آپتیمیسم از یک طرح اثبات تقلب تک دوری مبتنی بر لایه اول استفاده می‌کند، ولی آربیتروم از یک طرح اثبات تقلب چند دوری برون زنجیره‌ای استفاده می‌کند. بعلاوه، تفاوت‌هایی از نظر سازگاری با EVM دارند. آربیتروم با تمام زبان‌های EVM سازگار است، ولی آپتیمیسم فقط از زبان برنامه‌نویسی Solidity پشتیبانی می‌کند. اگرچه هر دوی این پروژه‌های لایه ۲ تقریباً هم‌زمان راه‌اندازی شده‌اند، ولی تفاوت‌های ظریفشان در طراحی منجر به زمینه‌ای برای توسعه اکوسیستمشان شده است.
آربیتروم در مقابل آپتیمیسم
شکل ۱. آربیتروم در مقابل آپتیمیسم
همان‌طور که در شکل ۱ مشاهده می‌شود، توسعه‌دهندگان به لطف سازگاری کامل آربیتروم با EVM می‌توانند به‌راحتی بسیاری از پروژه‌های دیفای را روی پلتفرمشان مستقر کنند. در مقابل، آپتیمیسم در همان روز‌های ابتدایی فهرستی سفید حاوی پروژه‌های قابل‌استقرار در اکوسیستمش را ارائه کرد. به همین دلیل، آربیتروم از نظر TVL و تعداد برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز از همان ابتدا به‌مراتب برتر از آپتیمیسم بود و بیش از نیمی از سهم بازار را به خودش اختصاص داده بود. بااین‌حال، آپتیمیسم دسامبر ۲۰۲۱ خبر از حذف لیست سفید داد و مارس ۲۰۲۲ پلتفرمش را برای کاهش کارمزد تراکنش‌ها ارتقا داد. TVL آپتیمیسم پس از جمع‌آوری ۱۵۰ میلیون دلار طی تأمین مالی سری B به رهبری a۱۶z و Paradigm افزایش یافت و شکوفا شد.
شکل ۲. آربیتروم در مقابل آپتیمیسم: تعداد کاربران فعال روزانه
صعود اخیر بازار تقاضا برای تراکنش‌های دیفای در آربیتروم را افزایش داده است به‌طوری‌که تعداد کاربران فعال روزانه آربیتروم طی شش ماه گذشته ۱۶۳ درصد افزایش یافته است. در مقابل، تعداد کاربران فعال روزانه آپتیمیسم نیز به دلیل برگزاری کمپین‌های جوایز نوسانات قابل‌توجهی داشته است. کاربران بسیاری طی برگزاری کمپین از طریق تعامل با شبکه آپتیمیسم توکن یا ان‌اف‌تی پاداش می‌گرفتند، ولی پس از پایان کمپین تعداد کاربران فعال روزانه به‌شدت کاهش می‌یافت. برای مثال، تعداد کاربران فعال روزانه آپتیمیسم پس از پایان برنامه Quests در ژانویه ۲۰۲۳ به سطح قبلی خود کاهش یافت. واضح است که آربیتروم کاربرانش را با اتکا به برنامه‌های بومی‌سازی شده‌اش حفظ می‌کند، ولی آپتیمیسم بیشتر به کمک مشوق‌های شبکه‌ای کاربرانی را در کوتاه‌مدت جذب می‌کند.
شکل ۳. آربیتروم در مقابل آپتیمیسم: معاملات روزانه و کارمزد تراکنش
همان‌طور که قبلاً گفته شد، حجم معاملات آربیتروم و آپتیمیسم طی شش ماه گذشته رشد قابل‌توجهی داشته است. بااین‌حال، رشد حجم معاملات آپتیمیسم پس از پایان برنامه‌های انگیزه‌بخش در ژانویه کاهش یافت. هم آربیتروم و هم آپتیمیسم کارمزد‌ها را به کمک ارتقاء شبکه کاهش داده‌اند و افزایش میزان تراکنش‌ها نیز به‌نوبه خود موجب کاهش هزینه تراکنش‌ها شده است. امروزه کارمزد هر دو شبکه تقریباً برابر است.
