ورود صندوق‌های درآمد ثابت به بازار ابزار مشتقه با ماهیت شان ناسازگار است

این بار بورس نیوز به گفتگو با حمید فاروقی پرداخته تا از منظری دیگر مصوبه سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای ممنوعیت معاملات آپشن برای صندوق‌های با درآمد ثابت را بررسی کند. وی بیان کرد: با شروطی موافق این تصمیم هستم، به این دلیل که برای بازار سهام چندین دهه است که که ابزار‌هایی تحت عنوان صندوق‌های سهام معرفی و تنظیم شده است؛ که برای سرمایه‌گذاران جدید مثبت بوده. بازار بدهی نیز انواع صکوک برایش تعریف شده و ابزاری برای سرمایه گذاری در بازار بدهی طراحی شد تحت عنوان صندوق با درآمد ثابت؛ حال بازار ابزار مشتقه نیازمند ابزاری مختص به خود است. در اقصی نقاط جهان صندوق‌های پوشش ریسک بازیگر بازار ابزار مشتقه اند، ما در ایران بازار ابزار مشتقه را تعریف کرده‌ایم، اما برای اینکه بازار آن را توسعه دهیم باید صندوقی همچون صندوق سهام و یا صندوق‌های با درآمد ثابت را که برای بازار‌های بدهی و سهام ایجاد شده بود؛ برای این بازار نیز نیاز داریم تا ابزار اختصاصی تعریف و طراحی شود. 

وی ادامه داد: هرچند تصمیمی که گرفته شده مخالفت‌ها و نگرانی‌هایی به همراه داشته است عمده دلایل این نگرانی‌ها به این خاطر است که، در صورتی که صندوق‌های با درآمد ثابت از این بازار ناکام بمانند چه بخشی خواهد بود تا به خرید و فروش و دادوستد در این بازار پرداخته و موجب رشد و توسعه آن شود. هرچند طبق بررسی که در این بازار شده بود صندوق‌های با درآمد ثابت از طرفی سهام خریداری میکردند و از طرف دیگر (اختیارخرید) را برای فروش می‌گذاشتند و باعث گردش و رونق در این بازار بودند؛ نگرانی فعالین این حوزه در این مورد که با خروج صندوق‌های درآمد ثابت از این بازار از رونق خواهد افتاد درست است، اما بهتر است سازمان بورس و اوراق بهادار هرچه سریعتر به صندوق‌های پوشش ریسک که مختص بازار مشتقه هستند مجوز داده تا با استراتژی‌های معاملاتی در این بازار فعالیت داشته باشند. به علاوه برداشتن شرط داشتن دارایی پایه برای فروش "اختیار خرید" که سازمان وضع نموده، میتواند مفید باشد تا صندوق‌های سهامی و صندوق‌های دیگر بتوانند در این بازار بدون داشتن دارایی پایه بتوانند "اختیار خرید" را برای فروش بگذارد، این امر میتواند بسیار مفید باشد تا رونق بازار حاصل شود. بهتر است صندوق‌های درآمد ثابت تمرکز در بازار بدهی داشته باشند و منابع خود را در آن بازار اختصاص دهند. 

صندوق‌های درآمد ثابت در بازار ابزار مشتقه نباید حضور داشته باشند

فاروقی در رابطه با دلایلی که باعث شده این مصوبه وضع گردد بیان کرد: ما در بازار مشتقه شاهد آن بودیم که برخی صندوق‌های درآمد ثابت اقدام به تامین مالی می‌کردند، برخی از صندوق‌ها با بعضی از ناشر‌ها و مجموعه‌ها با خرید سهام و کسب اختیار فروش و یا بعضا فروش "اختیار خرید" اقدام به تامین مالی میکردند؛ اقدامات صورت گرفته به عقیده من تصمیم درستی بوده، زیرا صندوق‌های درآمد ثابت در بازار ابزار مشتقه نباید حضور داشته باشند. اگر به پیشینه این مشکل رجوع کنیم، صندوق‌های با درآمد ثابت اجبار شده بودند که در بازار سهام حضور یابد و شاهد بودیم این صندوق‌های با درآمد ثابت که سود‌های ثابت پرداخت می‌کردند در اواخر سال ۹۸ و ۹۹ به دلیل اجبار سازمان مبنی بر خرید سهام و متضرر شدن، نتوانستند سود خوبی پرداخت کنند. مشکل از همین مرحله آغاز شد و ادامه یافت تا اینکه حالا اجازه حضور در بازار ابزار مشتقه هم پیدا کردند؛ مصوبه اخیر سازمان در این رابطه هرچند اقدامی درست بوده، اما اگر سازوکاری مناسب برای آن جایگزین نشود ثمر بخش نخواهد بود. وی در ادامه افزود: برای رشد و رونق این بازار باید صندوق‌های سرمایه گذاری اختصاصی بازار ابزار مشتقه طراحی و تنظیم گردد. طراحی این صندوق‌ها اقدامات تکمیلی است که معمضل را به طور کامل رفع خواهد کرد.