بازاری حرفه‌ای باشد باید به‌سمت استاندارد‌های جهانی حرکت کرد؛ بازار‌سرمایه ایران برای رسیدن به بلوغ، باید به سمت استاندارد‌هایی که در بورس‌های بین‌المللی رعایت شده، حرکت کند و اگر در بازارسرمایه موضوع و روشی وجود دارد که در سایر بازار‌های سرمایه دنیا مشاهده نمی‌شود، قطعاً آن موضوع اشتباه است نباید فرض کنیم ما تافته جدا بافته هستیم و از تمام دنیا بیشتر می‌فهمیم و می‌توانیم در بازارسرمایه کاری انجام دهیم که هیچ جای دنیا به ذهن کسی خطور نکرده است!

بازیگردانی در اقتصاد را یاد نگرفته‌ایم

سوری اضافه کرد: نکته جالب توجه اینجاست که در بسیاری از موارد و موضوعات از جمله فوتبال، معتقدیم که تجربه کافی نداریم و برای مثال از مربیان خارجی استفاده می‌کنیم، اما در موضوع مهم "اقتصاد" حاضر به استفاده از تجربیات جهانی نیستیم و به دنبال ابداعات جدید هستیم. خیلی اوقات به تجربیات بین‌المللی احترام نمی‌گذاریم و تلاش می‌کنیم خودمان ابزار‌هایی اختراع کنیم. مشکلات ناشی از بدعت سهام عدالت و عرضه ETFهای دولتی، تا سال‌ها گریبانگیر بازار سرمایه ما خواهد بود.

وی تصریح کرد: برای رسیدن به بازاری ایده‌آل، باید دامنه‌نوسان افزایش یابد اماغ تغییر ناگهانی روالی که سال‌ها بازار به آن عادت کرده می‌تواند تبعاتی به همراه داشته باشد و رفتار‌های هیجانی ایجاد کند؛ بنابراین جهت افزایش دامنه‌نوسان باید به‌صورت سنجیده شده و با برنامه‌های از پیش تعیین شده و مشخص، زمان‌بندی دقیق و بررسی تبعات احتمالی این کار اقدام به تغییر دامنه‌نوسان کرد.

این فعال بازارسرمایه اظهارکرد: روز جمعه فعالان بازارسرمایه به بحث راه‌اندازی بورس تهران توجه ویژه‌ای داشتند و اطلاعیه راه‌اندازی بورس تهران در سال ۱۳۴۶ در فضای مجازی دست به دست می‌چرخید. این اطلاعیه سه نکته مهم به همراه داشت؛ نخست آن که در این اطلاعیه ذکر شده بود که جهت راه‌اندازی بورس، ۵ سال تحقیق انجام گرفته بود.

وی اضافه کرد: نکته دوم اینکه این بازار با بورس‌های کشور‌های همسایه مقایسه شده بود و سومین نکته اینکه برآوردی از حجم معاملات مورد انتظار صورت گرفته بود.

سوری تصریح کرد: متاسفانه این روز‌ها به‌اندازه آن سال‌ها عاقبت اندیشی در تصمیم‌گیری‌ها وجود ندارد و بسیاری از تصمیمات به صورت ناگهانی، نسنجیده و یک‌شبه اتخاذ می‌گردد. اگر با همان درایت و دوراندیشی که سال ۱۳۴۶ بازارسرمایه راه اندازی شد، امروز هم تصمیم‌گیری می‌شد، حتما مشکلات کمتری داشتیم. در مجموع معتقدم حذف دامنه‌نوسان به شرط سنجش دقیق اتفاق بسیار مثبتی است اما؛ در مورد دو طرفه بودن بازار باید گفت نمی‌توان انجام یک اقدام صحیح را به انجام اقدامی دیگر مشروط کرد. با دوطرفه شدن بازار‌سرمایه به شدت موافق هستم و در بازار سرمایه ابزار‌هایی جهت اجرای بهتر این طرح وجود دارد. دوطرفه شدن بازار سرمایه موضوعی کاملاً جدا از تغییر دامنه‌نوسان است و البته که هر دوی این اقدامات باید در بازار سرمایه ما انجام شود.