تعداد پروژه‌های آربیتروم و آپتیمیسم در سال گذشته به ترتیب ۱۴۵% و ۲۳۵% رشد داشته است. رشد و تکامل بسیاری از پروژه‌های بومی آربیتروم، به‌ویژه پروژه‌های دیفای، موجب ایجاد پایگاه کاربری بزرگی شده است و کاربران اتریوم می‌توانند رمزارز‌ها را با کمترین تأخیر و کارمزد کمتر مبادله کنند. در مقایسه، آپتیمیسم فقط چند پروژه بومی ارائه کرده است و بیشتر پروژه‌های ارائه‌شده در اکوسیستمش نیز به سایر شبکه‌ها مهاجرت کرده‌اند. اکنون، بیایید با بررسی پروژه‌های بومی این دو پلتفرم مزایا و معایبشان را بررسی کنیم.
پروژه‌های اکوسیستم آربیتروم
بازار کریپتو در سال ۲۰۲۳ صعودی بوده است و پروژه‌های آربیتروم، به‌ویژه مشتقات دیفای، شکوفا شده‌اند و ترافیک رو به رشد کاربران را جذب کرده‌اند.
GMX
صرافی غیرمتمرکز GMX، که سپتامبر ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد، از معاملات اسپات و آتی را پشتیبانی می‌کند. این صرافی به‌جای دفترچه سفارش یا مدل بازارسازی خودکار مورد استفاده dYdX یا Perpetual Protocol، از مدل نقدینگی جدید GLP استفاده می‌کند تا کاربران بتوانند نقدینگی موردنیاز GMX را مستقیماً با خرید و سپرده کردن توکن‌های نقدینگی‌شان (یعنی توکن‌های GLP خودشان) تأمین کنند. تأمین‌کنندگان نقدینگی در این مدل رقیب یکدیگر هستند و سودشان ناشی از زیان سایر معامله‌گران موجود در استخر نقدینگی است. درنتیجه، قیمت GLP با توجه به سود یا زیان کاربران معامله‌گر افزایش یا کاهش می‌یابد. مزیت مدل جدید بزرگ‌تر بودن استخر‌های GLP نسبت به استخر‌های جفت تجاری مرسوم است. بعلاوه، تأثیر لغزش قیمت به دلیل تعیین قیمت معاملات توسط Chainlink یا قیمت متوسط سایر صرافی‌های غیرمتمرکز به حداقل ممکن می‌رسد.
MAGIC
اکوسیستم ان‌اف‌تی غیرمتمرکز Treasure DAO (Magic)، که تمرکزش روی منابع متاورس است، روی آربیتروم ساخته شده است. پیشرفت این اکوسیستم متکی به مکانیسم‌های اقتصادی است و وظایفش از طریق توکن حاکمیتی‌اش یعنی MAGIC به اقتصادش مربوط می‌شود. این پروژه ابتدا آگوست ۲۰۲۱ به‌عنوان یک پلتفرم مالی ان‌اف‌تی پشتیبانی‌کننده از وام‌دهی و معاملات ان‌اف‌تی راه‌اندازی شد. کاربران Treasure DAO می‌توانند با سپرده‌گذاری دارایی‌های ان‌اف‌تی خود نظیر Loot و Treasure یا AGLD (توکن مشتق شده از جامعه Loot)، توکن MAGIC وام بگیرند. توکن حاکمیتی Treasure DAO (یعنی MAGIC) در سراسر اکوسیستم قابل استفاده است. دارندگان MAGIC می‌توانند در اداره، رأی‌گیری و فرآیند تصمیم‌گیری درباره پروژه‌ها مشارکت کنند. عرضه اخیر بازی Beacon با پشتیبانی Treasure DAO به بازار موفق بوده است و در آینده نیز با تداوم رشد و گسترش اکوسیستم این پروژه انتظار داریم MAGIC به موفقیت‌های بیشتری برسد.
JONES
Jones DAO یک پروتکل نقدینگی، استراتژی و ییلد دارای خزانه‌هایی است که با یک کلیک امکان دسترسی به استراتژی‌های اختیار معامله با درجه سازمانی و درعین‌حال آزاد کردن نقدینگی و کارایی سرمایه را برای اختیار معاملات دیفای با توکن‌های دارایی با پشتوانه اختیار بازده باز فراهم می‌کند. Jones DAO خزانه‌های متعددی را برای دارایی‌ها و پروفایل‌های ریسک فراهم می‌کند و از طریق استراتژی‌های اختیار معامله موجود در دارایی‌های سپرده‌شده در Jones Vaults ایجاد بازدهی می‌کند. کاربران با یک کلیک می‌توانند به بهترین سود برسند و درعین‌حال نقدینگی و کارایی سرمایه را برای اختیار معامله دیفای با توکن‌های دارایی با پشتوانه اختیار معامله و بازده باز فراهم کنند. هدف Jones Vaults ایجاد بازده با استفاده از پیچیده‌ترین استراتژی‌ها است. بعلاوه، ارزش خزانه‌ها به‌منظور انباشت مقدار بیشتری از دارایی در طی زمان در دارایی خزانه طبقه‌بندی می‌شود.