فروش استقراضی در هزارتوی فقهی و سازمان بورس و اوراق بهادار، ماند

این کارشناس بازار سرمایه ضمن تاکید بر استانداردسازی ابزار‌ها گفت: سالهاست که ابزاری به نام فروش استقراضی در هزارتوی فقهی و سازمان بورس و اوراق بهادار، مانده است و بعضی اوقات سعی شده ابزار‌های جدیدی تعریف شود که نام آن‌ها شبیه فروش استقراضی بوده، ولی ماهیت فروش استقراضی نداشته‌اند.

وی تاکید کرد: معتقدم حتما در مورد ابزار‌های فروش استقراضی باید کار جدی انجام شود. علاوه بر این، افزایش عمق بازار اختیار‌های خرید و فروش هم کمک شایانی به بلوغ بازار سرمایه خواهد کرد. اما به هر حال با اجرای هیچ تصمیم و طرحی به صورت یکباره و ناگهانی موافق نیستم.

سوری افزود: انسان‌ها برای تغییر خود و عادت کردن به شرایط و روال جدید نیاز به زمان دارند تا دانش کسب کرده و بتوانند تصمیم‌گیری کنند. بخش قابل توجهی از مشکلات بازار سرمایه ما ناشی از تصمیمات یکباره و ناگهانی است.

این کارشناس بازار سرمایه در مورد راهکار اجرای بهتر تغییرات در بازار سرمایه عنوان کرد: برای تغییر دامنه نوسان و یا اجرای هر طرح دیگری، نیاز به یک برنامه ریزی مشخص و از پیش تعیین شده با زمان‌بندی دقیق که ما را در عرض ۱ الی ۲ سال به یک استاندارد بین‌المللی برساند، داریم.

برای دامنه‌نوسان فقط نقش مدعی بازی کردیم

وی گفت: اینکه سال‌ها در مورد حذف دامنه نوسان صحبت شود و مرتباً ادعا کنیم شرایط برای انجام این کار مناسب نیست، (با توجه به آن که بازار سرمایه هم همواره در شرایط حساس قرار دارد) در نهایت نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت و چه بسا سال‌ها بعد هنوز درگیر مشکل دامنه‌نوسان در بازارسرمایه باشیم اما؛ اگر سیاست‌گذاران در یک برنامه‌ریزی دقیق و سنجیده همراه با تحقیقات صحیح اعلام کنند که برای مثال ۲ سال دیگر دامنه نوسانی در بازار سرمایه وجود نخواهد داشت، قطعاً شرایط بهتری را تجربه خواهیم کرد. نکته اینجاست که قبل از هر تصمیمی، سیاست‌گذاران باید با بررسی نمونه‌های مختلفی از بازار‌های سرمایه در کشور‌های مختلف بپردازند و تصمیم بگیرند که قرار است شبیه کدام کشور باشیم و بعد با یک برنامه‌ریزی زمانبندی شده برای رسیدن به هدف تلاش کنند.

سوری در پایان خاطرنشان کرد: اینکه مثلا هر ماه ۱ درصد به دامنه نوسان معاملات اضافه شود، یک راهکار ذهنی و تصمیمی پشت در‌های بسته خواهد بود. قرار نیست دوباره چرخ را اختراع کنیم و باز هم روشی را در پیش بگیریم که در هیچ کجای دنیا تجربه نشده است. بهتر است در مورد حذف دامنه نوسان یا هر اتفاق دیگری که بازار سرمایه ما را به استاندارد‌های بین‌المللی نزدیک میکند، از تجربیات جهانی استفاده کنیم. هر گونه برنامه ریزی در این زمینه باید به عنوان یک سند بالادستی مبنای حرکت تمامی بخش‌های بازار سرمایه باشد.