Jones DAO برای سه گروه اصلی از کاربران ساخته شده است: ۱) کاربرانی که نمی‌خواهند استراتژی‌های اختیار معامله‌شان را فعالانه مدیریت کنند یا مایل‌اند از خزانه برای استقرار استراتژی‌ها استفاده کنند. ۲) کاربرانی که تمایلی به قفل‌کردن دارایی‌هایشان ندارند و مایل‌اند سپرده‌هایشان را نقد کنند. ۳) پروتکل‌هایی که به دنبال کسب بازدهی مضاعف از دارایی‌های خزانه‌شان هستند.
RDNT
پروتکل وام‌دهی میان زنجیره‌ای Radiant Capital در آربیتروم و روی لایه صفر راه‌اندازی شده است. کاربران این پروتکل می‌توانند برای وام دادن یا گرفتن در یک شبکه به نحوی یکپارچه در شبکه‌ای دیگر وثیقه بگذارند. ویژگی منحصربه‌فرد Radiant Capital، به‌عنوان سریع‌ترین پروتکل وام‌دهی در آربیتروم، وام‌دهی چند زنجیره‌ای است. به بیان ساده، کاربران این پروتکل می‌توانند با وثیقه گذاری در یک زنجیره در زنجیره‌ای دیگر وام بگیرند. Radiant Capital، با داشتن یک بازار میان زنجیره‌ای بومی و با استفاده از مدل‌های موجود در بازار رمزارز، چارچوبی میان زنجیره‌ای و محلی، که کاملاً توسط جامعه‌اش اداره می‌شود، ایجاد می‌کند. در حال حاضر، TVL این پروژه به ۴۸۵ میلیون دلار رسیده است. Radiant Capital از صفر و بدون هرگونه VC یا سرمایه اولیه شروع به کار کرد. این پروتکل کل کارمزد حاصله را به سهامدارانش در قالب عمدتاً تتر پاداش می‌دهد و بازده خوبی برایشان دارد. هدف این پروژه جمع‌آوری وجوه پراکنده (حدود ۲۲ میلیارد) در ده لایه تعاملی برتر است.
DPX
پلتفرم غیرمتمرکز اختیار معامله Dopex به دنبال ارائه نقدینگی به معامله‌گران اختیار معامله از طریق استخر‌های اختیار معامله و درعین‌حال حداکثر نمودن سود خریداران و فروشندگان قرارداد‌های اختیار معامله با استفاده از سیستم تخفیف و همچنین آربیتراژ است. یکی از ویژگی‌های اصلی Dopex ویژگی خزانه‌های اختیار معامله تک سپرده‌ای (SSOV) است تا کاربران بتوانند با قفل‌کردن توکن‌هایشان طی بازه زمانی مشخصی از دارایی‌های سپرده‌گذاری شده خود سود کسب کنند. کاربران می‌توانند دارایی‌هایشان را به قراردادی مشخص واریز کنند. سپس این سیستم سپرده‌هایش را در قالب اختیار خرید به خریداران با حداکثر نرخ بازده تا پایان دوره انتخاب شده می‌فروشد. به بیان واضح‌تر، کاربران دارایی‌هایشان را برای فروش اختیار خرید/فروش سپرده‌گذاری می‌کنند. به همین ترتیب، برخی خریداران نیز اختیار خرید/فروش را برای پوشش ریسک می‌خرند.
Dopex اقتصادی دو توکنی است که در آن DPX نقش توکن حاکمیتی و توکن کارمزد پروتکل را دارد. به‌عبارت‌دیگر، کارمزد خرید اختیار‌ها در استخر اختیار، مبادله، جریمه‌ها و خزانه‌های استراتژی همگی با استفاده از DPX پرداخت می‌شود. همچنین، ۱۵ ٪ کل هزینه‌های دریافتی پس از هر دوره به‌طور متناسب بین دارندگان DPX توزیع می‌شود. Rdpx در Dopex نقش توکن تخفیف را دارد. دارندگان اختیار برای حذف خطر زیان ناشی از نوسانات شدید توکن rDPX را در هر دوره به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند. کاربران Dopex می‌توانند از rDPX برای مینت کردن دارایی‌های مصنوعی استفاده کنند یا با وثیقه گذاشتن این توکن‌ها میدان دیدشان را گسترش دهند.
پروژه‌های اکوسیستم آپتیمیسم
اکوسیستم آپتیمیسم، که مدت کمی از راه‌اندازی‌اش گذشته است، تنها چند پروژه بومی با TVL اندک دارد. بااین‌حال، پروژه Grant آپتیمیسم، که یک برنامه تشویقی ارائه شده توسط اکوسیستم است، توجه تعداد فزاینده‌ای از توسعه‌دهندگان را به خود جلب کرده است.
VELO
Velodrome Finance یک راه‌حل نقدینگی برای پروتکل‌های آپتیمیسم است. این پروژه با TVL فعلی ۳۰۹ میلیون دلاری‌اش از بسیاری از پروژه‌های پیشرو پیشی گرفته است. بعلاوه، این پروژه رکورددار بریبری نیز هست. Velodrome توسط تیم veDAO براساس زبان کدنویسی Solidly، که توسط تیم Andre Cronje ارائه شده است، سازگار شد. تیم veDAO توکن Velodrome را نیز بر اساس مکانیسم Solidly (۳، ۳) طراحی کرده است.
ارائه‌دهندگان نقدینگی توکن‌های VELO را پاداش دریافت می‌کنند و می‌توانند با قفل‌کردن این توکن‌ها توکن حاکمیتی ان‌اف‌تی این پروژه (یعنی veVELO) را دریافت کنند. دارندگان veVELO حق حاکمیت دارند و می‌توانند وزنی که VELO به هر استخر نقدینگی اختصاص می‌دهد را تعیین کنند. بعلاوه کل کارمزد تراکنش‌ها و بریب‌ها به آن‌ها تعلق می‌گیرد و می‌توانند کاهش قدرت رأی را از طریق تخفیف‌ها جبران کنند. دارندگان veVELO با افزایش بریب و کارمزد تراکنش در Velodrome بازده بالاتری کسب خواهند کرد که موجب افزایش قیمت VELO می‌شود. بعلاوه، بازده بالایی کسب‌شده توسط ارائه‌دهندگان نقدینگی موجب جذب بیشتر نقدینگی به پروتکل و تقویت نقدینگی کارمزد تراکنش‌ها می‌شود.
SONNE
Sonne Finance پروژه وام‌دهی بومی ساخته شده روی آپتیمیسم است. TVL این پروژه ۹ مارس ۲۰۲۳ به ۳۹.۷۲ میلیون دلار رسید که در بین تمام پروژه‌های وام‌دهی پس از AAVE در رتبه دوم قرار داشت. این پروژه قصد دارد پلتفرم وام‌دهی برتر دارای عمیق‌ترین نقدینگی باشد و بهترین انگیزه‌ها را برای بازارهای پولی آپتیمیسم ارائه کند. همچنین، این پروژه توکنومیک‌هایش را با Velodrome ترکیب می‌کند تا کاربران بتوانند به دارندگان Velo با Sonne رشوه بدهند. VELO کسب‌شده نیز بین دارندگان Sonne توزیع می‌شود تا نقدینگی کلی Sonne Finance بهبود یابد.
LYRA
Lyra یک پروتکل اختیار معامله بازارسازی است که به معامله‌گران امکان خریدوفروش اختیارات معامله کریپتو را بر اساس استخر‌های نقدینگی می‌دهد. Lyra در پاسخ به لغزش زیاد قیمت‌ها و ریسک‌ها و درعین‌حال نقدینگی ضعیف پروتکل‌های اختیار معامله دیفای موجود پیشنهاد مدیریت فعال این مشکلات، کاهش ریسک تهدیدکننده ارائه‌دهندگان نقدینگی، و بهبود بازارسازی نقدینگی را می‌دهد. بازارسازی خودکار Lyra از پروتکل Synthetix برای کمک به ارائه‌دهندگان نقدینگی و کاهش ریسک دلتا استفاده می‌کند. این پروژه ریسک کلی دلتای پروتکل را محاسبه می‌کند و سپس میزان ریسک روی Synthetix را به‌گونه‌ای پوشش می‌دهد که دلتا خنثی بماند؛ درنتیجه، تأثیر نوسانات قیمت را بر قیمت اختیارات معامله کاهش می‌دهد و ریسک تأمین‌کنندگان نقدینگی را حداقل ممکن می‌کند.
PIKA
Pika Protocol، به‌عنوان یک صرافی سواپ دائمی غیرمتمرکز بومی آپتیمیسم، امکان استفاده از اهرم تا ۱۰۰، لغزش قیمت کم، و کارمزد ارزان را ارائه می‌کند. اخیراً، کاربران می‌توانند با معامله در Pika توکن‌های OP را تخفیف بگیرند. بعلاوه، TVL آن طی سه ماه گذشته ۵۵ درصد رشد کرده است. این پروژه هنوز توکن صادر نکرده است، ولی احتمالا ایردراپ برگزار خواهد کرد.
COLLAB
ابزار Collab.Land کاربرد گسترده‌ای در پروژه‌های بلاک‌چین ساخته شده روی Discord و TG دارد. دارندگان این توکن به کمک این پروژه می‌توانند به Discord بپیوندند و از ربات Collab.Land برای تأیید عضویتشان استفاده کنند. Collab.Land برای تأیید وجود یا عدم وجود یک دارایی خاص در کیف پول کاربران استفاده می‌شود. این ابزار یکی از پرکاربردترین ابزار‌های DAO و محصولات SocialFi است. توکن بومی این پروژه (COLLAB) عمدتاً در موارد حاکمیتی و اکوسیستم Collab.Land کاربرد دارد و کاربران می‌توانند از آن برای رأی دادن، ارائه جوایز و مدیریت بازار استفاده کنند.
نتیجه‌گیری
آربیتروم و آپتیمیسم محبوب‌ترین راه‌حل‌های Rollup در اتریوم و نیروگاه‌های دیفای هستند و هر دو پروتکل‌های لایه ۲ نویدبخشی با مزایایی منحصربه‌فرد هستند. آربیتروم و آپتیمیسم سعی دارند از نظر حجم و میزان تراکنش‌ها به اتریوم برسند. سریع‌تر بودن تراکنش‌ها و کمتر بودن کارمزد این دو پلتفرم کاربران و پروژه‌های زیادی را به خود جذب کرده است. بعلاوه، ارتقا‌های صورت گرفته در این پلتفرم‌ها همیشه منجر به بهبود تجربه کاربران شده‌اند. گفته می‌شود، این دو پروژه برای دستیابی به موفقیت بلندمدت به‌جای قرار گرفتن در سایه اتریوم باید اکوسیستمی قوی برای خودشان بسازند. درنتیجه، مسیر‌های متعددی برای رقابت بین راه‌حل‌های مقیاس بندی وجود دارد. این رقابت ممکن است فقط یک برنده یا چند برنده داشته باشد، ولی هدف نهایی سود رساندن به کاربران و کل اکوسیستم دیفای است.
تمام دارایی‌های کریپتویی ذکر شده در بالا در کوینکس لیست شده‌اند، بااین‌حال این مقاله هیچ توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری مالی ندارد.
با اینکه محصولات کریپتویی روز به روز متنوع‌تر و پیچیده‌تر می‌شوند، همچنان بازیگرانی، چون کوینِکس ملاحظه‌کار باقی مانده و بر شعار «به آسانی هر ارزی را معامله کنید» اصرار می‌کنند. کوینِکس با طراحی محصولاتی با کاربری آسان، عملیات سرمایه‌گذاری ساده و خدمات مشتریان دلسوز، برای همة کاربران ارزش قائل است. حجمِ کاری آن‌ها را کاهش می‌دهد و شروع معاملات رمزارز را برای سرمایه‌گذاران خُرد تسهیل می‌کند.
صرافی کوینکس با پشتیبانی از ۱۵ زبان ازجمله فارسی و انگلیسی تجربه معاملاتی آسان و روان را برای همگان در هر زمان و مکانی تضمین می‌کند. این صرافی طیف گسترده‌ای از محصولات و خدمات شامل معاملات اسپات، معاملات فیوچرز، معاملات مارجین، بازارسازی خودکار، سپرده گذاری، و برنامه سرمایه‌گذاری خودکار را ارائه می‌کند.
